(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံဘက်က ရိုဟင်ဂျာမူဆလင်တွေအပေါ် လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှုတွေ ကျုးလွန်ခဲ့တယ်။ သတ်ဖြတ်ဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်ဆိုတာ ခိုင်မာတဲ့ အထောက်အထားတွေနဲ့ ပြသနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် ကြားဖြတ်စီမံဆောင်ရွက်ချက်တွေ ICJ နိုင်ငံတကာ တရားရုံးက ချမှတ်မယ်လို့ ယုံကြည်တဲ့အကြောင်း ဂမ်ဘီယာ တရားရေး ဝန်ကြီး Abubacarr Tambadou က ဒီနေ့ ကြားနာပွဲအပြီး ပြောဆိုသွားပါတယ်။ ဒီအကြောင်းကို ကိုသိန်းထိုက်ဦး ပြောပြပါလိမ့်မယ်။
Gambia နိုင်ငံရဲ့ ဒီကနေ့ICJ နိုင်ငံတကာ တရားရုံးချေပချက်တွေထဲမှာ အဓိကအားဖြင့်တော့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေဟာ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကြံရွယ်ချက် မရှိကြောင်း၊ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု မမြောက်ကြောင်း မြန်မာကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရဲ့ ပြောကြားချက်တွေကို ပြန်လည်ချေပခြင်း၊ဒုတိယ တချက်ကတော့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအရေးကို ICJ မှာ တင်ပြနိုင်ခွင့် မရှိဘူးဆိုတဲ့ Prima Facie လိုအပ်ချက်တွေအကြောင်း ထပ်မံ ချေပသွားပါတယ်။ နောက်ဆုံးကတော့ ကြားဖြတ်အရေးယူလုပ်ဆောင်ချက်များ လိုအပ်ကြောင်း ထပ်မံချေပချက်တွေ ပါဝင်ပါတယ်။ ဂမ်ဘီယာ တရားရေး ဝန်ကြီး Abubacarr Tambadou ကတော့ ယုံကြည်မှု အပြည့်ရှိတဲ့အကြောင်း ကြားနာပွဲအပြီး သတင်းထောက်တွေကို သူကပြောသွားခဲ့တာပါ။
"ဒါကတော့ နောက်ထပ် တရက်အတွက်ပါပဲ။ ဒါပေမဲ့မြန်မာဘက်ကနေ အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုတွေ ရေရှည်မှာ ဆက်ပြီး ပေါ်ပေါက်လာမယ့် လုပ်ရပ်တွေ ရပ်ဆိုင်းဖို့နဲ့ သက်သေ အထောက်အထားတွေကို မဖျောက်ဖျက်ဖို့ သေချာအောင် တရားရုံးက အမိန့်ချမှတ်ရေးအတွက် ကျနော်တို့ ဒီမှာ ရှိနေတာပါ။"
မြန်မာနိုင်ငံဘက်က ကိုယ်စားလှယ်တွေ မနေ့ကတင်ပြသွားတဲ့ အထဲမှာ မြန်မာ စစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းမှုတွေအတွင်း အကြမ်းဖက်သမား၊ နောက်အရပ်သား ခွဲခြားမှုမရှိဘဲနဲ့ စစ်တပ် ဘက်က လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဘက်က အင်အားအလွန်အကျွံသုံးပြီးတော့ ကိုင်တွယ်ခဲ့တာတွေကို မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားလှယ်ဘက်က ယတိပြတ် ငြင်းခဲ့တာ မရှိဘူးဆိုပြီးတော့ Gambia ဘက်ကထောက်ပြပါတယ်။ နောက် ကုလသမဂ္ဂ အချက်အလက် ရှာဖွေရေးအဖွဲ့ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြသလို ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ်မှာ ခွဲခြားဆက်ဆံတာ အမုန်းတရား ကြီးထွားအောင်လှုံ့ဆော်တာ၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်တာတွေ နောက်သူတို့ရဲ့ ကျေးရွာတွေကို မီးရှိူ့ပြီးတော့ လူနေမှုဘဝတွေကို ပျက်စီးအောင် ဖျက်စီးတာတွေ ဒါတွေကို Gambia ဘက်က အဓိက ထောက်ပြပါတယ်။
မြန်မာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ပြောတာက ၂ နိုင်ငံအကြား သဘောတူညီချက်နဲ့ ဒုက္ခသည်ပြန်လည် လက်ခံရေးကိစ္စတွေကို လုပ်ဆောင်နေတဲ့ အချိန်မှာ ဘယ်လိုလုပ်ပြီးတော့ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်ဖို့ မြန်မာဘက်က ရည်ရွယ်ချက် ရှိမလဲဆိုပြီးတော့ မေးခွန်းထုတ်သွားတာပါ။ ဒါပေမဲ့လည်း Gambia ဘက်ကတော့ ဒီ ဒုက္ခသည် ပြန်လည်လက်ခံရေးအခြေအနေက လုံးဝမအောင်မြင်ဘူး ဆိုတာကို အဓိက ထောက်ပြသွားပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာတပ်မတော်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းရေး စစ်ဆင်ရေးတွေအတွင်းမှာ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့အလုပ်တွေ လုပ်တယ်။ သူပုန်တွေကို နှိမ်နင်းတယ်ဆိုပြီးတော့ ကလေးငယ်တွေ၊ အမျိုးသမီးတွေကို သတ်ဖြတ်ပြီးတော့ ရေထဲ ပစ်ချတာမျိုး ရက်ရက်စက်စက် အဓ္ဓမကျင့်တာမျိုးတွေ လုပ်ခွင့်မရှိဘူးဆိုပြီးတော့လည်း ဂမ်ဘီယာ တရားရေး ဝန်ကြီးက ပြောသွားခဲ့တာပါ။
နောက်မြန်မာအစိုးရက ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့နာမည်ကို အသိအမှတ် မပြုပါဘူး။ ဒီလိုအသိအမှတ်မပြုတဲ့ ကိစ္စကိုလည်း အဓိက လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတခုအဖြစ် ဂမ်ဘီယာ တရားရေး ဝန်ကြီး က ထောက်ပြပါတယ်။
နောက်ပြီးတော့ ဒီရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်လာမယ်ဆိုလို့ရှိရင်လည်း လုံခြုံမှုရှိတယ်လို့ မခံစားရတဲ့အကြောင်းနဲ့ သူတို့အနေနဲ့ နိုင်ငံသား ဖြစ်ခွင့် မရှိတဲ့ ကိစ္စတွေကို အဓိက ထောက်ပြပါတယ်။ ဒီနေ့ ကြားနာပွဲအပြီး သတင်းထောက်တွေကို ပြောတဲ့နေရာမှာတော့ သူက အခုလို ထပ်ပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့ဘက်က ယုံကြည်မှု မရှိဘူးဆိုရင် ဒီနေရာကို ကျနော်တို့ မလာပါဘူး။ ဒီတရားရုံးမှာ အမှန်တရားအတွက် တရားမျှတမှုအတွက် မပြောင်းလဲဘဲ လုပ်နိုင်စွမ်းတွေ ရှိတယ်ဆိုတာကို ယုံကြည်မှု အပြည့် ရှိပါတယ်။"
ဂမ်ဘီယာ တရားရေး ဝန်ကြီး က မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပူပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့တဲ့ ကိစ္စကို အဓိက ပြောပါတယ်။ ဒီ မြန်မာနိုင်ငံဘက်က လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှုတွေ ကျုးလွန်ဖို့ ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှုတွေ လုပ်နေတဲ့ ကိစ္စတွေက သူတို့ သက်သက် စွပ်စွဲတာ မဟုတ်ဘူးဆိုပြီးတော့လည်း အဓိက ထောက်ပြသွားတာပါ။ သတင်းထောက်တွေကို ပြောတဲ့ အခါမှာ သူက အခုလိုထပ်ပြီးတော့ ပြောသွားပါသေးတယ်။
"ဒီနေ့ ကျနော်တို့ ဆက်ပြီး ထောက်ပြနေတာက လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ဖြစ်တယ်ဆိုတာနဲ့၊ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်ဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်ဆိုတာပါ။ ဒါက ကျနော်တို့တင်ပြောတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့ အခြေတကျ ဖြစ်နေတဲ့ အချက်အလက် ရှာဖွေရေး အဖွဲ့တွေကိုယ်တိုင်ကလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်ခဲ့တယ်၊ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ် ဆိုတာကို ပြောနေတာပါ။ ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ အထူး အကြံပေးကိုယ်တိုင်ကလည်း အလားတူ ကောက်ချက်ချ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်ကိုယ်တိုင်လည်း ဒီလို အလားတူ ကောက်ချက်ချခဲ့တာပါ။ ဒီတော့ ကျနော်တို့ ပြောနိုင်သလောက် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ သတ်ဖြတ်ဖို့ ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ ခိုင်မာတဲ့၊ မငြင်းနိုင်တဲ့ အထောက်အထားတွေ တွေ့နေရပါတယ် ဆိုတာပါ။"
ဒီလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု အခြေအနေတွေကို ဆက်ပြီးတော့ လှုံဆော်စေမယ့် အခြေအနေကို ပိုဆိုးသွားစေမယ့် အခြေအနေကို တားမြစ်ဖို့အတွက် ကြားဖြတ်စီမံဆောင်ရွက်ချက်တွေ Provisional Measure လို့ခေါ်တဲ့ ဒီအစီအစဉ်တွေ ICJ နိုင်ငံတကာ တရားရုံးက ချမှတ်မယ်ဆိုပြီးတော့ Gambia ကိုယ်စားလှယ်တွေက တော်တော်လေးယုံကြည်မှုရှိနေတဲ့ပုံတွေ့ရပါတယ်။ ဒီအစီအမံတွေက ဘယ်လောက်ထိ ထိရောက်မှု ရှိသလဲဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်လို့တော့ နိုင်ငံတကာ မှာ အငြင်းပွားမှုတွေ ရှိပါတယ်။ ကော်ဆိုပို ကိစ္စမှာ ဆိုလို့ရှိရင် ဒီသတင်းပတ်အနည်းငယ်အတွင်းမှာ ချမှတ်ခဲ့ပေမဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာတော့ ဘယ်နှစ်ပတ် အတွင်းမှာ ချမယ်ဆိုတာ မသိသေးပါဘူး။
ဥပမာအားဖြင့် ၁၉၆၂ ခုနှစ်က ထိုင်းနဲ့ Cambodia နယ်မြေအငြင်းပွားတဲ့ ပရဝိဟာရ ဟိန္ဒူ ဘုရားကျောင်း ကိစ္စမှာ ဆိုလို့ရှိရင် ဒီ ICJ က နေပြီးတော့ ဒီလိုပဲ ကြားဖြတ် စီမံချက်တွေနဲ့ တားမြစ်ခဲ့ဖူးတာတွေ ရှိပါတယ်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က နုတ်ထွက်သွားတော့လည်း အီရန်ဘက်က လျှောက်လဲချက်အရ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို အကန့်အသတ်နဲ့ ယာယီ ဒီလို ကြားဖြတ်အစီအစဉ်တွေ ချမှတ်ခဲ့တာတွေ ရှိပါတယ်။
ဒီတော့လည်း အခု မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဘယ်လောက်ကြာမယ်ဆိုတာကို လူတွေက စိတ်ဝင်စားနေကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဘက်ကတော့ လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှု မရှိဘူး၊ ရည်ရွယ်ချက် မရှိဘူး၊ ဒီလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု မလုပ်ခဲ့ဘူးဆိုတဲ့ ချေပချက်တွေ ဘယ်လိုထပ်ပြီးတော့ အထောက်အထားတွေနဲ့ ထပ်ပြီးတော့တင်ပြမလဲဆိုတာ အားလုံးက စိတ်ဝင်စားနေကြပါတယ်။
........................
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံဘကျက ရိုဟငျဂြာမူဆလငျတှအေပေါျ လူမြိုးတုံး သတျဖွတျမှုတှေ ကြုးလှနျခဲ့တယျ။ သတျဖွတျဖို့ ရညျရှယျခကြျနဲ့ လုပျဆောငျခဲ့တယျဆိုတာ ခိုငျမာတဲ့ အထောကျအထားတှနေဲ့ ပွသနိုငျခဲ့တဲ့အတှကျ ကွားဖွတျစီမံဆောငျရှကျခကြျတှေ ICJ နိုငျငံတကာ တရားရုံးက ခမြှတျမယျလို့ ယုံကွညျတဲ့အကွောငျး ဂမျဘီယာ တရားရေး ဝနျကွီး Abubacarr Tambadou က ဒီနေ့ ကွားနာပှဲအပွီး ပွောဆိုသှားပါတယျ။ ဒီအကွောငျးကို ကိုသိနျးထိုကျဦး ပွောပွပါလိမ့ျမယျ။
Gambia နိုငျငံရဲ့ ဒီကနေ့ICJ နိုငျငံတကာ တရားရုံးခြပေခကြျတှထေဲမှာ အဓိကအားဖွင့ျတော့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ဖွဈနတေဲ့ ဖွဈရပျတှဟော လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု ကွံရှယျခကြျ မရှိကွောငျး၊ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု မမွောကျကွောငျး မွနျမာကိုယျစားလှယျအဖှဲ့ရဲ့ ပွောကွားခကြျတှကေို ပွနျလညျခြပေခွငျး၊ဒုတိယ တခကြျကတော့ ဂမျဘီယာနိုငျငံအနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံအရေးကို ICJ မှာ တငျပွနိုငျခှင့ျ မရှိဘူးဆိုတဲ့ Prima Facie လိုအပျခကြျတှအေကွောငျး ထပျမံ ခြပေသှားပါတယျ။ နောကျဆုံးကတော့ ကွားဖွတျအရေးယူလုပျဆောငျခကြျမြား လိုအပျကွောငျး ထပျမံခြပေခကြျတှေ ပါဝငျပါတယျ။ ဂမျဘီယာ တရားရေး ဝနျကွီး Abubacarr Tambadou ကတော့ ယုံကွညျမှု အပွည့ျရှိတဲ့အကွောငျး ကွားနာပှဲအပွီး သတငျးထောကျတှကေို သူကပွောသှားခဲ့တာပါ။
"ဒါကတော့ နောကျထပျ တရကျအတှကျပါပဲ။ ဒါပမေဲ့မွနျမာဘကျကနေ အကွမျးဖကျမှုနဲ့ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုတှေ ရရှေညျမှာ ဆကျပွီး ပေါျပေါကျလာမယ့ျ လုပျရပျတှေ ရပျဆိုငျးဖို့နဲ့ သကျသေ အထောကျအထားတှကေို မဖြောကျဖကြျဖို့ သခြောအောငျ တရားရုံးက အမိန့ျခမြှတျရေးအတှကျ ကနြောျတို့ ဒီမှာ ရှိနတောပါ။"
မွနျမာနိုငျငံဘကျက ကိုယျစားလှယျတှေ မနေ့ကတငျပွသှားတဲ့ အထဲမှာ မွနျမာ စဈတပျရဲ့ နယျမွရှေငျးလငျးမှုတှအေတှငျး အကွမျးဖကျသမား၊ နောကျအရပျသား ခှဲခွားမှုမရှိဘဲနဲ့ စဈတပျ ဘကျက လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့ဝငျတှဘေကျက အငျအားအလှနျအကြှံသုံးပွီးတော့ ကိုငျတှယျခဲ့တာတှကေို မွနျမာနိုငျငံကိုယျစားလှယျဘကျက ယတိပွတျ ငွငျးခဲ့တာ မရှိဘူးဆိုပွီးတော့ Gambia ဘကျကထောကျပွပါတယျ။ နောကျ ကုလသမဂ်ဂ အခကြျအလကျ ရှာဖှရေေးအဖှဲ့ရဲ့ အစီရငျခံစာမှာ ဖောျပွသလို ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျမှာ ခှဲခွားဆကျဆံတာ အမုနျးတရား ကွီးထှားအောငျလှုံ့ဆောျတာ၊ လိငျပိုငျးဆိုငျရာ အကွမျးဖကျတာတှေ နောကျသူတို့ရဲ့ ကြေးရှာတှကေို မီးရှိူ့ပွီးတော့ လူနမှေုဘဝတှကေို ပကြျစီးအောငျ ဖကြျစီးတာတှေ ဒါတှကေို Gambia ဘကျက အဓိက ထောကျပွပါတယျ။
မွနျမာ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျပွောတာက ၂ နိုငျငံအကွား သဘောတူညီခကြျနဲ့ ဒုက်ခသညျပွနျလညျ လကျခံရေးကိစ်စတှကေို လုပျဆောငျနတေဲ့ အခြိနျမှာ ဘယျလိုလုပျပွီးတော့ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျဖို့ မွနျမာဘကျက ရညျရှယျခကြျ ရှိမလဲဆိုပွီးတော့ မေးခှနျးထုတျသှားတာပါ။ ဒါပမေဲ့လညျး Gambia ဘကျကတော့ ဒီ ဒုက်ခသညျ ပွနျလညျလကျခံရေးအခွအေနကေ လုံးဝမအောငျမွငျဘူး ဆိုတာကို အဓိက ထောကျပွသှားပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ မွနျမာတပျမတောျရဲ့ နယျမွရှေငျးလငျးရေး စဈဆငျရေးတှအေတှငျးမှာ ရကျစကျကွမျးကွုတျတဲ့အလုပျတှေ လုပျတယျ။ သူပုနျတှကေို နှိမျနငျးတယျဆိုပွီးတော့ ကလေးငယျတှေ၊ အမြိုးသမီးတှကေို သတျဖွတျပွီးတော့ ရထေဲ ပဈခတြာမြိုး ရကျရကျစကျစကျ အဓ်ဓမကငြ့ျတာမြိုးတှေ လုပျခှင့ျမရှိဘူးဆိုပွီးတော့လညျး ဂမျဘီယာ တရားရေး ဝနျကွီးက ပွောသှားခဲ့တာပါ။
နောကျမွနျမာအစိုးရက ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့နာမညျကို အသိအမှတျ မပွုပါဘူး။ ဒီလိုအသိအမှတျမပွုတဲ့ ကိစ်စကိုလညျး အဓိက လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတခုအဖွဈ ဂမျဘီယာ တရားရေး ဝနျကွီး က ထောကျပွပါတယျ။
နောကျပွီးတော့ ဒီရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျအနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျလာမယျဆိုလို့ရှိရငျလညျး လုံခွုံမှုရှိတယျလို့ မခံစားရတဲ့အကွောငျးနဲ့ သူတို့အနနေဲ့ နိုငျငံသား ဖွဈခှင့ျ မရှိတဲ့ ကိစ်စတှကေို အဓိက ထောကျပွပါတယျ။ ဒီနေ့ ကွားနာပှဲအပွီး သတငျးထောကျတှကေို ပွောတဲ့နရောမှာတော့ သူက အခုလို ထပျပွောပါတယျ။
"ကနြောျတို့ဘကျက ယုံကွညျမှု မရှိဘူးဆိုရငျ ဒီနရောကို ကနြောျတို့ မလာပါဘူး။ ဒီတရားရုံးမှာ အမှနျတရားအတှကျ တရားမြှတမှုအတှကျ မပွောငျးလဲဘဲ လုပျနိုငျစှမျးတှေ ရှိတယျဆိုတာကို ယုံကွညျမှု အပွည့ျ ရှိပါတယျ။"
ဂမျဘီယာ တရားရေး ဝနျကွီး က မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ ကုလသမဂ်ဂအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ ပူပေါငျးဆောငျရှကျဖို့ ပကြျကှကျခဲ့တဲ့ ကိစ်စကို အဓိက ပွောပါတယျ။ ဒီ မွနျမာနိုငျငံဘကျက လူမြိုးတုံး သတျဖွတျမှုတှေ ကြုးလှနျဖို့ ရညျရှယျလုပျဆောငျခဲ့တဲ့ လူမြိုးတုံး သတျဖွတျမှုတှေ လုပျနတေဲ့ ကိစ်စတှကေ သူတို့ သကျသကျ စှပျစှဲတာ မဟုတျဘူးဆိုပွီးတော့လညျး အဓိက ထောကျပွသှားတာပါ။ သတငျးထောကျတှကေို ပွောတဲ့ အခါမှာ သူက အခုလိုထပျပွီးတော့ ပွောသှားပါသေးတယျ။
"ဒီနေ့ ကနြောျတို့ ဆကျပွီး ထောကျပွနတောက လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု ဖွဈတယျဆိုတာနဲ့၊ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျဖို့ ရညျရှယျခကြျနဲ့ လုပျဆောငျခဲ့တယျဆိုတာပါ။ ဒါက ကနြောျတို့တငျပွောတာ မဟုတျပါဘူး။ ကုလသမဂ်ဂအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ သီးခွားလှတျလပျတဲ့ အခွတေကြ ဖွဈနတေဲ့ အခကြျအလကျ ရှာဖှရေေး အဖှဲ့တှကေိုယျတိုငျကလူမြိုးတုံးသတျဖွတျခဲ့တယျ၊ ရညျရှယျခကြျနဲ့ လုပျဆောငျခဲ့တယျ ဆိုတာကို ပွောနတောပါ။ ကုလသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ အထူး အကွံပေးကိုယျတိုငျကလညျး အလားတူ ကောကျခကြျခြ ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျကိုယျတိုငျလညျး ဒီလို အလားတူ ကောကျခကြျခခြဲ့တာပါ။ ဒီတော့ ကနြောျတို့ ပွောနိုငျသလောကျ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှုနဲ့ သတျဖွတျဖို့ ရညျရှယျလုပျဆောငျခဲ့တယျဆိုတဲ့ ခိုငျမာတဲ့၊ မငွငျးနိုငျတဲ့ အထောကျအထားတှေ တှေ့နရေပါတယျ ဆိုတာပါ။"
ဒီလူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု အခွအေနတှေကေို ဆကျပွီးတော့ လှုံဆောျစမေယ့ျ အခွအေနကေို ပိုဆိုးသှားစမေယ့ျ အခွအေနကေို တားမွဈဖို့အတှကျ ကွားဖွတျစီမံဆောငျရှကျခကြျတှေ Provisional Measure လို့ခေါျတဲ့ ဒီအစီအစဉျတှေ ICJ နိုငျငံတကာ တရားရုံးက ခမြှတျမယျဆိုပွီးတော့ Gambia ကိုယျစားလှယျတှကေ တောျတောျလေးယုံကွညျမှုရှိနတေဲ့ပုံတှေ့ရပါတယျ။ ဒီအစီအမံတှကေ ဘယျလောကျထိ ထိရောကျမှု ရှိသလဲဆိုတာနဲ့ ပတျသကျလို့တော့ နိုငျငံတကာ မှာ အငွငျးပှားမှုတှေ ရှိပါတယျ။ ကောျဆိုပို ကိစ်စမှာ ဆိုလို့ရှိရငျ ဒီသတငျးပတျအနညျးငယျအတှငျးမှာ ခမြှတျခဲ့ပမေဲ့ မွနျမာနိုငျငံအတှငျးမှာတော့ ဘယျနှဈပတျ အတှငျးမှာ ခမြယျဆိုတာ မသိသေးပါဘူး။
ဥပမာအားဖွင့ျ ၁၉၆၂ ခုနှဈက ထိုငျးနဲ့ Cambodia နယျမွအေငွငျးပှားတဲ့ ပရဝိဟာရ ဟိန်ဒူ ဘုရားကြောငျး ကိစ်စမှာ ဆိုလို့ရှိရငျ ဒီ ICJ က နပွေီးတော့ ဒီလိုပဲ ကွားဖွတျ စီမံခကြျတှနေဲ့ တားမွဈခဲ့ဖူးတာတှေ ရှိပါတယျ။ အမရေိကနျပွညျထောငျစုက ပွီးခဲ့တဲ့နှဈက နုတျထှကျသှားတော့လညျး အီရနျဘကျက လြှောကျလဲခကြျအရ အမရေိကနျပွညျထောငျစုကို အကန့ျအသတျနဲ့ ယာယီ ဒီလို ကွားဖွတျအစီအစဉျတှေ ခမြှတျခဲ့တာတှေ ရှိပါတယျ။
ဒီတော့လညျး အခု မွနျမာနိုငျငံနဲ့ ပတျသကျလို့ ဘယျလောကျကွာမယျဆိုတာကို လူတှကေ စိတျဝငျစားနကွေပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံဘကျကတော့ လူမြိုးတုံး သတျဖွတျမှု မရှိဘူး၊ ရညျရှယျခကြျ မရှိဘူး၊ ဒီလူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု မလုပျခဲ့ဘူးဆိုတဲ့ ခြပေခကြျတှေ ဘယျလိုထပျပွီးတော့ အထောကျအထားတှနေဲ့ ထပျပွီးတော့တငျပွမလဲဆိုတာ အားလုံးက စိတျဝငျစားနကွေပါတယျ။
