ရခိုင်ပြည်နယ်၊မောင်တောမြို့နယ်မြောက်ပိုင်း သာယာကုန်းကျေးရွာ ရဲကင်းစခန်းအတွင်း မနေ့ညနေပိုင်းမှာ လက် ပစ်ဗုံးပေါက်ကွဲခဲ့တာကြောင့် နယ်ခြားစောင့်တစ်ဦးသေဆုံးပြီး သုံးဦးဒဏ်ရာရရှိခဲ့တယ်လို့ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ သာယာကုန်း ရဲကင်းစခန်းပေါက်ကွဲတာကိုတော့ တပ်မတော်ဖက်က အတည်မပြုခဲ့ပါဘူး။ ဒါ့အပြင် ဘူးသီး တောင်မြို့နယ်က တိုက်ပွဲအတွင်း ပိတ်မိနေတဲ့ရွာသား (၁၀)ဦးကျော်ကို ဒီကနေ့ ICRC နိုင်ငံတကာကြက်ခြေနီ အဖွဲ့ကနေ သွားရောက်ကယ်ဆယ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေတွေကိုတော့ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် နိုင်ကွန်းအိန်ကနေ ဆက်သွယ်မေးမြန်းသတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။။
မောင်တောမြို့နယ် သာယာကုန်း နယ်ခြားစောင့်ရဲကင်းစခန်းဗုံးပေါက်ကွဲမှုကြောင့် သေဆုံးသွားတဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် တဦးဟာ မောင်တောဆေးရုံရင်ခွဲရုံမှာရောက်ရှိနေပြီး ဖြစ်စဉ်အခြေအနေကိုတော့ မောင်တော လူမှုအကူညီ ပေးရေးအဖွဲ့ ဝင်တဦးကအခုလိုပြောပါတယ်။
“မနေ့တုန်းက တယောက်သေတယ် နှစ်ယောက်ဒဏ်ရာရတယ်။ ဒုရဲအုပ်တယောက်ပါတယ်။ ဒီနယ်ခြားစောင့်လေ။ ကျွန်တော်တို့ကြားမိတာက ဗုံးဖေါက်တယ် လက်နက်ကြီး စစ်ပစ္စည်းပါ ပေါက်တယ်ဆိုပြီးမှ ကြားမိတယ်။ သေတဲ့အလောင်းကျွန်တော်တို့ဆေးရုံမှာရှိတယ်။ ဒီနေ့သဂြိုလ်မှာ။ ကျွန်တော်တို့ကြားတာက အထက်လူကြီးက သူတို့ကို အာဏာပြတယ်ပေါ့။ အာဏာပြနေလို့ သူတို့မခံချင်လို့ အဲဒီလိုဘဲဖြစ်မှာပေါ့။”
ဗုံးပေါက်ကွဲမှုှု ဖြစ်စဉ်မှာ တပ်ဖွဲ့အချင်းချင်းအကြား မကျေနပ်မှုတွေရှိလို့ တမင်ဖေါက်ခွဲတာလို့ ဒေသခံတွေ က ယူဆနေကြတာပါ။
သာယာကုန်းကျေးရွာသား ကိုလှသိန်းကတော့ ပေါက်ကွဲမှုဟာ မတော်တဆကြောင့်ဖြစ်ပြီး ဒဏ်ရာရသူတွေကို မောင်တောဆေးရုံမှာ ဆေးကုသနေရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“ဖြစ်စဉ်ကတော့ (၃)နာရီခွဲကျော်ကျော် အဲဒီအချိန်လောက်မှာလေ။ သူတို့ကကိုင်ဆောင်ထားတဲ့ ဗုံးအသီးပေါ့နော်။ အဲတာလေးကိုဆွဲဖြုတ်တဲ့ အခါမှာ အရာရှိကတော့ကိုယ်တိုင် ပါတာပေါ့။ အဲအရာရှိတွေ ဆွဲဖြုတ်တဲ့အခါမှာ ပေါက်ကွဲတယ် အဲဒီသဘောဖြစ်နေပါတယ်။ အခု လက်ရှိကျတော့ဒဏ်ရာရတဲ့(၃)ယောက်ပေါ့နော။ အဲအရာရှိကလဲ ပါတာပေါ့။ မောင်တော ဆေးခန်းမှာ အခုရောက်နေပြီး။ ဒဏ်ရာအခြေအနေကတော့ တယောက်ကတော့သေမလားရှင်မလား တော့ အဲတာတော့ မပြောနိုင်သေးဘူး။”
သေဆုံးသူဟာတပ်သား အောင်မျိုးထွန်းဖြစ်ပြီး ဒဏ်ရာရရှိသူမှာ ဒုရဲအုပ်ကျော်နိုင်လင်း ရဲတပ်သား ထန်ဟုန်း နဲ့အခြားတယောက်တို့ဖြစ်ကြပါတယ်။
ဒီဗုံးဖေါက်ခွဲမှုဖြစ်စဉ်အခြေအနေကိုသိရှိဖို့အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်တပ်မတော်ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်မှူးကြီး ဝင်းဇော်ဦး ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ရာမှာ သူ့အနေနဲ့မသိရှိသေးဘူးလို့ပြောပါတယ်။
“သာယာကုန်းရဲကင်းဆိုတာ ကျွန်တော်ကြားတောင်မကြားဘူးဘူး။”
ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ဝင် လုံခြုံရေးနဲ့နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူးကြီးမင်းသန်း ကတော့ ခရီးလွန်နေလို့ အခြေအနေကို မသိရှိကြောင်း ပြောပါတယ်။
“ကျွန်တော်လောလောဆယ် ခရီးသွားနေတာဗျ။ အဲတာလေး ကျွန်တော်သတင်းပြတ် နေတာဗျ။”
လက်ရှိရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာလဲ မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ရခိုင်လက်နက်ကိုင်AAအဖွဲ့တို့အကြား စစ်ရေးပြင်းထန် နေသလို ပဋိပက္ခအကြား အရပ်သားတွေထိခိုက်မှုတွေရှိနေတာပါ။
အောက်တိုဘာလ (၅) ရက်နေ့က ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်၊ သရက်ပြင်ကျေးရွာဘက်မှာ တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ရွာသူ၊ရွာသားတွေ ဘေးလွတ်ရာကို ထွက်ပြေးသွားပေမဲ့ ရွာသား (၁၁) ဦးကတော့ ရွာထဲမှာ ပိတ်မိနေခဲ့ပါတယ်။
ပိတ်မိရွာသားတွေကို မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့နဲ့ နိုင်ငံတကာကြက်ခြေနီအဖွဲ့က ဒီကနေ့မှာ ကယ်ထုတ်နိုင်ခဲ့တယ် လို့ ဘူးသီးတောင်မဲဆန္ဒနယ်က ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးအောင်သောင်းရွှေက ပြောပါတယ်။
“သူတို့က အဲဒီမှာ(၁၁)ယောက် ပိတ်မိနေပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့က သက်ဆိုင်ရာတွေကို ညှိနှိုင်ပေးတယ်ပေါ့။ ပြီးတော့ အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာနရုံးနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ICRCကြက်ခြေနီနဲ့ ပေါင်းပြီးမှ စကခ(၁၅)က တပ်က လူတွေကို ပြောတယ်။ ပြီးမှ သူတို့က ရွာကို မဝင်ရဘူး။ ကြက်ခြေနီ အဖွဲ့က အပြင်မှာ နေရတယ်။ အဲဒီလူတွေလမ်းလျှောက် လာရတယ်။ အခုကအဲဒီမှာ ကားကကြိုနေတယ်။ ပြီးမှ ဒီမှာအခုလာတာ။”
အလားတူတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ် စပါးထားကျေးရွာအုပ်စု ကွမ်းတောင်ရွာထဲမှာလဲ ရွာသား(၃)ဦး ပိတ်မိနေကြောင်း ဦးအောင်သောင်းရွှေကပြောပါတယ်။ မနေ့ကလဲ သရက်ပြင် ကျေးရွာဘက်မှာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့AAအဖွဲ့တို့အကြားတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းဒေသမှာ ဗုံးပေါက်ကွဲမှုအပါအဝင် စစ်ရေးပဋိပက္ခဖြစ်စဉ်အတွင်း အရပ်သားသေဆုံးမှု (၈၀)ကျော်ရှိနေပြီး ဒဏ်ရာရရှိသူ(၁၂၀)ကျော်ရှိနေတယ်လို့လဲ ရခိုင်ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေက ပြောပါတယ်။
.......................
{Unicode}
မောငျတောပေါကျကှဲမှု နယျခွားစောင့ျတပျဖှဲ့ဝငျ တဈဦးသဆေုံး
ရခိုငျပွညျနယျ၊မောငျတောမွို့နယျမွောကျပိုငျး သာယာကုနျးကြေးရှာ ရဲကငျးစခနျးအတှငျး မနေ့ညနပေိုငျးမှာ လကျ ပဈဗုံးပေါကျကှဲခဲ့တာကွောင့ျ နယျခွားစောင့ျတဈဦးသဆေုံးပွီး သုံးဦးဒဏျရာရရှိခဲ့တယျလို့ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ သာယာကုနျး ရဲကငျးစခနျးပေါကျကှဲတာကိုတော့ တပျမတောျဖကျက အတညျမပွုခဲ့ပါဘူး။ ဒါ့အပွငျ ဘူးသီး တောငျမွို့နယျက တိုကျပှဲအတှငျး ပိတျမိနတေဲ့ရှာသား (၁၀)ဦးကြောျကို ဒီကနေ့ ICRC နိုငျငံတကာကွကျခွနေီ အဖှဲ့ကနေ သှားရောကျကယျဆယျနိုငျခဲ့ပါတယျ။ ဒီအခွအေနတှေကေိုတော့ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ နိုငျကှနျးအိနျကနေ ဆကျသှယျမေးမွနျးသတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။။
မောငျတောမွို့နယျ သာယာကုနျး နယျခွားစောင့ျရဲကငျးစခနျးဗုံးပေါကျကှဲမှုကွောင့ျ သဆေုံးသှားတဲ့ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျ တဦးဟာ မောငျတောဆေးရုံရငျခှဲရုံမှာရောကျရှိနပွေီး ဖွဈစဉျအခွအေနကေိုတော့ မောငျတော လူမှုအကူညီ ပေးရေးအဖှဲ့ ဝငျတဦးကအခုလိုပွောပါတယျ။
“မနေ့တုနျးက တယောကျသတေယျ နှဈယောကျဒဏျရာရတယျ။ ဒုရဲအုပျတယောကျပါတယျ။ ဒီနယျခွားစောင့ျလေ။ ကြှနျတောျတို့ကွားမိတာက ဗုံးဖေါကျတယျ လကျနကျကွီး စဈပစ်စညျးပါ ပေါကျတယျဆိုပွီးမှ ကွားမိတယျ။ သတေဲ့အလောငျးကြှနျတောျတို့ဆေးရုံမှာရှိတယျ။ ဒီနေ့သဂွိုလျမှာ။ ကြှနျတောျတို့ကွားတာက အထကျလူကွီးက သူတို့ကို အာဏာပွတယျပေါ့။ အာဏာပွနလေို့ သူတို့မခံခငြျလို့ အဲဒီလိုဘဲဖွဈမှာပေါ့။”
ဗုံးပေါကျကှဲမှုှု ဖွဈစဉျမှာ တပျဖှဲ့အခငြျးခငြျးအကွား မကြနေပျမှုတှရှေိလို့ တမငျဖေါကျခှဲတာလို့ ဒသေခံတှေ က ယူဆနကွေတာပါ။
သာယာကုနျးကြေးရှာသား ကိုလှသိနျးကတော့ ပေါကျကှဲမှုဟာ မတောျတဆကွောင့ျဖွဈပွီး ဒဏျရာရသူတှကေို မောငျတောဆေးရုံမှာ ဆေးကုသနရေတယျလို့ ဆိုပါတယျ။
“ဖွဈစဉျကတော့ (၃)နာရီခှဲကြောျကြောျ အဲဒီအခြိနျလောကျမှာလေ။ သူတို့ကကိုငျဆောငျထားတဲ့ ဗုံးအသီးပေါ့နောျ။ အဲတာလေးကိုဆှဲဖွုတျတဲ့ အခါမှာ အရာရှိကတော့ကိုယျတိုငျ ပါတာပေါ့။ အဲအရာရှိတှေ ဆှဲဖွုတျတဲ့အခါမှာ ပေါကျကှဲတယျ အဲဒီသဘောဖွဈနပေါတယျ။ အခု လကျရှိကတြော့ဒဏျရာရတဲ့(၃)ယောကျပေါ့နော။ အဲအရာရှိကလဲ ပါတာပေါ့။ မောငျတော ဆေးခနျးမှာ အခုရောကျနပွေီး။ ဒဏျရာအခွအေနကေတော့ တယောကျကတော့သမေလားရှငျမလား တော့ အဲတာတော့ မပွောနိုငျသေးဘူး။”
သဆေုံးသူဟာတပျသား အောငျမြိုးထှနျးဖွဈပွီး ဒဏျရာရရှိသူမှာ ဒုရဲအုပျကြောျနိုငျလငျး ရဲတပျသား ထနျဟုနျး နဲ့အခွားတယောကျတို့ဖွဈကွပါတယျ။
ဒီဗုံးဖေါကျခှဲမှုဖွဈစဉျအခွအေနကေိုသိရှိဖို့အနောကျပိုငျးတိုငျးစဈဌာနခြုပျတပျမတောျပွောခှင့ျရ ဗိုလျမှူးကွီး ဝငျးဇောျဦး ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးခဲ့ရာမှာ သူ့အနနေဲ့မသိရှိသေးဘူးလို့ပွောပါတယျ။
“သာယာကုနျးရဲကငျးဆိုတာ ကြှနျတောျကွားတောငျမကွားဘူးဘူး။”
ရခိုငျပွညျနယျအစိုးရအဖှဲ့ဝငျ လုံခွုံရေးနဲ့နယျစပျရေးရာဝနျကွီး ဗိုလျမှူးကွီးမငျးသနျး ကတော့ ခရီးလှနျနလေို့ အခွအေနကေို မသိရှိကွောငျး ပွောပါတယျ။
“ကြှနျတောျလောလောဆယျ ခရီးသှားနတောဗြ။ အဲတာလေး ကြှနျတောျသတငျးပွတျ နတောဗြ။”
လကျရှိရခိုငျပွညျနယျအတှငျးမှာလဲ မွနျမာ့တပျမတောျနဲ့ရခိုငျလကျနကျကိုငျAAအဖှဲ့တို့အကွား စဈရေးပွငျးထနျ နသေလို ပဋိပက်ခအကွား အရပျသားတှထေိခိုကျမှုတှရှေိနတောပါ။
အောကျတိုဘာလ (၅) ရကျနေ့က ဘူးသီးတောငျမွို့နယျ၊ သရကျပွငျကြေးရှာဘကျမှာ တိုကျပှဲ ဖွဈပှားခဲ့ပွီးနောကျ ရှာသူ၊ရှာသားတှေ ဘေးလှတျရာကို ထှကျပွေးသှားပမေဲ့ ရှာသား (၁၁) ဦးကတော့ ရှာထဲမှာ ပိတျမိနခေဲ့ပါတယျ။
ပိတျမိရှာသားတှကေို မွို့နယျအုပျခြုပျရေးအဖှဲ့နဲ့ နိုငျငံတကာကွကျခွနေီအဖှဲ့က ဒီကနေ့မှာ ကယျထုတျနိုငျခဲ့တယျ လို့ ဘူးသီးတောငျမဲဆန်ဒနယျက ပွညျသူ့လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးအောငျသောငျးရှှကေ ပွောပါတယျ။
“သူတို့က အဲဒီမှာ(၁၁)ယောကျ ပိတျမိနပွေီးတော့ ကြှနျတောျတို့က သကျဆိုငျရာတှကေို ညှိနှိုငျပေးတယျပေါ့။ ပွီးတော့ အထှထှေအေုပျခြုပျရေး ဦးစီးဌာနရုံးနဲ့ ကြှနျတောျတို့ ICRCကွကျခွနေီနဲ့ ပေါငျးပွီးမှ စကခ(၁၅)က တပျက လူတှကေို ပွောတယျ။ ပွီးမှ သူတို့က ရှာကို မဝငျရဘူး။ ကွကျခွနေီ အဖှဲ့က အပွငျမှာ နရေတယျ။ အဲဒီလူတှလေမျးလြှောကျ လာရတယျ။ အခုကအဲဒီမှာ ကားကကွိုနတေယျ။ ပွီးမှ ဒီမှာအခုလာတာ။”
အလားတူတိုကျပှဲဖွဈပှားခဲ့တဲ့ ဘူးသီးတောငျမွို့နယျ စပါးထားကြေးရှာအုပျစု ကှမျးတောငျရှာထဲမှာလဲ ရှာသား(၃)ဦး ပိတျမိနကွေောငျး ဦးအောငျသောငျးရှှကေပွောပါတယျ။ မနေ့ကလဲ သရကျပွငျ ကြေးရှာဘကျမှာ မွနျမာစဈတပျနဲ့AAအဖှဲ့တို့အကွားတိုကျပှဲဖွဈပှားခဲ့ပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးဒသေမှာ ဗုံးပေါကျကှဲမှုအပါအဝငျ စဈရေးပဋိပက်ခဖွဈစဉျအတှငျး အရပျသားသဆေုံးမှု (၈၀)ကြောျရှိနပွေီး ဒဏျရာရရှိသူ(၁၂၀)ကြောျရှိနတေယျလို့လဲ ရခိုငျပွညျနယျလှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှကေ ပွောပါတယျ။
