[Zawgyi/Unicode]
အစိုးရရဲ့ ခွင့်ပြုချက်နဲ့ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ အသေးစားငွေကြေးလုပ်ငန်းတွေအနေနဲ့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလမှာ ချေးငွေနဲ့ အတိုးကောက်ခံမှုတွေ၊ ယာယီရပ်နားထားဖို့ ညွှန်ကြားလိုက်တဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က ပြောပြပါမယ်။
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလ သွားလာလှုပ်ရှားမှုတွေ ကန့်သတ်ထားပြီး လုပ်ငန်းတော်တော်များများ ရပ်ဆိုင်းထားရချိန်မှာ ချေးငွေဆပ်ဖို့ အခက်အခဲ မဖြစ်ရအောင် ချေးငွေ အရင်းနဲ့ အတိုးကောက်ယူတာတွေ ယာယီရပ်ဆိုင်းထားဖို့ ဒေသန္တရအစိုးရတွေက ညွှန်ကြားလိုက်တာပါ။
ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ဘဏ်နဲ့ ငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွေကို ခွင့်ပြုထားဆဲဖြစ်တဲ့အတွက် ချေးငွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကောက်ခံမှုတွေ ရှိနေဆဲ ဖြစ်တာကြောင့် ဒေသန္တရ အစိုးရတွေက ကြားဝင်ဆောင်ရွက်နေတာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဧရာဝတီတိုင်း အစိုးရရဲ့ စီမံကိန်းနှင့်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ဦးဌေးဝင်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ဘဏ်နှင့် ငွေရေးကြေးရေး ဝန်ဆောင်မှုများက အခုထိ ခွင့်ပြုထားတယ် နိုင်ငံတော်က ခွင့်ပြုထားတော့ သူက ငွေကြေးဝန်ဆောင်မှုမှာ ပါတဲ့အခါကျတော့ ပိတ်ပါ၊ မပိတ်ပါတော့ ပြည်ထောင်စုရဲ့ ညွှန်ကြားချက်ဖြစ်တယ်။ တိုင်းကတော့ ဒါကို ပိတ်တယ်လို့ မထုတ်ဘူး၊ တချို့ တိုင်းတွေကတော့ ဒါကို ရပ်ဆိုင်းထားပါ ဆိုပြီး ထုတ်တာရှိတယ်၊ ကျနော်တို့ကတော့ ကိုဗစ်ကာလမှာ ကိုဗစ်စည်းကမ်းတွေကို လိုက်နာဖို့ရယ်၊ နောက်တခါ ကိုဗစ်ကာလမှာ လူတွေရဲ့ စီးပွားရေး မထိခိုက်စေဖို့ရယ် ဒါတွေကို အတင်းအကြပ် မကောက်ခံဖို့ ရှမ်းပြည်နယ်က ထုတ်တာကတော့ ဒါကို ရပ်ဆိုင်းထားဖို့၊ အတင်းအကြပ် မကောက်ခံဖို့ ဒီနှစ်ခုကို ဦးတည်တာပေါ့။”
ကပ်ရောဂါကြောင့် လုပ်ငန်းတွေ ရပ်ထားရပေမဲ့ ပုဂ္ဂလိကနဲ့ အစိုးရမဟုတ်တဲ့ နိုင်ငံတကာ NGO အဖွဲ့အစည်းတွေ အပါအဝင် ချေးငွေ ထုတ်ပေးထားတဲ့ လုပ်ငန်းတွေကတော့ အတိုး၊ အရင်း ကောက်ခံတာတွေ ဆက်လုပ်နေတာကြောင့် အခက်ကြုံနေရတယ်လို့လည်း ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ တောင်သူလယ်သမားအဖွဲ့ချုပ် ဧရာဝတီတိုင်း စည်းရုံးရေးကော်မတီက ဦးကျော်စိန်ဦးက အခုလိုပြောပါတယ်။
“NGO အဖွဲ့က ငွေချေးတာတွေရှိတယ်၊ သူတို့က အတိုးတွေက အတင်းတောင်းတယ်ဗျ၊ ဝိုင်းကြီးချုပ် လုပ်ပြီးတော့ကိုတောင်းတာ၊ ၁၅ ရက်တကြိမ်ကို အရင်းကို ပြန်ပြန်ထည့်ရတယ်၊ အရင်းနဲ့အတိုးနဲ့ ပေါင်းပေါင်းပြီး ဆပ်ရတယ်၊ ဥပမာ ၁ ကျပ်ခွဲတိုး ဆိုရင် သူတကယ်သုံးရတာ တနေ့ကို အပြည့်မသုံးရဘူး၊ တဝက်ပဲသုံးရတယ်၊ ဆိုတော့ သုံးကျပ်တိုးပေါ့ဗျာ၊ အကုန်လုံးဝင်ငွေတွေ ရပ်နေတဲ့အချိန်မှာ အတင်းတောင်းတယ်ဆိုရင်တော့ ဘယ်လိုပြောရမလဲ စာနာမှု မရှိဘူးလို့ပဲ ပြောရမှာပဲ။”
ချေးငွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေကိုတော့ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ဧရာဝတီတိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်း၊ မွန်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းနဲ့ ရှမ်းပြည်နယ် အစိုးရတွေက ဒီရက်ပိုင်းမှာပဲ ထုတ်ပြန်ခဲ့တာပါ။
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကာလ ဒေသန္တရ ကျန်းမာရေး အမိန့်ညွှန်ကြားချက်တွေကို ချိုးဖောက်ပြီး ချေးငွေရယူထားတဲ့ အသင်းဝင်တွေရဲ့နေအိမ်ထိ သွားရောက်ပြီး ချေးငွေပြန်ဆပ်ဖို့ ဖိအားမပေးဖို့၊ မလိုက်နာရင် လုပ်ငန်းလိုင်စင် ပိတ်သိမ်းမယ့်အကြောင်းလည်း သတိပေးထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ညွှန်ကြားချက်တွေဟာ သက်ဆိုင်ရာ ဒေသန္တရာအတွင်းမှာသာ သက်ရောက်မှု ရှိတယ်လို့လည်း စီမံကိန်း၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာန၊ ငွေရေးကြေးရေး ကြီးကြပ်စစ်ဆေရေး ဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးဇော်နိုင်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“အခုကျနော် ပြောရလို့ရှိရင် ပဲခူးတိုင်းရယ်၊ မွန်ပြည်နယ်ရယ်၊ နောက်စစ်ကိုင်းတိုင်းရယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်ရယ်ပေါ့ အဲဒီမှာ အသေးစားငွေရေးကြေးရေး ကြီးကြပ်မှုကော်မတီရဲ့ အောက်မှာ အသေးစား ငွေရေးကြေးရေး ကြီးကြပ်မှု လုပ်ငန်းကော်မတီရှိတယ်၊ အဲဒီလုပ်ငန်းကော်မတီကနေ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသအလိုက် ထုတ်တာပါ၊ အားလုံးအကျုံးမဝင်ပါဘူး၊ သက်ဆိုင်ရာ ရှမ်းဆို ရှမ်းပြည်နယ်ပါပဲ။ ဒေသမှဖြစ်နေတဲ့ ကိုဗစ်ဖြစ်ပွားမှု အခြေအနေအရ သူတို့ထုတ်တာပါ။”
၂၀၁၉ - ၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ မြန်မာတနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ အသေးစား ငွေရေးကြေးရေး အဖွဲ့အစည်း ၁၉၃ ဖွဲ့က ကျပ်ငွေ သန်းပေါင်း ၂,၀၀၀, ၀၀၀ ကျော် (၂, ၂၇၁, ၂၅၉) ထုတ်ချေးထားပြီး အလုပ်အကိုင်နဲ့ အစိုးရ အခွန်ရဖို့အဓိက အထောက်အကူပြုနေတဲ့ နယ်ပယ်တခုလို့ ငွေရေးကြေးရေး ကြီးကြပ် စစ်ဆေးရေး ဦးစီးဌာန အချက်အလက်တွေမှာ ဖော်ပြထားတာ တွေ့ရပါတယ်။
[Unicode Version]
ခြေးငှနေဲ့ အတိုးတှပွေနျတောငျးတာ ကိုဗဈကာလရပျထားဖို့ ဒသေန်တရအစိုးရတှညှေှနျကွား
အစိုးရရဲ့ ခှင့ျပွုခကြျနဲ့ လုပျကိုငျနတေဲ့ အသေးစားငှကွေေးလုပျငနျးတှအေနနေဲ့ ကိုဗဈကပျရောဂါကာလမှာ ခြေးငှနေဲ့ အတိုးကောကျခံမှုတှေ၊ ယာယီရပျနားထားဖို့ ညှှနျကွားလိုကျတဲ့အကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက ပွောပွပါမယျ။
ကိုဗဈကပျရောဂါကာလ သှားလာလှုပျရှားမှုတှေ ကန့ျသတျထားပွီး လုပျငနျးတောျတောျမြားမြား ရပျဆိုငျးထားရခြိနျမှာ ခြေးငှဆေပျဖို့ အခကျအခဲ မဖွဈရအောငျ ခြေးငှေ အရငျးနဲ့ အတိုးကောကျယူတာတှေ ယာယီရပျဆိုငျးထားဖို့ ဒသေန်တရအစိုးရတှကေ ညှှနျကွားလိုကျတာပါ။
ပွညျထောငျစုအစိုးရက ဘဏျနဲ့ ငှရေေးကွေးရေး ဝနျဆောငျမှုလုပျငနျးတှကေို ခှင့ျပွုထားဆဲဖွဈတဲ့အတှကျ ခြေးငှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ကောကျခံမှုတှေ ရှိနဆေဲ ဖွဈတာကွောင့ျ ဒသေန်တရ အစိုးရတှကေ ကွားဝငျဆောငျရှကျနတော ဖွဈကွောငျးလညျး ဧရာဝတီတိုငျး အစိုးရရဲ့ စီမံကိနျးနှင့ျဘဏ်ဍာရေးဝနျကွီး ဦးဌေးဝငျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ဘဏျနှင့ျ ငှရေေးကွေးရေး ဝနျဆောငျမှုမြားက အခုထိ ခှင့ျပွုထားတယျ နိုငျငံတောျက ခှင့ျပွုထားတော့ သူက ငှကွေေးဝနျဆောငျမှုမှာ ပါတဲ့အခါကတြော့ ပိတျပါ၊ မပိတျပါတော့ ပွညျထောငျစုရဲ့ ညှှနျကွားခကြျဖွဈတယျ။ တိုငျးကတော့ ဒါကို ပိတျတယျလို့ မထုတျဘူး၊ တခြို့ တိုငျးတှကေတော့ ဒါကို ရပျဆိုငျးထားပါ ဆိုပွီး ထုတျတာရှိတယျ၊ ကနြောျတို့ကတော့ ကိုဗဈကာလမှာ ကိုဗဈစညျးကမျးတှကေို လိုကျနာဖို့ရယျ၊ နောကျတခါ ကိုဗဈကာလမှာ လူတှရေဲ့ စီးပှားရေး မထိခိုကျစဖေို့ရယျ ဒါတှကေို အတငျးအကွပျ မကောကျခံဖို့ ရှမျးပွညျနယျက ထုတျတာကတော့ ဒါကို ရပျဆိုငျးထားဖို့၊ အတငျးအကွပျ မကောကျခံဖို့ ဒီနှဈခုကို ဦးတညျတာပေါ့။”
ကပျရောဂါကွောင့ျ လုပျငနျးတှေ ရပျထားရပမေဲ့ ပုဂ်ဂလိကနဲ့ အစိုးရမဟုတျတဲ့ နိုငျငံတကာ NGO အဖှဲ့အစညျးတှေ အပါအဝငျ ခြေးငှေ ထုတျပေးထားတဲ့ လုပျငနျးတှကေတော့ အတိုး၊ အရငျး ကောကျခံတာတှေ ဆကျလုပျနတောကွောင့ျ အခကျကွုံနရေတယျလို့လညျး ဗမာနိုငျငံလုံးဆိုငျရာ တောငျသူလယျသမားအဖှဲ့ခြုပျ ဧရာဝတီတိုငျး စညျးရုံးရေးကောျမတီက ဦးကြောျစိနျဦးက အခုလိုပွောပါတယျ။
“NGO အဖှဲ့က ငှခြေေးတာတှရှေိတယျ၊ သူတို့က အတိုးတှကေ အတငျးတောငျးတယျဗြ၊ ဝိုငျးကွီးခြုပျ လုပျပွီးတော့ကိုတောငျးတာ၊ ၁၅ ရကျတကွိမျကို အရငျးကို ပွနျပွနျထည့ျရတယျ၊ အရငျးနဲ့အတိုးနဲ့ ပေါငျးပေါငျးပွီး ဆပျရတယျ၊ ဥပမာ ၁ ကပြျခှဲတိုး ဆိုရငျ သူတကယျသုံးရတာ တနေ့ကို အပွည့ျမသုံးရဘူး၊ တဝကျပဲသုံးရတယျ၊ ဆိုတော့ သုံးကပြျတိုးပေါ့ဗြာ၊ အကုနျလုံးဝငျငှတှေေ ရပျနတေဲ့အခြိနျမှာ အတငျးတောငျးတယျဆိုရငျတော့ ဘယျလိုပွောရမလဲ စာနာမှု မရှိဘူးလို့ပဲ ပွောရမှာပဲ။”
ခြေးငှနေဲ့ ပတျသကျတဲ့ ညှှနျကွားခကြျတှကေိုတော့ ရှမျးပွညျနယျ၊ ဧရာဝတီတိုငျး၊ ပဲခူးတိုငျး၊ မှနျပွညျနယျ၊ စဈကိုငျးတိုငျးနဲ့ ရှမျးပွညျနယျ အစိုးရတှကေ ဒီရကျပိုငျးမှာပဲ ထုတျပွနျခဲ့တာပါ။
ကိုဗဈကပျရောဂါကာလ ဒသေန်တရ ကနြျးမာရေး အမိန့ျညှှနျကွားခကြျတှကေို ခြိုးဖောကျပွီး ခြေးငှရေယူထားတဲ့ အသငျးဝငျတှရေဲ့နအေိမျထိ သှားရောကျပွီး ခြေးငှပွေနျဆပျဖို့ ဖိအားမပေးဖို့၊ မလိုကျနာရငျ လုပျငနျးလိုငျစငျ ပိတျသိမျးမယ့ျအကွောငျးလညျး သတိပေးထားပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး ညှှနျကွားခကြျတှဟော သကျဆိုငျရာ ဒသေန်တရာအတှငျးမှာသာ သကျရောကျမှု ရှိတယျလို့လညျး စီမံကိနျး၊ ဘဏ်ဍာရေးနှင့ျ စကျမှုဝနျကွီးဌာန၊ ငှရေေးကွေးရေး ကွီးကွပျစဈဆရေေး ဦးစီးဌာန ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျ ဦးဇောျနိုငျက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“အခုကနြောျ ပွောရလို့ရှိရငျ ပဲခူးတိုငျးရယျ၊ မှနျပွညျနယျရယျ၊ နောကျစဈကိုငျးတိုငျးရယျ၊ ရှမျးပွညျနယျရယျပေါ့ အဲဒီမှာ အသေးစားငှရေေးကွေးရေး ကွီးကွပျမှုကောျမတီရဲ့ အောကျမှာ အသေးစား ငှရေေးကွေးရေး ကွီးကွပျမှု လုပျငနျးကောျမတီရှိတယျ၊ အဲဒီလုပျငနျးကောျမတီကနေ သကျဆိုငျရာ တိုငျးဒသေအလိုကျ ထုတျတာပါ၊ အားလုံးအကြုံးမဝငျပါဘူး၊ သကျဆိုငျရာ ရှမျးဆို ရှမျးပွညျနယျပါပဲ။ ဒသေမှဖွဈနတေဲ့ ကိုဗဈဖွဈပှားမှု အခွအေနအေရ သူတို့ထုတျတာပါ။”
၂၀၁၉ - ၂၀၂၀ ဘဏ်ဍာနှဈမှာ မွနျမာတနိုငျငံလုံး အတိုငျးအတာနဲ့ အသေးစား ငှရေေးကွေးရေး အဖှဲ့အစညျး ၁၉၃ ဖှဲ့က ကပြျငှေ သနျးပေါငျး ၂,၀၀၀, ၀၀၀ ကြောျ (၂, ၂၇၁, ၂၅၉) ထုတျခြေးထားပွီး အလုပျအကိုငျနဲ့ အစိုးရ အခှနျရဖို့အဓိက အထောကျအကူပွုနတေဲ့ နယျပယျတခုလို့ ငှရေေးကွေးရေး ကွီးကွပျ စဈဆေးရေး ဦးစီးဌာန အခကြျအလကျတှမှော ဖောျပွထားတာ တှေ့ရပါတယျ။
