(Zawgyi / Unicode)
COVID-19 ရောဂါရှာဖွေကုသရေး ပထမဆုံးအနေနဲ့ ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံတခုနဲ့ အကူဓာတ်ခွဲခန်းတခုကို ခွင့်ပြုလိုက်ပါပြီ။ ဒါကြောင့် လူနာတွေအပြင် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးအတွက်ပါ အထောက်အကူ ပြုနိုင်တယ်လို့ ပြောလာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံများအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာထင်ပေါ်ကို ကိုဝင်းမင်းက မေးရာမှာ အခုလိုခွင့်ပြုပုံကို စရှင်းပြပါတယ်။
ဒေါက်တာထင်ပေါ် - “ပန်းလှိုင်ဆေးရုံကို ခွင့်ပြုလိုက်ပြီ။ သို့သော်လည်း ပန်းလှိုင်ဆေးရုံံမှာ စစ်ဆေးတဲ့အခါ နှစ်နည်းရှိတယ်။ အမြန်စစ်တဲ့ RDT ပေ့ါ၊ Rapid Diagnostic Test၊ နောက်တခုက RT-PCR၊ ပိုးကို တိုက်ရိုက်စစ်တဲ့နည်းလမ်းပေါ့။ ဒုတိယပြောတဲ့ နည်းလမ်းကတော့ ပန်းလှိုင်မှာ မရသေးဘူး။ N Health ဓာတ်ခွဲခန်းမှာပဲ ရတယ်။ ပန်းလှိုင်ဆေးရုံက စစ်ဆေးချက်မှာ အမြန်နည်းနဲ့ စစ်ပြီးလို့ရှိရင် Negative တွေကို ထပ်ပြီး Confirm လုပ်ဖို့ RT-PCR ထပ်စစ်ဖို့ လိုလာတယ်။ ဒါကြောင့် N Health ကိုလည်း ခွင့်ပြုရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - နှစ်ခု ဆက်စပ်ပြီး လုပ်ရမှာပေါ့။ အမြန်စစ်တာမှာ လွတ်သွားနိုင်တာ ရှိတဲ့အတွက် N Health က တွဲပြီး ဆောင်ရွက်ရတဲ့သဘောပေါ့။
ဒေါက်တာထင်ပေါ် - “မှန်ပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - အဲဒီတော့ အခုလို ဘာကြောင့် အခုချိန်မှ ခွင့်ပြုချက်ရတယ်လို့ ထင်လဲ။ ဆရာတို့ စောင့်ခဲ့တာ ကြာပြီပေါ့နော်။
ဒေါက်တာထင်ပေါ် - “ဒါပေ့ါ စစ်ဆေးမှု ပြီးပြည့်စုံအောင်လို့ စောင့်ခဲ့ရတာပါ။ မှန်ပါတယ်။ ပန်းလှိုင်ဆေးရုံရော သူနဲ့တပြိုင်တည်းတင်တဲ့ အကယ်ဒမီဆေးရုံရော နိုင်ငံတော်အစိုးရကတော့ နှစ်ကြိမ်တောင် စစ်ဆေးပြီးသွားပြီ။ ပန်းလှိုင်ဆေးရုံက စစ်ဆေးပြီးတဲ့အခါမှာ ပြုပြင်တဲ့ဟာက မြန်တယ်။ အကယ်ဒမီက တပတ်နောက်ကျတော့ ပြုပြင်မှုတွေ နောက်အပတ်ထဲလောက်မှ အကျိုးအကြောင်း ပြန်တင်ရမယ်။ နောက်ထပ် ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံနှစ်ရုံလည်း တင်ထားပါတယ်။ SSC ဆေးရုံနဲ့ မြောက်ဥက္ကလာ ရွှေလမင်းဆေးရုံ၊ အဲဒါတွေကတော့ စစ်ဆေးမှု မစရသေးပါဘူး။”
ကိုဝင်းမင်း - အခုလို ရလာတဲ့အတွက် ဘယ်လောက်အထိ အစိုးရဆေးရုံတွေမှာ ဝန်စပေါ့သွားနိုင်မလဲ။
ဒေါက်တာထင်ပေါ် - “လတ်တလောအခြေအနေ Case ကလည်း တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ တထောင်ကျော် တထောင်ကျော်က နေ့စဉ်လိုရှိတယ်။ သို့သော် ရန်ကုန်တိုင်းမှာ ဖြစ်တဲ့နှုန်းထားတော့ ကျလာတာပေါ့နော်။ ကုသရေးစင်တာတွေမှာလည်း ကုတင်အလွတ်တွေ ဖြစ်လာတယ်။ ဒါ လက်ရှိအခြေအနေမှာ၊ သို့သော်လည်း ရန်ကုန်တိုင်းမှာတော့ စစ်ဆေးမှုတွေ ပုဂ္ဂလိကကို ဒီ့ထက်ပို စစ်ဆေးဖို့ဆိုပြီးတော့ ထပ်မံညွှန်ကြားဖို့၊ ထပ်ပြီးတော့ ပူးပေါင်း ပါဝင်ဖို့ပေါ့၊ အရင်တုန်းကတော့ စစ်ဆေးမှုကို တခုတည်းလုပ်လို့မရဘူး။ ကုသမှုကို အကုန်လုံးလုပ်မှ ပုဂ္ဂလိက ပါဝင်လို့ရမယ်လို့ နိုင်ငံတော်အစိုးရက ညွှန်ကြားထားတော့ တနိုင်ငံလုံးမှာ အဲဒီဆေးရုံနှစ်ရုံပဲ အကုန်လုံးကုမယ်ဆိုပြီးတော့ လျှောက်ထားလို့ အဲဒီဆေးရုံနှစ်ရုံက စတာပေါ့။ သို့သော်လည်း အခုနောက်ပိုင်း ရန်ကုန်တိုင်းမှာတော့ စစ်ဆေးမှုကို နည်းနည်းလေး ဖြေလျှော့လိုက်ပါပြီ။ အဲဒီအတွက် ထပ်မံလျှောက်ထားရမယ်။ စစ်လည်း စစ်ပြီးလို့ရှိရင် သံသယရှိတဲ့ လူနာတွေကို ခေတ္တထားရမှာပေါ့လေ ဆေးရုံမှာ၊ အဲဒါလေးတွေက စနစ်တကျ ပုဂ္ဂလိက ဆေးရုံတွေမှာ သေသေချာချာ တည်ဆောက်ထားမယ်ဆိုရင်တော့ ရန်ကုန်တိုင်းအစိုးရ အနေနဲ့ မကြာခင်ကာလမှာ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှာ တိုးချဲ့ပြီး စစ်ဆေးသွားဖို့ဆိုတဲ့ အစီအစဉ်တခုတော့ ရှိနေပြီ။
“အဲဒီအချိန်ကျရင်တော့ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်းမှာ ပိုးတွေ့လူနာ ပိုပြီးများလာဖို့ အခြေအနေတော့ ရှိပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ လတ်တလော အခြေအနေမှာ စစ်တဲ့ပမာဏ နည်းတာရယ်၊ တချို့တွေက သွားစစ်လိုက်လို့ Positive များဖြစ်နေရင် ငါ့ကို ကုသရေးစင်တာ တခါတည်းခေါ်ပြီး ငါ့အိမ်သားတွေလည်း ကွာရမ်တင်းစင်တာ တခါတည်းပို့မှာလား ဆိုတဲ့ သံသယနဲ့ ကြိတ်မှိတ်ပြီး အိမ်မှာနေတဲ့ လူအရေအတွက်က အရမ်းများနေတယ်။ အဲ့တော့ ဒီ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍတွေမှာလည်း သူတို့ ရွေးချယ်နိုင်မယ်လေ။ နားရမယ်ဆိုလည်း ပုဂ္ဂလိကရဲ့ ဆေးခန်းရဲ့ ကောင်းတဲ့အခန်းလေးတွေမှာ ရွေးပြီးတော့ တရက် နှစ်ရက်လောက် နေရတာလေ။ နောက်ထပ် Confirm ပေါ့ ထပ်စစ်တဲ့ရက်က ၄၈ နာရီကနေ ၇၂ နာရီဆိုတော့ အဲဒီလောက်လေးပဲ နေရာမှာဆိုတော့ အဲဒီအတွက်ကြောင့် ပိုစစ်လာတဲ့ အခြေအနေတခုက အတည်ပြုလူနာ ပိုတွေ့ဖို့ အခြေအနေတရပ်တော့ ရှိနိုင်တယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - အဲတော့ အခုလို ပိုတွေ့တာက ဘယ်လိုအကျိုးကျေးဇူးတွေ ရလာနိုင်မလဲ။
ဒေါက်တာထင်ပေါ် - “ကိုဗစ်နဲ့ ကိုဗစ်မဟုတ်တဲ့လူနာ ခွဲခြားပေးနိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံမှာ ကိုဗစ်မဟုတ်တဲ့ လူနာက ပိုပြီးတော့ ရဲရဲတင်းတင်း ကုသနိုင်မယ်ပေါ့နော်။ ဒါက ပြည်သူလူထုအတွင်းမှာရှိတဲ့ ကိုဗစ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ထိန်းချုပ်တဲ့အခါမှာလည်း အမှန်တကယ် အတည်ပြုလူနာရှိတဲ့ ပမာဏကို ဖော်ထုတ်နိုင်မှ သူတို့နဲ့နွယ်နေတဲ့ သံသယလူနာတွေလည်း ထပ်မံဖော်ထုတ်နိုင်မှာ။ ဒါတွေကို မြန်မြန်ဖော်၊ မြန်မြန်ရှင်းမှ ထိန်းချုပ်မှုဆိုတာက ပိုပြီး ထိရောက်မှာ။ ဆိုတော့ ဒါက ရန်ကုန်တိုင်းရဲ့ စီးပွားရေးကဏ္ဍကိုပါ အများကြီး အထောက်အကူ ဖြစ်သွားနိုင်တယ်။ သွားရေးလာရေးကဏ္ဍတွေ ပိုပြီးတော့ အဆင်ချောမွေ့လာမယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - နောက်တခုက ပုဂ္ဂလိက ဆေးရုံတွေမှာ ကုန်ကျစရိတ်လည်း ပါလာတာပေါ့။
ဒေါက်တာထင်ပေါ် - “ကုန်ကျစရိတ်က ပုံမှန်ထက်တော့ များမှာပေါ့။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ PPE တွေဝတ်ပြီး စစ်ရမယ်၊ ကုသရမယ်ဆိုတော့ PPE တစုံကိုက နှစ်သောင်းကျော်၊ နောက်တခုက သူတို့ရဲ့ စားရေးသောက်ရေးကလည်း အပြင်က လာပို့လို့ မရဘူး။ ဆေးရုံက တခါတည်း စီစဉ်ရမှာ။ လူတွေအဝင်အထွက်တွေ ကျနော်တို့ ပေးလုပ်မှာမဟုတ်ဘူး။”
ကိုဝင်းမင်း - ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ် ဒေါက်တာထင်ပေါ်ခင်ဗျား။
----------------------------
(Unicode)
မွနျမာမှာ ကိုဗဈလူနာတှအေတှကျ ပုဂ်ဂလိကဆေးရုံ ကုသခှင့ျပွု
COVID-19 ရောဂါရှာဖှကေုသရေး ပထမဆုံးအနနေဲ့ ပုဂ်ဂလိကဆေးရုံတခုနဲ့ အကူဓာတျခှဲခနျးတခုကို ခှင့ျပွုလိုကျပါပွီ။ ဒါကွောင့ျ လူနာတှအေပွငျ ရောဂါထိနျးခြုပျရေးအတှကျပါ အထောကျအကူ ပွုနိုငျတယျလို့ ပွောလာတဲ့ မွနျမာနိုငျငံ ပုဂ်ဂလိကဆေးရုံမြားအသငျး ဥက်ကဋ်ဌ ဒေါကျတာထငျပေါျကို ကိုဝငျးမငျးက မေးရာမှာ အခုလိုခှင့ျပွုပုံကို စရှငျးပွပါတယျ။
ဒေါကျတာထငျပေါျ - “ပနျးလှိုငျဆေးရုံကို ခှင့ျပွုလိုကျပွီ။ သို့သောျလညျး ပနျးလှိုငျဆေးရုံံမှာ စဈဆေးတဲ့အခါ နှဈနညျးရှိတယျ။ အမွနျစဈတဲ့ RDT ပေ့ါ၊ Rapid Diagnostic Test၊ နောကျတခုက RD-PCR၊ ပိုးကို တိုကျရိုကျစဈတဲ့နညျးလမျးပေါ့။ ဒုတိယပွောတဲ့ နညျးလမျးကတော့ ပနျးလှိုငျမှာ မရသေးဘူး။ N Health ဓာတျခှဲခနျးမှာပဲ ရတယျ။ ပနျးလှိုငျဆေးရုံက စဈဆေးခကြျမှာ အမွနျနညျးနဲ့ စဈပွီးလို့ရှိရငျ Negative တှကေို ထပျပွီး Confirm လုပျဖို့ RD-PCR ထပျစဈဖို့ လိုလာတယျ။ ဒါကွောင့ျ N Health ကိုလညျး ခှင့ျပွုရခွငျး ဖွဈပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - နှဈခု ဆကျစပျပွီး လုပျရမှာပေါ့။ အမွနျစဈတာမှာ လှတျသှားနိုငျတာ ရှိတဲ့အတှကျ N Health က တှဲပွီး ဆောငျရှကျရတဲ့သဘောပေါ့။
ဒေါကျတာထငျပေါျ - “မှနျပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - အဲဒီတော့ အခုလို ဘာကွောင့ျ အခုခြိနျမှ ခှင့ျပွုခကြျရတယျလို့ ထငျလဲ။ ဆရာတို့ စောင့ျခဲ့တာ ကွာပွီပေါ့နောျ။
ဒေါကျတာထငျပေါျ - “ဒါပေ့ါ စဈဆေးမှု ပွီးပွည့ျစုံအောငျလို့ စောင့ျခဲ့ရတာပါ။ မှနျပါတယျ။ ပနျးလှိုငျဆေးရုံရော သူနဲ့တပွိုငျတညျးတငျတဲ့ အကယျဒမီဆေးရုံရော နိုငျငံတောျအစိုးရကတော့ နှဈကွိမျတောငျ စဈဆေးပွီးသှားပွီ။ ပနျးလှိုငျဆေးရုံက စဈဆေးပွီးတဲ့အခါမှာ ပွုပွငျတဲ့ဟာက မွနျတယျ။ အကယျဒမီက တပတျနောကျကတြော့ ပွုပွငျမှုတှေ နောကျအပတျထဲလောကျမှ အကြိုးအကွောငျး ပွနျတငျရမယျ။ နောကျထပျ ပုဂ်ဂလိကဆေးရုံနှဈရုံလညျး တငျထားပါတယျ။ SSC ဆေးရုံနဲ့ မွောကျဥက်ကလာ ရှှလေမငျးဆေးရုံ၊ အဲဒါတှကေတော့ စဈဆေးမှု မစရသေးပါဘူး။”
ကိုဝငျးမငျး - အခုလို ရလာတဲ့အတှကျ ဘယျလောကျအထိ အစိုးရဆေးရုံတှမှော ဝနျစပေါ့သှားနိုငျမလဲ။
ဒေါကျတာထငျပေါျ - “လတျတလောအခွအေနေ Case ကလညျး တနိုငျငံလုံး အတိုငျးအတာနဲ့ တထောငျကြောျ တထောငျကြောျက နေ့စဉျလိုရှိတယျ။ သို့သောျ ရနျကုနျတိုငျးမှာ ဖွဈတဲ့နှုနျးထားတော့ ကလြာတာပေါ့နောျ။ ကုသရေးစငျတာတှမှောလညျး ကုတငျအလှတျတှေ ဖွဈလာတယျ။ ဒါ လကျရှိအခွအေနမှော၊ သို့သောျလညျး ရနျကုနျတိုငျးမှာတော့ စဈဆေးမှုတှေ ပုဂ်ဂလိကကို ဒီ့ထကျပို စဈဆေးဖို့ဆိုပွီးတော့ ထပျမံညှှနျကွားဖို့၊ ထပျပွီးတော့ ပူးပေါငျး ပါဝငျဖို့ပေါ့၊ အရငျတုနျးကတော့ စဈဆေးမှုကို တခုတညျးလုပျလို့မရဘူး။ ကုသမှုကို အကုနျလုံးလုပျမှ ပုဂ်ဂလိက ပါဝငျလို့ရမယျလို့ နိုငျငံတောျအစိုးရက ညှှနျကွားထားတော့ တနိုငျငံလုံးမှာ အဲဒီဆေးရုံနှဈရုံပဲ အကုနျလုံးကုမယျဆိုပွီးတော့ လြှောကျထားလို့ အဲဒီဆေးရုံနှဈရုံက စတာပေါ့။ သို့သောျလညျး အခုနောကျပိုငျး ရနျကုနျတိုငျးမှာတော့ စဈဆေးမှုကို နညျးနညျးလေး ဖွလြှေော့လိုကျပါပွီ။ အဲဒီအတှကျ ထပျမံလြှောကျထားရမယျ။ စဈလညျး စဈပွီးလို့ရှိရငျ သံသယရှိတဲ့ လူနာတှကေို ခတေ်တထားရမှာပေါ့လေ ဆေးရုံမှာ၊ အဲဒါလေးတှကေ စနဈတကြ ပုဂ်ဂလိက ဆေးရုံတှမှော သသေခြောခြာ တညျဆောကျထားမယျဆိုရငျတော့ ရနျကုနျတိုငျးအစိုးရ အနနေဲ့ မကွာခငျကာလမှာ ပုဂ်ဂလိကကဏ်ဍမှာ တိုးခြဲ့ပွီး စဈဆေးသှားဖို့ဆိုတဲ့ အစီအစဉျတခုတော့ ရှိနပွေီ။
“အဲဒီအခြိနျကရြငျတော့ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျးမှာ ပိုးတှေ့လူနာ ပိုပွီးမြားလာဖို့ အခွအေနတေော့ ရှိပါတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ လတျတလော အခွအေနမှော စဈတဲ့ပမာဏ နညျးတာရယျ၊ တခြို့တှကေ သှားစဈလိုကျလို့ Positive မြားဖွဈနရေငျ ငါ့ကို ကုသရေးစငျတာ တခါတညျးခေါျပွီး ငါ့အိမျသားတှလေညျး ကှာရမျတငျးစငျတာ တခါတညျးပို့မှာလား ဆိုတဲ့ သံသယနဲ့ ကွိတျမှိတျပွီး အိမျမှာနတေဲ့ လူအရအေတှကျက အရမျးမြားနတေယျ။ အဲ့တော့ ဒီ ပုဂ်ဂလိကကဏ်ဍတှမှောလညျး သူတို့ ရှေးခယြျနိုငျမယျလေ။ နားရမယျဆိုလညျး ပုဂ်ဂလိကရဲ့ ဆေးခနျးရဲ့ ကောငျးတဲ့အခနျးလေးတှမှော ရှေးပွီးတော့ တရကျ နှဈရကျလောကျ နရေတာလေ။ နောကျထပျ Confirm ပေါ့ ထပျစဈတဲ့ရကျက ၄၈ နာရီကနေ ၇၂ နာရီဆိုတော့ အဲဒီလောကျလေးပဲ နရောမှာဆိုတော့ အဲဒီအတှကျကွောင့ျ ပိုစဈလာတဲ့ အခွအေနတေခုက အတညျပွုလူနာ ပိုတှေ့ဖို့ အခွအေနတေရပျတော့ ရှိနိုငျတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - အဲတော့ အခုလို ပိုတှေ့တာက ဘယျလိုအကြိုးကြေးဇူးတှေ ရလာနိုငျမလဲ။
ဒေါကျတာထငျပေါျ - “ကိုဗဈနဲ့ ကိုဗဈမဟုတျတဲ့လူနာ ခှဲခွားပေးနိုငျတဲ့အတှကျကွောင့ျ ပုဂ်ဂလိကဆေးရုံမှာ ကိုဗဈမဟုတျတဲ့ လူနာက ပိုပွီးတော့ ရဲရဲတငျးတငျး ကုသနိုငျမယျပေါ့နောျ။ ဒါက ပွညျသူလူထုအတှငျးမှာရှိတဲ့ ကိုဗဈနဲ့ပတျသကျတဲ့ ထိနျးခြုပျတဲ့အခါမှာလညျး အမှနျတကယျ အတညျပွုလူနာရှိတဲ့ ပမာဏကို ဖောျထုတျနိုငျမှ သူတို့နဲ့နှယျနတေဲ့ သံသယလူနာတှလေညျး ထပျမံဖောျထုတျနိုငျမှာ။ ဒါတှကေို မွနျမွနျဖောျ၊ မွနျမွနျရှငျးမှ ထိနျးခြုပျမှုဆိုတာက ပိုပွီး ထိရောကျမှာ။ ဆိုတော့ ဒါက ရနျကုနျတိုငျးရဲ့ စီးပှားရေးကဏ်ဍကိုပါ အမြားကွီး အထောကျအကူ ဖွဈသှားနိုငျတယျ။ သှားရေးလာရေးကဏ်ဍတှေ ပိုပွီးတော့ အဆငျခြောမှေ့လာမယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - နောကျတခုက ပုဂ်ဂလိက ဆေးရုံတှမှော ကုနျကစြရိတျလညျး ပါလာတာပေါ့။
ဒေါကျတာထငျပေါျ - “ကုနျကစြရိတျက ပုံမှနျထကျတော့ မြားမှာပေါ့။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ PPE တှဝေတျပွီး စဈရမယျ၊ ကုသရမယျဆိုတော့ PPE တစုံကိုက နှဈသောငျးကြောျ၊ နောကျတခုက သူတို့ရဲ့ စားရေးသောကျရေးကလညျး အပွငျက လာပို့လို့ မရဘူး။ ဆေးရုံက တခါတညျး စီစဉျရမှာ။ လူတှအေဝငျအထှကျတှေ ကနြောျတို့ ပေးလုပျမှာမဟုတျဘူး။”
ကိုဝငျးမငျး - ကြေးဇူးအမြားကွီးတငျပါတယျ ဒေါကျတာထငျပေါျခငျဗြား။
