(Zawgyi / Unicode)
‘လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတတဲ့ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ခြေမရှိ’ ဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်နဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း မြို့နယ်လုံးကျွတ် ၉ မြို့နယ်နဲ့ အခြားမြို့နယ်က ကျေးရွာအုပ်စု တော်တော်များများမှာ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပတော့ဘူးဆိုတဲ့ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ တရားမျှတမှု မရှိသလို မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိတဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေကို ရိုက်ချိုးလိုက်သလို ဖြစ်သွားတယ်ဆိုတဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေရဲ့ သဘောထားတွေကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မဆုမွန် စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
လာမယ့် နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပမယ့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာ ‘လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ အခြေအနေ မရှိတဲ့အတွက် ရခိုင်ပြည်နယ် အပါအဝင် တိုင်းရင်းဒေသက နယ်မြေအချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပတော့မှာ မဟုတ်ဘူး’ လို့ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကနေ အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်နေ့ မနေ့က ကြေညာချက် ၆ စောင် ထုတ်ပြန်ပြီး နိုင်ငံကို ကြေညာလိုက်တာပါ။
ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲမှာ ပေါက်တော၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ ကျောက်တော်၊ မင်းပြား၊ မြေပုံ၊ မြောက်ဦးမြို့နယ် စတဲ့ မြို့နယ်ပေါင်း ၉ မြို့နယ်စလုံးနဲ့ ကျောက်ဖြူမြို့နယ်က ရပ်ကွက် ၂ ကျေးရွာအုပ်စု ၅၂ အုပ်စု၊ အမ်းမြို့နယ်က ရပ်ကွက် ၃ ကျေးရွာအုပ်စု ၂၉ အုပ်စု၊ စစ်တွေမြို့က ကျေးရွာအုပ်စု ၄ အုပ်စု၊ တောင်ကုတ်မြို့နယ်က ရပ်ကွက် ၁၀ ရပ်ကွက် ကျေးရွာအုပ်စု ၅၂ အုပ်စု စတဲ့ မြို့နယ်ကျေးရွာအလိုက် အသေးစိတ် အမည်စာရင်းတွေကို ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဘက်က ထုတ်ပြန်လိုက်တာပါ။
အခုလို ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ တလနီးပါးတောင် မလိုတော့တဲ့ အချိန်မှာမှ ကပ်ပြီးတော့ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပတော့ဘူးဆိုပြီး ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဘက်က ရုတ်တရက် ထကြေညာလိုက်တဲ့အပေါ်မှာ အဲ့ဒီ့နယ်မြေတွေမှာ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်နေကြတဲ့ စည်းရုံးရေးဆင်းနေကြတဲ့ တိုင်းရင်းသားအမတ် တော်တော်များများ အံ့အားသင့်ခဲ့ကြပါတယ်။
‘လုံခြုံရေးအကြောင်းပြချက်နဲ့ နိုင်ငံရေးအမြတ်ထုတ်မှု’ လို့ လက်ရှိ မြေပုံမြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လည်းဖြစ် ၂၀၂၀ မှာ မြေပုံမြို့နယ်မှာပဲ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင် အရွေးခံမယ့် ဦးဖေသန်းက ဝေဖန်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
“ဖျက်သိမ်းခံရတဲ့ မြို့နယ်တွေကို ကြည့်လိုက်တော့ အကုန်လုံး ANP ရခိုင်အမျိုးသားပါတီက အနိုင်ရတဲ့မြို့နယ်တွေ ဖြစ်တယ်။ နောက်ပြီး ပေါက်တောတို့ မြေပုံတို့ဆိုတာ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတဲ့ နေရာတွေ မဟုတ်ဘူး။ ပေါက်တောဆိုရင် သေနတ်သံတောင် မကြားဘူး။ အဲ့လိုမြို့နယ်ကိုကျတော့ ဖျက်ပြီးတော့ တကယ့်ကို နင်လား ငါလား အကြီးအကျယ်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ပလက်ဝမြို့နယ်ကျတော့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပြန်ထည့်ပြန်ရော။ အဲ့ဒီ့တော့ လုံခြုံရေးအပြင် နိုင်ငံရေးအကျိုးအမြတ်အတွက် မျှော်ကိုးပြီးတော့ စစ်ရေးနဲ့ လုံခြုံရေးနဲ့ ပါတီနိုင်ငံရေးကို ရောသမမွှေပြီးတော့ ထုတ်လိုက်တဲ့အဖြေလို့ပဲ ကျနော်က အဲ့လိုပဲပြောရမှာ ဖြစ်ပါတယ်ခင်ဗျ။”
လက်ရှိလည်း ကျောက်တော်မြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လည်းဖြစ်၊ လာမယ့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ရွေးကောက်ပွဲမှာလည်း ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင် အရွေးခံမယ့် ဦးထွန်းဝင်းက ဒီလုပ်ရပ်က ပြည်သူတွေရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေကို ရိုက်ချိုးသလို ဖြစ်သွားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ နီးလာပြီး တလလောက်တောင် မလိုတော့တဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့ဘက်ကလည်း ကိုယ်ပြင်ဆင်လို့ရတဲ့ အပိုင်းတွေကို ကြိုတင်ပြင်ဆင်နေကြတာပေါ့ ဒီအချိန်မှာကတော့။ နောက် စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်နေတယ်၊ အောက်ခြေမှာ ပြည်သူတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေ၊ ပြဿနာတွေ၊ နိစ္စဓူဝ လူမှုပြဿနာတွေ ရှိနေတဲ့အခါကျတော့ ဒီအချိန်မှာ ကိုယ်စားပြုမှုဟာ အရေးကြီးတယ်ဆိုတဲ့ ခံစားမှုတွေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို မျှော်လင့်နေကြတဲ့ လူတွေတော်တော်များများ ကျနော်တို့ တွေ့နေရတယ်ပေါ့။ ဒီလိုအချိန်မှာ ဒီလိုထုတ်ပြန်လိုက်တာကတော့ဖြင့် ဒီမျှော်လင့်ချက်တွေကို အကုန်လုံး ရိုက်ချိုးလိုက်သလို ဖြစ်သွားတာပေါ့။ ကျနော်တို့လည်း သူတို့အတွက် အများကြီး စိတ်မကောင်းဖြစ်ရတာပေါ့။ ဆိုတော့ ပြည်သူကို ကိုယ်စားပြုတဲ့သူတွေက ပြည်သူတွေရဲ့ ခံစားမှုတွေကို တရားဝင်လမ်းကြောင်းက ကျနော်တို့ ပြောခွင့်မရတဲ့ အနေအထားမျိုးအထိ ဖြစ်သွားတာပေါ့။”
စစ်ဘေး ရောဂါဘေးတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ရခိုင်ဒေသခံတွေအတွက် ‘မဲပေးပိုင်ခွင့် နိုင်ငံသားတို့ရဲ့ အခွင့်အရေး’ ပါ ဒီမိုကရေစီအစိုးရ လက်ထက်မှာမှ ဆုံးရှုံးနစ်နာရတဲ့ အခြေအနေဖြစ်ပြီး ဒါဟာ နိုင်ငံရေးဘောင်ကို ကျဉ်းပြီး စစ်ဘောင်ကို ချဲ့လိုက်တဲ့လုပ်ရပ်အဖြစ် ANP ရခိုင်အမျိုးသားပါတီရဲ့ ဗဟိုကော်မတီဝင် အတွင်းရေးမှူး ၁ ဦးအောင်မြတ်ကျော်က သုံးသပ်ပါတယ်။
“ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအနေနဲ့ ဖော်ဆောင်မယ်လို့ ကြွေးကြော်နေတဲ့ ဒီမိုကရေစီအစိုးရလို့ ပြောနေတဲ့ NLD အစိုးရလက်ထက်မှာမှ ဒီမဲဆန္ဒနယ်တွေ အဲ့လောက်လောက် အများကြီးပယ်ဖျက်ပြီး လုပ်လိုက်တာက ဒီမိုကရေစီမဆန်တဲ့ အစိုးရ ဖြစ်သွားတာပေါ့။ ဒီမိုကရေစီအစိုးရလို့ ခံယူတဲ့ အစိုးရလက်ထက်ကျမှ ပြောမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံရေးဘောင်ကို ကျဉ်းလိုက်ပြီး စစ်ဘောင်ကို ချဲ့လိုက်တဲ့ သဘောမျိုး ဖြစ်သွားတယ်။ ဒီမိုကရေစီ အခင်းအကျင်းအရကို လုံးဝကို လက်ခံနိုင်စရာအကြောင်း မရှိဘူးလို့ ကျနော်တို့က သုံးသပ်တယ်။ အဓိကကတော့ လက်ရှိ အာဏာရအစိုးရက UEC ကို လွှမ်းမိုးပြီး လုပ်တဲ့သဘောမျိုးလို့ သုံးသပ်မိတယ်။ ၉ မြို့နယ်တောင် ပယ်လိုက်တာကတော့ အရမ်းကို များလွန်းတယ် သူတို့။ ပြောမယ်ဆို ဒီဟာအတွက် ပြင်ဆင်ထားတဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ အများကြီးပဲ။ ကျနော်တို့ပါတီတခုတည်း မဟုတ်ဘူး။ တခြားပါတီတွေလည်း ပါတယ်။ အဲ့ဒါတွေရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေ ကုန်ကျစရိတ်တွေက တော်တော်ကို နစ်နာတဲ့ သဘောမျိုး ဖြစ်သွားတာပေါ့။ မတရားသဖြင့်လုပ်တယ်လို့ပဲ ကျနော်တို့က သုံးသပ်တယ်။”
ဒီလိုစစ်ဖြစ်နေတဲ့ ဒေသတွေမှာ အတိဒုက္ခရောက်နေတဲ့ ပြည်သူကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ ပြည်သူ့အသံကို တင်ပြနိုင်မယ့် ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ် မရှိရင် ဒေသတွင်း ပဋိပက္ခ အခြေအနေတွေဟာ ပိုပြီး ဆိုးဝါးကုန်မယ်လို့ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးဖေသန်းက ရှုမြင်ပါတယ်။
“ကျနော်တို့ဒေသမှာ စစ်ပွဲတွေပဲဖြစ်နေတယ်၊ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေ အဆုံးဖြစ်နေတဲ့ နေရာမျိုးမှာ ရွေးကောက်ပွဲမရှိလို့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ မရှိတဲ့ နယ်မြေမျိုးမှာ ပြည်သူ့အသံတွေ ပြည်သူကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ အသံဟာ ပျောက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့် ဒီဒေသမှာ ပိုပြီးတော့ ပြဿနာတွေ ရှုပ်ထွေးလာလိမ့်မယ်။ ၂၀၂၀ နဲ့ ၂၀၂၅ ကြားမှာ ပြည်သူတွေ ပိုပြီးတော့ ဒုက္ခရောက်လာကြလိမ့်မယ်။ ရှိတဲ့လွှတ်တော်ကလည်း ပြည်သူကို ကိုယ်စားပြုမှု အားနည်းတဲ့လွှတ်တော် ဖြစ်လာတဲ့အခါမှာ တချို့ စစ်ဖြစ်နေတဲ့ မဲဆန္ဒနယ်တွေမှာ လုံးဝ ကိုယ်စားလှယ်မရှိဘူး ဆိုရင်တော့ စစ်ပွဲရဲ့လက္ခဏာ ပိုပြီးတော့ ကျယ်ပြန့်ဆိုးရွားလာလိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း ဒေသတွေ အပါအဝင် တိုင်းရင်းသားနယ်မြေတချို့မှာ အခုလို ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်တာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အနေနဲ့ ဘာကြောင့်လဲဆိုတာကို ဒီ့ထက်ပိုပြီး ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ထုတ်ပြန်အသိပေးသင့်တယ်လို့ ဆိုင်ရာ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေရော နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတွေကပါ တိုက်တွန်းနေကြပါတယ်။
------------------------------
(Unicode)
ရခိုငျ ၉ မွို့နယျ ရှေးကောကျပှဲမကငြျးပမှု ရခိုငျပါတီကိုယျစားလှယျတှေ ဝဖေနျ
‘လှတျလပျပွီး တရားမြှတတဲ့ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပနိုငျခွမေရှိ’ ဆိုတဲ့ အကွောငျးပွခကြျနဲ့ ရခိုငျပွညျနယျတှငျး မွို့နယျလုံးကြှတျ ၉ မွို့နယျနဲ့ အခွားမွို့နယျက ကြေးရှာအုပျစု တောျတောျမြားမြားမှာ ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပတော့ဘူးဆိုတဲ့ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျဟာ တရားမြှတမှု မရှိသလို မဲပေးပိုငျခှင့ျရှိတဲ့ ပွညျသူတှရေဲ့ မြှောျလင့ျခကြျတှကေို ရိုကျခြိုးလိုကျသလို ဖွဈသှားတယျဆိုတဲ့ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှရေဲ့ သဘောထားတှကေို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မဆုမှနျ စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
လာမယ့ျ နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျနေ့မှာ ကငြျးပမယ့ျ ၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈ ပါတီစုံဒီမိုကရစေီ အထှထှေရှေေးကောကျပှဲမှာ ‘လှတျလပျပွီး တရားမြှတတဲ့ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပဖို့ အခွအေနေ မရှိတဲ့အတှကျ ရခိုငျပွညျနယျ အပါအဝငျ တိုငျးရငျးဒသေက နယျမွအေခြို့မှာ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပတော့မှာ မဟုတျဘူး’ လို့ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျကနေ အောကျတိုဘာလ ၁၆ ရကျနေ့ မနေ့က ကွညောခကြျ ၆ စောငျ ထုတျပွနျပွီး နိုငျငံကို ကွညောလိုကျတာပါ။
ရခိုငျပွညျနယျထဲမှာ ပေါကျတော၊ ပုဏ်ဏားကြှနျး၊ ရသေ့တောငျ၊ ဘူးသီးတောငျ၊ မောငျတော၊ ကြောကျတောျ၊ မငျးပွား၊ မွပေုံ၊ မွောကျဦးမွို့နယျ စတဲ့ မွို့နယျပေါငျး ၉ မွို့နယျစလုံးနဲ့ ကြောကျဖွူမွို့နယျက ရပျကှကျ ၂ ကြေးရှာအုပျစု ၅၂ အုပျစု၊ အမျးမွို့နယျက ရပျကှကျ ၃ ကြေးရှာအုပျစု ၂၉ အုပျစု၊ စဈတှမွေို့က ကြေးရှာအုပျစု ၄ အုပျစု၊ တောငျကုတျမွို့နယျက ရပျကှကျ ၁၀ ရပျကှကျ ကြေးရှာအုပျစု ၅၂ အုပျစု စတဲ့ မွို့နယျကြေးရှာအလိုကျ အသေးစိတျ အမညျစာရငျးတှကေို ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျဘကျက ထုတျပွနျလိုကျတာပါ။
အခုလို ရှေးကောကျပှဲကငြျးပဖို့ တလနီးပါးတောငျ မလိုတော့တဲ့ အခြိနျမှာမှ ကပျပွီးတော့ ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပတော့ဘူးဆိုပွီး ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျဘကျက ရုတျတရကျ ထကွညောလိုကျတဲ့အပေါျမှာ အဲ့ဒီ့နယျမွတှေမှော ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ ပွငျဆငျနကွေတဲ့ စညျးရုံးရေးဆငျးနကွေတဲ့ တိုငျးရငျးသားအမတျ တောျတောျမြားမြား အံ့အားသင့ျခဲ့ကွပါတယျ။
‘လုံခွုံရေးအကွောငျးပွခကြျနဲ့ နိုငျငံရေးအမွတျထုတျမှု’ လို့ လကျရှိ မွပေုံမွို့နယျ ပွညျသူ့လှှတျတောျကိုယျစားလှယျလညျးဖွဈ ၂၀၂၀ မှာ မွပေုံမွို့နယျမှာပဲ ပါဝငျယှဉျပွိုငျ အရှေးခံမယ့ျ ဦးဖသေနျးက ဝဖေနျပွောဆိုလိုကျပါတယျ။
“ဖကြျသိမျးခံရတဲ့ မွို့နယျတှကေို ကွည့ျလိုကျတော့ အကုနျလုံး ANP ရခိုငျအမြိုးသားပါတီက အနိုငျရတဲ့မွို့နယျတှေ ဖွဈတယျ။ နောကျပွီး ပေါကျတောတို့ မွပေုံတို့ဆိုတာ တိုကျပှဲတှဖွေဈနတေဲ့ နရောတှေ မဟုတျဘူး။ ပေါကျတောဆိုရငျ သနေတျသံတောငျ မကွားဘူး။ အဲ့လိုမွို့နယျကိုကတြော့ ဖကြျပွီးတော့ တကယ့ျကို နငျလား ငါလား အကွီးအကယြျဖွဈခဲ့တဲ့ ပလကျဝမွို့နယျကတြော့ ရှေးကောကျပှဲမှာ ပွနျထည့ျပွနျရော။ အဲ့ဒီ့တော့ လုံခွုံရေးအပွငျ နိုငျငံရေးအကြိုးအမွတျအတှကျ မြှောျကိုးပွီးတော့ စဈရေးနဲ့ လုံခွုံရေးနဲ့ ပါတီနိုငျငံရေးကို ရောသမမှှပွေီးတော့ ထုတျလိုကျတဲ့အဖွလေို့ပဲ ကနြောျက အဲ့လိုပဲပွောရမှာ ဖွဈပါတယျခငျဗြ။”
လကျရှိလညျး ကြောကျတောျမွို့နယျ ပွညျသူ့လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျလညျးဖွဈ၊ လာမယ့ျ ၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈရှေးကောကျပှဲမှာလညျး ကိုယျစားလှယျလောငျးအဖွဈ ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျ အရှေးခံမယ့ျ ဦးထှနျးဝငျးက ဒီလုပျရပျက ပွညျသူတှရေဲ့ မြှောျလင့ျခကြျတှကေို ရိုကျခြိုးသလို ဖွဈသှားတယျလို့ ဆိုပါတယျ။
“ရှေးကောကျပှဲကငြျးပဖို့ နီးလာပွီး တလလောကျတောငျ မလိုတော့တဲ့အခြိနျမှာ ကနြောျတို့ဘကျကလညျး ကိုယျပွငျဆငျလို့ရတဲ့ အပိုငျးတှကေို ကွိုတငျပွငျဆငျနကွေတာပေါ့ ဒီအခြိနျမှာကတော့။ နောကျ စဈရေးပဋိပက်ခတှေ ဖွဈနတေယျ၊ အောကျခွမှော ပွညျသူတှရေဲ့ လိုအပျခကြျတှေ၊ ပွူနာတှေ၊ နိစ်စဓူဝ လူမှုပွူနာတှေ ရှိနတေဲ့အခါကတြော့ ဒီအခြိနျမှာ ကိုယျစားပွုမှုဟာ အရေးကွီးတယျဆိုတဲ့ ခံစားမှုတှနေဲ့ ရှေးကောကျပှဲကို မြှောျလင့ျနကွေတဲ့ လူတှတေောျတောျမြားမြား ကနြောျတို့ တှေ့နရေတယျပေါ့။ ဒီလိုအခြိနျမှာ ဒီလိုထုတျပွနျလိုကျတာကတော့ဖွင့ျ ဒီမြှောျလင့ျခကြျတှကေို အကုနျလုံး ရိုကျခြိုးလိုကျသလို ဖွဈသှားတာပေါ့။ ကနြောျတို့လညျး သူတို့အတှကျ အမြားကွီး စိတျမကောငျးဖွဈရတာပေါ့။ ဆိုတော့ ပွညျသူကို ကိုယျစားပွုတဲ့သူတှကေ ပွညျသူတှရေဲ့ ခံစားမှုတှကေို တရားဝငျလမျးကွောငျးက ကနြောျတို့ ပွောခှင့ျမရတဲ့ အနအေထားမြိုးအထိ ဖွဈသှားတာပေါ့။”
စဈဘေး ရောဂါဘေးတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ ရခိုငျဒသေခံတှအေတှကျ ‘မဲပေးပိုငျခှင့ျ နိုငျငံသားတို့ရဲ့ အခှင့ျအရေး’ ပါ ဒီမိုကရစေီအစိုးရ လကျထကျမှာမှ ဆုံးရှုံးနဈနာရတဲ့ အခွအေနဖွေဈပွီး ဒါဟာ နိုငျငံရေးဘောငျကို ကဉြျးပွီး စဈဘောငျကို ခြဲ့လိုကျတဲ့လုပျရပျအဖွဈ ANP ရခိုငျအမြိုးသားပါတီရဲ့ ဗဟိုကောျမတီဝငျ အတှငျးရေးမှူး ၁ ဦးအောငျမွတျကြောျက သုံးသပျပါတယျ။
“ဒီမိုကရစေီနိုငျငံအနနေဲ့ ဖောျဆောငျမယျလို့ ကွှေးကွောျနတေဲ့ ဒီမိုကရစေီအစိုးရလို့ ပွောနတေဲ့ NLD အစိုးရလကျထကျမှာမှ ဒီမဲဆန်ဒနယျတှေ အဲ့လောကျလောကျ အမြားကွီးပယျဖကြျပွီး လုပျလိုကျတာက ဒီမိုကရစေီမဆနျတဲ့ အစိုးရ ဖွဈသှားတာပေါ့။ ဒီမိုကရစေီအစိုးရလို့ ခံယူတဲ့ အစိုးရလကျထကျကမြှ ပွောမယျဆိုရငျ နိုငျငံရေးဘောငျကို ကဉြျးလိုကျပွီး စဈဘောငျကို ခြဲ့လိုကျတဲ့ သဘောမြိုး ဖွဈသှားတယျ။ ဒီမိုကရစေီ အခငျးအကငြျးအရကို လုံးဝကို လကျခံနိုငျစရာအကွောငျး မရှိဘူးလို့ ကနြောျတို့က သုံးသပျတယျ။ အဓိကကတော့ လကျရှိ အာဏာရအစိုးရက UEC ကို လှှမျးမိုးပွီး လုပျတဲ့သဘောမြိုးလို့ သုံးသပျမိတယျ။ ၉ မွို့နယျတောငျ ပယျလိုကျတာကတော့ အရမျးကို မြားလှနျးတယျ သူတို့။ ပွောမယျဆို ဒီဟာအတှကျ ပွငျဆငျထားတဲ့ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှေ အမြားကွီးပဲ။ ကနြောျတို့ပါတီတခုတညျး မဟုတျဘူး။ တခွားပါတီတှလေညျး ပါတယျ။ အဲ့ဒါတှရေဲ့ လုပျဆောငျခကြျတှေ ကုနျကစြရိတျတှကေ တောျတောျကို နဈနာတဲ့ သဘောမြိုး ဖွဈသှားတာပေါ့။ မတရားသဖွင့ျလုပျတယျလို့ပဲ ကနြောျတို့က သုံးသပျတယျ။”
ဒီလိုစဈဖွဈနတေဲ့ ဒသေတှမှော အတိဒုက်ခရောကျနတေဲ့ ပွညျသူကို ကိုယျစားပွုတဲ့ ပွညျသူ့အသံကို တငျပွနိုငျမယ့ျ ပွညျသူ့ကိုယျစားလှယျ မရှိရငျ ဒသေတှငျး ပဋိပက်ခ အခွအေနတှေဟော ပိုပွီး ဆိုးဝါးကုနျမယျလို့ ပွညျသူ့လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးဖသေနျးက ရှုမွငျပါတယျ။
“ကနြောျတို့ဒသေမှာ စဈပှဲတှပေဲဖွဈနတေယျ၊ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှေ စဈရာဇဝတျမှုတှေ အဆုံးဖွဈနတေဲ့ နရောမြိုးမှာ ရှေးကောကျပှဲမရှိလို့ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှေ မရှိတဲ့ နယျမွမြေိုးမှာ ပွညျသူ့အသံတှေ ပွညျသူကို ကိုယျစားပွုတဲ့ အသံဟာ ပြောကျသှားမှာ ဖွဈပါတယျ။ အဲ့ဒါကွောင့ျ ဒီဒသေမှာ ပိုပွီးတော့ ပွူနာတှေ ရှုပျထှေးလာလိမ့ျမယျ။ ၂၀၂၀ နဲ့ ၂၀၂၅ ကွားမှာ ပွညျသူတှေ ပိုပွီးတော့ ဒုက်ခရောကျလာကွလိမ့ျမယျ။ ရှိတဲ့လှှတျတောျကလညျး ပွညျသူကို ကိုယျစားပွုမှု အားနညျးတဲ့လှှတျတောျ ဖွဈလာတဲ့အခါမှာ တခြို့ စဈဖွဈနတေဲ့ မဲဆန်ဒနယျတှမှော လုံးဝ ကိုယျစားလှယျမရှိဘူး ဆိုရငျတော့ စဈပှဲရဲ့လက်ခဏာ ပိုပွီးတော့ ကယြျပွန့ျဆိုးရှားလာလိမ့ျမယျလို့ ထငျတယျ။”
ရခိုငျပွညျနယျတှငျး ဒသေတှေ အပါအဝငျ တိုငျးရငျးသားနယျမွတေခြို့မှာ အခုလို ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပနိုငျတာနဲ့ ပတျသကျလို့ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျ အနနေဲ့ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတာကို ဒီ့ထကျပိုပွီး ရှငျးရှငျးလငျးလငျး ထုတျပွနျအသိပေးသင့ျတယျလို့ ဆိုငျရာ တိုငျးရငျးသားပါတီတှရေော နိုငျငံရေးလေ့လာသူတှကေပါ တိုကျတှနျးနကွေပါတယျ။
