အေမရိကန္အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈကို ျပန္ၿပီးျပင္ဆင္ရာမွာ အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ အေလးေပးေဆာင္ရြက္ခဲ့ေၾကာင္း သံုးသပ္သူေတြကေျပာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ခရိုနီေတြကို အေမရိကန္က ပစ္မွတ္ထား ပိတ္ဆို႔ထားတယ္ဆိုေပမဲ့ စတီဗင္ေလာ ေခၚ ဦးထြန္းျမင့္ႏိုင္ ပိုင္တဲ့ ေအးရွားေ၀ၚလ္ ဆိပ္ကမ္းနဲ႔ ေလဆိပ္ေတြကို အေမရိကန္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အသံုးျပဳခြင့္ အကန္႔အသတ္မရွိ ခြင့္ျပဳလိုက္တာဟာ ဒီခရီုနီအတြက္လည္း ပိုၿပီး အက်ဳိးအျမတ္ ရေစတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ေထာက္ျပေျပာဆိုေနၾကတာပါ။ မအင္ၾကင္းႏိုင္ကအျပည့္အစံုကိုတင္ဆက္မွာပါ။
ၿပီးခဲ့တဲ့ အဂၤါေန႔က ျမန္မာအေပၚ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြထဲက အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမားအစိုးရ ေျဖေလ်ာ့ေပးလိုက္တဲ့ အခ်က္ေတြထဲမွာ ၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာလမွာ စၿပီး (၆)လသက္တမ္းပဲ ခြင့္ျပဳထားတဲ့ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ နီးစပ္သူ ခရိုနီ လုပ္ငန္းရွင္ စတီဗင္ေလာ ပိုင္ ေအးရွားေ၀ၚလ္ဆိပ္ကမ္းနဲ ႔ေလဆိပ္ေတြမွာ အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြ အသံုးျပဳဖို႔အခ်က္ကို အကန္႔အသတ္မရွိ သတ္မွတ္ေပး လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးေလာကကို ခရိုနီလုပ္ငန္းရွင္ေတြပဲ ခ်ဳပ္ကိုင္ ထားတာျဖစ္ၿပီး သူတို႔နဲ႔ ကင္းရွင္းလို႔မရဘူး ဆိုတာျပလိုက္တာပဲ လို႔ ျမန္မာ လုပ္ငန္းရွင္ ဦးမင္းခင္က သံုးသပ္ပါတယ္။
"ဆိပ္ကမ္းကို အသံုးျပဳခြင့္ျပဳလိုက္တာနဲ႔ တခ်ိန္တည္းမွာ ပိတ္ဆို႔ခံထားရတဲ့ လူအမ်ားက ခ႐ိုနီလို႔ေခၚတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ တုိင္းျပည္က ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ တိုင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးက ဆက္နစ္နာေနဦးမလဲ ဆိုတာ တဖက္က စဥ္းစားစရာရွိတယ္။ အခုက ျမန္မာျပည္စီးပြားေရးက လူမ်ားစုက လူနည္းစုကို လုပ္ေကၽြးေနရသလို ျဖစ္ေနတယ္။ ႐ိုး႐ိုးသားသား မွန္မွန္ကန္ကန္ လုပ္ေနၾကတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေပါင္းမစားႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြက တိုးတက္သင့္ သေလာက္ တိုးတက္မလာဘူး။ အဲ့ေတာ့ တဖက္ကလည္း အဲ့တာရွိေနတယ္။ ဆိုေတာ့ အဲ့တာ နွွစ္ဖက္သြားပဲ။ သူတို႔ စတီဗင္ေလာလို႔ေခၚတဲ့ ဦးထြန္းျမင့္ႏုိင္တို႔ လုပ္ငန္းရွင္ဘက္ကေတာ့ ဆိပ္ကမ္းကို အကန္႔အသတ္မရွိ ခြင့္ျပဳလုိက္တာက သူတို႔အတြက္ အက်ိဳးရွိဖို႔ မ်ားတာေပါ့ေနာ္။"
ဒါ့အျပင္ အေမရိကန္ဘ႑ာေရးဌာနရဲ႕ OFAC ေခၚ ႏိုင္ငံရပ္ျခားပိုင္ဆိုင္မႈမ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ရံုးအဖြဲ႔ကေန စတီဗင္ေလာ (သုိ႔မဟုတ္) ေအးရွားေ၀ါလ္ ကုမၸဏီက ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ႏွင့္ အထက္ ပုိင္ဆုိင္တဲ့ ကုမၸဏီ ၆ ခုရဲ႕ အမည္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး SDN ပိတ္ဆုိ႔မႈ စာရင္း ထပ္မံ ထည့္သြင္းလုိက္ေပမယ့္ မဂၤလာဒံုေလဆိပ္ကို တိုးခ်ဲ႕ တည္ေဆာက္ေနတဲ့ စတီဗင္ေလာ ပိုင္တဲ့ Yangon Aerodrome ကုမၸဏီ အမည္ေတာ့ ပါ၀င္ခဲ့ျခင္းမရွိဘူးလို႔ ဦးမင္းခင္ကေထာက္ျပပါတယ္။
" ခုနက ေအရွားေဝါလ္ကုမၸဏီက ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းထက္ အစုရွယ္ယာပါတဲ့ ကုမၸဏီေတြကို ထည့္ၿပီး ပိတ္ဆို႔တဲ့အခါမွာ အေရးႀကီးတဲ့ကုမၸဏီတခု က်န္ခဲ့တယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္မကုန္ခင္ အစိုးရ အာဏာ မလႊဲခင္ေပါ့။ ႏိုဝင္ဘာလ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပိုင္း မွာ မဂၤလာဒံုေလဆိပ္ကို ခရီးသည္သန္း (၂၀)ကိုင္တြယ္ႏိုင္ေအာင္ ခ်ဲ႔ဖို႔ဆိုၿပီး အစိုးရနဲ႔ လူမသိသူမသိ MOU ထိုးသြားတာရွိတယ္။ အဲ့ဒီ့လုပ္ငန္းကို လုပ္ေနတဲ့ကုမၸဏီက က်ေနာ္တို႔သိထားတာက Yangon Aerodrome ဆိုတဲ့ ကုမၸဏီ အဲ့တာလည္း ဦးထြန္းျမင့္ႏုိင္ ကုမၸဏီပဲ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီ့ဥစၥာက ထပ္တိုးလိုက္တဲ့ ကုမၸဏီ ထဲမွာ SDN စာရင္းထဲမွာ ပါမလာဘူး။ အေမရိကန္ရဲ႕ commercial airline ကို ဆင္းဖို႔ဆိုရင္ ဆင္းဖို႔ခက္မွာစိုးလို႔ ခ်န္ခဲ့တာမ်ားလားစသည္ျဖင့္ေမးေနၾကတယ္။ "
အခုလို အေမရိကန္အစိုးရ ရဲ႕ ျမန္မာအေပၚ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈ ကိုၾကည့္ရင္ ေရွ႕နဲ႔ ေနာက္ မတူညီတဲ့အခ်က္ေတြရွိေနၿပီး တဖက္မွာ လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႕ ဆႏၵအတိုင္း အေကာင္အထည္ေဖၚေဆာင္ရြက္ တာျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို အေမရိကန္ဘက္ ျပသခ်င္ပံုရေၾကာင္း ၀ါရွင္တန္ အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံတကာသုေတသီအဖဲြ႔တခုျဖစ္တဲ့ Center for Strategic and International Studies (CSIS)ရဲ႕ ျမန္မာ့အေရးကၽြမ္းက်င္သူ Pheong Nguyen က ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
“ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈနဲ႕ ပက္သက္လို႕ အေမရိကန္အစိုးရမွာ မတူညီတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြ ရွိေနတာ ပထမဆံုး ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ဒီကိစၥမွာ အေမရိကန္ အစိုးရက မတူညီတဲ့ သတင္းစကားေတြ ေပးခ်င္ပံုရပါတယ္။ ပထမ သတင္းစကား ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ နည္းအရ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ အေမရိကန္ အေနနဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥေတြမွာ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကို ဆက္ၿပီး ေထာက္ခံမယ္ဆိုတာျဖစ္ၿပီး၊ ပိတ္ဆို႕အေရးယူမႈေတြ ဖယ္ရွားေရးက ဒီလို အေရးႀကီး ကိစၥေတြထဲက တစ္ခုအျဖစ္ ရွိေနပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အရင္အစိုးရနဲ႕ စစ္တပ္အေပၚ ႏိုင္ငံေရးအရ အသာစီးရခ်င္တဲ့ အတြက္ အခ်ိဳ႕ေသာ ပိတ္ဆို႕ အေရးယူမႈေတြတို ဆက္္ထားေစခ်င္တာကို ျပသခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ စတီဗင္ေလာ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ကုမၸဏီအခ်ိဳ႕ကို ပိတ္ဆို႕ အေရးယူမႈ စာရင္းထဲမွာ ဆက္ထည့္တားတာဟာ အေမရိကန္ အစိုးရအေနနဲ႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကို ဆက္လက္ေထာက္ခံေၾကာင္း ျပသရာ ေရာက္ပါတယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဘ႑ာေရးနဲ႔ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ငန္းမ်ား ဆိုင္ရာ ေထာက္လွမ္းေရး အဖဲြ႕ယာယီ လက္ေထာက္၀န္ႀကီး Adam J Szubin ကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ျပည္သူေတြကို ကူညီဖို႔အတြက္ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ပိတ္ဆို႔မႈမခံရတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ခြင့္ရဖို႔ ျမန္မာအေပၚ ပိတ္ဆို႔ထားမႈကို ျပန္ျပင္ဆင္ခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ အဂၤါေန႔က သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။