{{Zawgyi/Unicode}}
ဧပြီ ၁၀၊ ၂၀၂၃ (ဗွီအိုအေ၊မြန်မာ)
ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့တတိယအကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်တဲ့ မြောက်ပိုင်းက ချင်းမိုင်မြို့နဲ့အနီးတဝိုက်ဒေသတွေမှာ လေထုညစ်ညမ်းမှုမြင့်မားနေလို့ ခရီးသွားတွေနည်းသွားပြီး ဒေသခံတွေကြား စိုးရိမ်နေချိန်မှာပဲ အဲဒီမှာနေထိုင်တဲ့သူတွေအနေနဲ့ ပြင်ပလှုပ်ရှားမှုတွေရှောင်ကြဉ်ကြဖို့နဲ့ အမှုန်အမွှားတွေကိုစစ်ထုတ်နိုင်တဲ့ နှာခေါင်းစည်းတွေတပ်ဆင်ကြဖို့ ထိုင်းနိုင်ငံ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက တနင်္လာနေ့မှာ တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
ချင်းမိုင်ရဲ့ မတ်လလေထုအရည်အသွေးညွှန်းကိန်းက ၂၈၉ အဆင့်အထိ ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ လေရှူရှိုက်ရာမှာပါလာတဲ့ အမှုန်အမွှားတွေ ပါဝင်မှုအဆင့်ကို တိုင်းတာ, တာပါ။ တနင်္လာနေ့မှာတော့ ၁၇၁ ကို လျော့ပါးသွားပေမယ့် ဒီအဆင့်ဟာ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က အကြံပြုထားတဲ့အဆင့်ထက် ၁၉ ဆ များနေပါတယ်။
လေထုအရည်အသွေး တိုင်းတာမှတ်တမ်းပြုစုတဲ့ IQAir ရဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာဇယားမှာ ချင်းမိုင်ဟာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံကလာဟိုးမြို့နဲ့ အိန္ဒိယကနယူးဒေလီတို့ရဲ့အထက် လေထုသန့်စင်မှု အားနည်းတဲ့ထိပ်ဆုံးစာရင်းမှာ အရင်လကတည်းက သီတင်းပတ်ပေါင်းများစွာ ရပ်တည်နေပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေမှာ တောမီးလောင်ကျွမ်းမှုနှင့် တောင်ယာမီးရှို့မှုတွေကြောင့် လေထုညစ်ညမ်းတာလို့ ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေက ဆိုပါတယ်။ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ချန်အိုချာက နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မီးခိုးမြူတွေ လျှော့ချနိုင်ဖို့ လာအိုနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေကြောင်း အရင်အပတ်က ပြောပါတယ်။
သာယာလှပတဲ့တောင်တန်းရှုခင်းတွေ၊ ဘာသာရေးအဆောက်အအုံတွေနဲ့ စတိုင်ကျတဲ့ ကော်ဖီဆိုင်တွေကြောင့် လူသိများတဲ့ချင်းမိုင်မြို့ဟာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါမတိုင်ခင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ လာရောက်လည်ပတ်သူ ၁၀.၈ သန်း ရှိခဲ့တာပါ။ ဒါပေမယ့် အခုအခါမှာ ခရီးသွားတွေရဲ့ ဟိုတယ်ကြိုတင်မှာယူမှုက ၄၅% အထိ ကျဆင်းသွားခဲ့ကြောင်း ထိုင်းဟိုတယ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက တနင်္လာနေ့က ပြောပါတယ်။ ဒါဟာ ဆုန်ခရမ်လို့ခေါ်တဲ့ ထိုင်းနှစ်သစ်ကူးသြင်္ကန်ပွဲ အားလပ်ရက်ကာလ မျှော်မှန်းထားတာထက် ၈၀ % ကနေ ၉၀% အထိ ကျဆင်းသွားတာပါ။ စီးပွားရေးလည်းထိခိုက်လာတဲ့အပြင် ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း စိုးရိမ်နေရပြီး ဒါဟာ တနှစ်ထက်တနှစ် ပိုဆိုးလာနေတယ်လို့ ချင်းမိုင်ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။
===========
{{Unicode}}
ခငြျးမိုငျမွို့ လထေုညဈညမျးမှု ဒသေခံတှကေိုသတိပေး
ဧပွီ ၁၀၊ ၂၀၂၃ (ဗှီအိုအေ၊မွနျမာ)
ထိုငျးနိုငျငံရဲ့တတိယအကွီးဆုံးမွို့ဖွဈတဲ့ မွောကျပိုငျးက ခငြျးမိုငျမွို့နဲ့အနီးတဝိုကျဒသေတှမှော လထေုညဈညမျးမှုမွင့ျမားနလေို့ ခရီးသှားတှနေညျးသှားပွီး ဒသေခံတှကွေား စိုးရိမျနခြေိနျမှာပဲ အဲဒီမှာနထေိုငျတဲ့သူတှအေနနေဲ့ ပွငျပလှုပျရှားမှုတှရှေောငျကွဉျကွဖို့နဲ့ အမှုနျအမှှားတှကေိုစဈထုတျနိုငျတဲ့ နှာခေါငျးစညျးတှတေပျဆငျကွဖို့ ထိုငျးနိုငျငံ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက တနငျ်လာနေ့မှာ တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။
ခငြျးမိုငျရဲ့ မတျလလထေုအရညျအသှေးညှှနျးကိနျးက ၂၈၉ အဆင့ျအထိ ရောကျရှိခဲ့ပါတယျ။ ဒါဟာ လရှေူရှိုကျရာမှာပါလာတဲ့ အမှုနျအမှှားတှေ ပါဝငျမှုအဆင့ျကို တိုငျးတာ, တာပါ။ တနငျ်လာနေ့မှာတော့ ၁၇၁ ကို လြော့ပါးသှားပမေယ့ျ ဒီအဆင့ျဟာ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့က အကွံပွုထားတဲ့အဆင့ျထကျ ၁၉ ဆ မြားနပေါတယျ။
လထေုအရညျအသှေး တိုငျးတာမှတျတမျးပွုစုတဲ့ IQAir ရဲ့ ကမ်ဘာလုံးဆိုငျရာဇယားမှာ ခငြျးမိုငျဟာ ပါကစ်စတနျနိုငျငံကလာဟိုးမွို့နဲ့ အိန်ဒိယကနယူးဒလေီတို့ရဲ့အထကျ လထေုသန့ျစငျမှု အားနညျးတဲ့ထိပျဆုံးစာရငျးမှာ အရငျလကတညျးက သီတငျးပတျပေါငျးမြားစှာ ရပျတညျနပေါတယျ။
ထိုငျးနိုငျငံနဲ့အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတှမှော တောမီးလောငျကြှမျးမှုနှင့ျ တောငျယာမီးရှို့မှုတှကွေောင့ျ လထေုညဈညမျးတာလို့ ထိုငျးအာဏာပိုငျတှကေ ဆိုပါတယျ။ ထိုငျးဝနျကွီးခြုပျ ပရာယှတျခနြျအိုခြာက နယျစပျဖွတျကြောျမီးခိုးမွူတှေ လြှော့ခနြိုငျဖို့ လာအိုနဲ့ မွနျမာနိုငျငံတှနေဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျနကွေောငျး အရငျအပတျက ပွောပါတယျ။
သာယာလှပတဲ့တောငျတနျးရှုခငျးတှေ၊ ဘာသာရေးအဆောကျအအုံတှနေဲ့ စတိုငျကတြဲ့ ကောျဖီဆိုငျတှကွေောင့ျ လူသိမြားတဲ့ခငြျးမိုငျမွို့ဟာ ကိုဗဈကပျရောဂါမတိုငျခငျ ၂၀၁၉ ခုနှဈမှာ လာရောကျလညျပတျသူ ၁၀.၈ သနျး ရှိခဲ့တာပါ။ ဒါပမေယ့ျ အခုအခါမှာ ခရီးသှားတှရေဲ့ ဟိုတယျကွိုတငျမှာယူမှုက ၄၅% အထိ ကဆြငျးသှားခဲ့ကွောငျး ထိုငျးဟိုတယျလုပျငနျးရှငျမြားအသငျးက တနငျ်လာနေ့က ပွောပါတယျ။ ဒါဟာ ဆုနျခရမျလို့ခေါျတဲ့ ထိုငျးနှဈသဈကူးသွငျ်ကနျပှဲ အားလပျရကျကာလ မြှောျမှနျးထားတာထကျ ၈၀ % ကနေ ၉၀% အထိ ကဆြငျးသှားတာပါ။ စီးပှားရေးလညျးထိခိုကျလာတဲ့အပွငျ ကနြျးမာရေးအတှကျလညျး စိုးရိမျနရေပွီး ဒါဟာ တနှဈထကျတနှဈ ပိုဆိုးလာနတေယျလို့ ခငြျးမိုငျဒသေခံတှကေပွောပါတယျ။
