မေ ၂၊ ၂၀၂၃
ဗွီအိုအေ (မြန်မာဌာန)
တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတဲ့ဆူဒန်နိုင်ငံကနေ လူ ၈၀၀,၀၀၀ ကျော် ထွက်ပြေးလာနိုင်တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂက တနင်္လာနေ့က သတိပေးလိုက်ပါတယ်။ လူတွေ သောင်းချီပြီး အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဖြစ်ကြတဲ့ အီဂျစ်၊ ချဒ်နဲ့ ဗဟိုအာဖရိကနိုင်ငံတွေကို ထွက်ပြေးခဲ့ကြတာ အနည်းဆုံး ၅ သောင်းရောက်နေပြီလို့ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံး UNHCR က ဆိုပါတယ်။ လူ ၇၅,၀၀၀ ဝန်းကျင်က ပြည်တွင်းအိုးအိမ်စွန့်ခွါထွက်ပြေးရသူတွေ (IDP) ဖြစ်နေတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
"ပိုဆိုးမလာဘူး လို့ ကျနော်တို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်နေကြတာတွေ မရပ်ဘူးဆိုရင် လုံခြုံရာရှာဖို့ လူတွေ ပိုထွက်လာကြပါလိမ့်မယ်။" လို့ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီး Filippo Grandi က တွစ်တာ လူမှုစာမျက်နှာမှာ ရေးပါတယ်။
တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အကူအညီပေးရေးဝန်ထမ်းတွေ သေဆုံးကြသလို ဆေးရုံတွေလည်း ထိမှန်ပြီး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားရေး အထောက်အကူ ပစ္စည်းတွေကို လုယူကြတာတွေ ရှိနေပါတယ်။ နိုင်ငံခြား အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့တွေကလည်း သူတို့လုပ်ငန်းတွေ ရပ်ထားရပါတယ်။ ဝန်ထမ်း ၃ ဦး သေဆုံးသွားလို့ လုပ်ငန်းရပ်ထားခဲ့တာကို ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့ WFP က လုပ်ငန်းတွေ ပြန်စနေပြီလို့ တနင်္လာနေ့က ပြောပါတယ်။
ဆူဒန်နိုင်ငံရဲ့ယိုင်နဲ့နေတဲ့ကျန်းမာရေးကဏ္ဍဟာ ဘေးအန္တရာယ်ထဲဝင်နေပြီလို့ ကမ္ဘာကျန်းမာရေးအဖွဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ အရှေ့ပိုင်းရုံး ညွှန်ကြားရေးမှူး Ahmed al-Mandhari က ပြောပါတယ်။ မိုးရာသီနီးလာပြီး စိတ်ချရတဲ့ရေ မရနိုင်တဲ့အခြေအနေမှာ ဝမ်းရောဂါနဲ့ ငှက်ဖျားရောဂါအန္တရာယ်တွေ ရှိနေတယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။
ဆူဒန်စစ်တပ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Abdel Fattah al-Burhan နဲ့ RSF ပြည်သူ့စစ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Mohamed Hamdan Daglo တို့ကြား သဘောထားကွဲပြားပြီး ဧပြီလ ၁၅ ရက်က စတင်ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့တာ ခုဆိုရင် သီတင်းသုံးပတ်အတွင်း ရောက်လာခဲ့ပါပြီ။ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်တွေ ရှိခဲ့ပေမဲ့ မလေးစားဘဲ ပျက်သွားခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီ တိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် ခါတွန်မြို့မှာ အစားအစာနဲ့ရေ ပြတ်လပ်နေပြီး လျှပ်စစ်မီးတွေလည်း ပြတ်နေပါတယ်။