ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေျမာက္တဲ့အထိ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ျပင္းထန္လွတဲ့ က်ဴးလြန္မႈေတြအတြက္ ထိပ္ပိုင္း စစ္ေခါင္းေဆာင္တဦးခ်င္းစီကို ပစ္မွတ္ထား အေရးယူဖို႔အပါအ၀င္ ICC နဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ တရားရံုးတို႔ကေန ကိုင္တြယ္စီရင္ႏိုင္ေရး လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအေနနဲ႕ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ကုလသမဂၢအခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖဲြ႕ ဥကၠဌ Marzuki Darusman က တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
ဒါအျပင္ ကုလသမဂၢပါ၀င္တဲ့ လြတ္လပ္ၿပီး ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈကို လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအေနနဲ႕ ေထာက္ခံဖို႔လည္း သူက ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဗုဒၶဟူးေန႔က လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ျမန္မာ့အေရးေဆြးေႏြးပဲြမွာ Marzuki Darusman တင္ျပခဲ့တဲ့အခ်က္ေတြကို မအင္ၾကင္းႏိုင္က ေကာက္ႏုတ္ေျပာျပမွာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢအခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အစီရင္ခံစာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ မေန႔က ၾကားနာခဲ့ရာမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ အဆင့္ျမင့္ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုလူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈစဲြခ်က္နဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးသင့္တယ္လို႔ သူတို႔ အဖဲြ႔အေနနဲ႕ ေတြ႕ရွိခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ အဖဲြ႔ဥကၠဌ Marzuki Darusman က အခုလို လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ေျပာသြားပါတယ္။
“လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ေဆာင္ရြက္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ အသိုင္းအ၀ိုင္းတခုလံုး ဒါမွမဟုတ္ အစိတ္အပိုင္း တခုလံုး ဖ်က္စီးဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။”
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာသာမက ကခ်င္နဲ႕ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ က်ဴးလြန္မႈ နည္းဗ်ဴဟာ တပံုစံတည္းျဖစ္တာကို ေတြ႕ရွိခဲ့ေၾကာင္း Darusman ကေျပာပါတယ္။
“ဒီအေျခအေနေတြကို အဓိကဖန္တီးသူဟာျမန္မာစစ္တပ္ျဖစ္ပါတယ္။ နည္းဗ်ဴဟာေတြ၊ နည္းနာေတြကို ဆယ္စုႏွစ္ တခုၾကာေအာင္ အသံုးျပဳခဲ့တယ္။ တပ္မေတာ္ အေနနဲ႕ စဥ္ဆက္မျပတ္ အသံုးျပဳတဲ့ဗ်ဴဟာကေတာ့ အရပ္သားေတြကို ပစ္မွတ္ထားတာျဖစ္ၿပီး၊ အမ်ဳိးသမီးနဲ႕ မိန္းကေလးေတြကို အတင္းအဓမၼျပဳက်င့္တာျဖစ္ပါတယ္။”
ဒါအျပင္ ဖယ္ထုတ္တာ၊ ခဲြျခားဆက္ဆံတာ စတဲ့နည္းလမ္းေတြကို စစ္တပ္အေနနဲ႕ လက္ကိုင္ျပဳၿပီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့သလို ဒီလို နည္းဗ်ဴဟာနဲ႕ စစ္ဆင္ေရးေတြ ထိထိေရာက္ေရာက္ျဖစ္ဖို႔ ထိပ္ပိုင္း စစ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြကေန တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ကိုင္တြယ္ အမိန္႔ေပးခဲ့တာ ထင္ရွားတယ္လို႔လည္း Marzuki Darusman ကေျပာပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း သူတို႔ကို ျပစ္ဒဏ္က ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးထားတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
စစ္တပ္ရဲ႕ နည္းဗ်ဴဟာက လူ႕ဘ၀ အသက္ေတြ၊ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႕လြတ္လပ္မႈ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒေတြ ကို တပ္မေတာ္္အေနနဲ႕ အေလးမထားဘူးဆိုတာကိုလည္း ျပသေနေၾကာင္းလည္း သူက ေထာက္ျပ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး၊ လံုၿခံဳေရးနဲ႕ ဖြံၿဖိဳးေရးကို အႀကီးအက်ယ္ထိခိုက္ေစတဲ့အျပင္ ေဒသဆိုင္ရာ တည္ၿငိမ္ေရးနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕ လံုၿခံဳေရးကိုလည္း ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ Darusman ကဆိုပါတယ္။
ဒီလို စစ္တပ္ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈသံသရာလည္ေနတာကို တားဆီးဖို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ တာ၀န္ရွိေနေၾကာင္းနဲ႕ အဓိက အေရးႀကီးဆံုးအခ်က္ကေတာ့ တာ၀န္ခံမႈ၊ တာ၀န္ယူမႈ ဆိုတဲ့ အခ်က္ေပၚမွာ အေလးအနက္ အာရံုစိုက္ဖို႔လိုေၾကာင္း Marzuki Darusman က လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တာ၀န္ခံမႈ၊ တာ၀န္ယူမႈရွိလာေစဖို႔ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းကေန မျဖစ္မေန ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ျဖစ္လာရတဲ့အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ ျပစ္ဒဏ္ကေန ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးမႈဟာ တိုင္းျပည္မွာအျမစ္တြယ္ေနၿပီး တပ္မေတာ္ဟာ ဥပေဒရဲ႕ အထက္မွာ ရွိေနေၾကာင္းနဲ႕ျမန္မာအစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ေတြဟာ အက်ဳိးထိေရာက္မႈမရွိဘူးဆိုတာ သူတို႔ရဲ႕ ရလာဒ္ေတြက သက္ေသျပေနတယ္လို႔ Marzuki Darusman ကေျပာပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအေနနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ICC ႏိုင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခံုရံုး ဒါမွမဟုတ္ အျခား ႏိုင္ငံတကာ တရားရံုးတခုခုကို လဲႊေျပာင္းေရး ေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း အခုလို သူက အႀကံျပဳတိုက္တြန္းသြားပါတယ္။
“လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအေနနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ICC ႏိုင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခံုရံုး ဒါမွမဟုတ္ အျခား ႏိုင္ငံတကာ တရားရံုးတခုခုကို လဲႊေျပာင္းေရး ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေတြေအာက္မွာ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပင္းထန္လွတဲ့ ျပစ္မႈေတြမွာ တာ၀န္အရွိဆံုး ပုဂၢိဳလ္ေတြကို တဦးခ်င္းစီ ပစ္မွတ္ထားၿပီးလံုၿခံဳေရးေကာင္စီကိုယ္တိုင္ေရာ၊ အဖဲြ႔၀င္ ႏိုင္ငံ တႏိုင္ငံခ်င္းစီကပါ ဒဏ္ခတ္အေရးယူသင့္ပါတယ္။”
ဒါအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကစၿပီး က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြကို ကုလသမဂၢပါ၀င္တဲ့ လြတ္လပ္ၿပီး ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈလုပ္ဖို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအေနနဲ႕ ေထာက္ခံဖို႔လည္း သူက ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာစစ္တပ္အေနနဲ႕ေရာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြအတြက္ပါ ရရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ေထာက္ခံမႈအားလံုးကို ပိတ္ပင္တားျမစ္ရမွာျဖစ္သလို ျမန္မာႏိုင္ငံကို စစ္လက္နက္ပစၥည္း ေရာင္းခ်တာကို ပိတ္ပင္တာ၊ တပ္မေတာ္နဲ႕ ဆက္စပ္ေနတဲ့ စီးပြားေရးကုမၸဏီေတြရဲ႕ ကမၻာ့ေငြေၾကးေစ်းကြက္မွာ အလဲႊအေျပာင္းလုပ္ေနတာေတြကို ကန္႔သတ္ဖို႔ အခ်က္ေတြပါ၀င္သင့္တယ္လို႔ Marzuki Darusman ကဆိုပါတယ္။
သူတို႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ကစၿပီး ထိပ္ပိုင္းအက်ဆံုး ေခါင္းေဆာင္ေတြအပါအ၀င္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းနယ္ေျမရွင္းလင္းမႈ စစ္ဆင္ေရးမွာ အမိန္႔ေပးခဲ့တဲ့ တာ၀န္ရွိသူ ေျခာက္ဦး ရဲ႕ အမည္ေတြကို ေဖၚျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ က်ဴးလြန္မႈေတြလိုမ်ဳိး အျခားႏိုင္ငံေတြမွာ မျဖစ္ေပၚေအာင္ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႕ သင္ခန္းစာယူ ကာကြယ္ဖို႔ လိုေၾကာင္းလည္း လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ Darusman က အခုလို အေလးအနက္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံက ျဖစ္ရပ္ေတြဟာ တဆင့္ၿပီး တဆင့္သြားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ လူဦးေရ အသိုင္းအ၀ိုင္းကို ဂုဏ္သိကၡာကင္းမဲ့ေအာင္ လုပ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔အားလံုးကို အၾကမ္းဖက္သမားေတြအျဖစ္ ေခၚေ၀ၚတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အခြင့္အေရးအားလံုးကို ပိတ္ပင္တယ္။ ေနာက္သူတို႔ကို သီးျခားျဖစ္ေအာင္ခဲြထုတ္ တိုက္ခိုက္တယ္။ အတင္းအဓမၼျပဳက်င့္တယ္။ သူတို႔ေတြကို IDP စခန္းေတြ ဒါမွမဟုတ္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ျပင္ပကို ေမာင္းထုတ္တယ္။ သတ္ျဖတ္သူေတြ၊ အျပစ္က်ဴးလြန္သူေတြကို တရားမစဲြဆိုႏိုင္ေအာင္ အကာအကြယ္ေပးတယ္။”
ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးပဲြကို လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အလွည့္က် ဥကၠဌ ဘိုလီဗီးယား သံအမတ္ႀကီး Sacha Sergio Llorenti Soliz က ကမကထျပဳ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာပါ။ ေဆြးေႏြးပဲြ အစမွာ တရုတ္နဲ႕ ရုရွား ႏိုင္ငံကိုယ္စားလွယ္ေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢအခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖဲြ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာနဲ႕ ပတ္သက္လို႔ ၾကားနာပဲြ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ မလုပ္သင့္ေၾကာင္း အရင္ဆံုးကန္႕ကြက္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ၿဗိတိန္သံအမတ္ႀကီး Karen Pierce ကေန ကုလသမဂၢအခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖဲြ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာကို လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ဘာေၾကာင့္ ၾကားနာသင့္သလဲ ဆိုတာကို ျပန္လည္တင္ျပခဲ့ၿပီးေနာက္ မဲခဲြဆံုးျဖတ္ရာမွာ ေထာက္ခံမဲ ၉ မဲ၊ ကန္႕ကြက္မဲ ၃ မဲ၊ ၾကားေန ၃ မဲနဲ႕ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးဖို႔ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ သံအမတ္ႀကီး ေဟာက္ဒိုဆြမ္းနဲ႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံ သံအမတ္ႀကီး Masud Bin Momen တို႔ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ပါ၀င္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။
