အာဆီယံအစည်းအဝေး အပေါ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း မျှော်လင့်ချက်

(Zawgyi/Unicode)

မကြာခင်ကျင်းပတော့မယ့် မြန်မာ့အရေး အာဆီယံ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲမှာ ကုလသမဂ္ဂ အထူးကိုယ်စားလှယ်ကို ပါဝင်ခွင့်ပြုသင့်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက အာဆီယံကို တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။

တနင်္လာနေ့က လုံခြုံရေးကောင်စီမှာပြုလုပ်တဲ့ အဆင်မြင့်ခေါင်းဆောင်တွေပါဝင်တဲ့ တံခါးဖွင့် ဆွေးနွေးပွဲမှာ ကုလ အတွင်းရေးမှူးချုပ် António Guterres က လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အရေးပေါ် အကြပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းနိုင်ရေးအာဆီယံနဲ့ ကုလသမဂ္ဂပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အရေးကြီးကြောင်း ပြောကြားခဲ့တာပါ။

မြန်မာ့အရေး အာဆီယံနဲ့ ကုလသမဂ္ဂ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေတဲ့ နောက်ဆုံးအခြေအနေကို မအင်ကြင်းနိုင်က သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။

မအင်ကြင်းနိုင်။ ။ တနင်္လာနေ့ကလုပ်တဲ့ လုံခြုံရေးကောင်စီ ဆွေးနွေးပွဲမှာ ကုလ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Guterres က အာဆီယံနဲ့ ကုလသမဂ္ဂ မြန်မာ့အရေးကိစ္စမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ အလေးထားပြောထားတာတွေ့ရတော့ အခုဆိုရင်လည်း ကုလ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ အထူးကိုယ်စားလှယ် Christine Schraner Burgener ကလည်း ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်ကိုလည်း ရောက်နေတယ်ဆိုတော့ အခုဒီ မြန်မာ့အရေး အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကိုရော ကုလသမဂ္ဂ ကိုယ်စားပြုပြီးတော့ တက်ရောက်နိုင်မယ့်အလားအလာပေါ့လေ၊ အခု အာဆီယံက ကုလသမဂ္ဂနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေတဲ့အပိုင်းရော သံအမတ်ကြီး ဘယ်လိုသုံးသပ်သလဲရှင့်။

သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း။ ။ အာဆီယံ UN ပေါ့နော် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တာက အဆင်အလာရှိခဲ့ဖူးပါတယ်။ ၂၀၀၈ နာဂစ်မှာလည်း ကျနော်တို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ဥစ္စာရှိတာလည်း တွေ့ရပါတယ်။ ဒါ အောင်မြင်မှုဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာလည်း လူတိုင်းသိပါတယ်။ အာဆီယံ UN ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံကိစ္စကို အဖြေရှာဖို့ဆိုတဲ့ဥစ္စာ option တခုအနေနဲ့တော့ ကျနေ်ာတို့ ထည့်သွင်းစဉ်းစားလို့ရပါတယ်။ နောက်တချက်ကတော့ ခုနပြောသလိုပေါ့နော် Christine Schraner Burgener ကို အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ တက်ပြီးတော့ Briefing လုပ်ဖို့ဆိုတဲ့ဥစ္စာ ။ ကျနော်တို့က အဲလို လုပ်ပေးနိုင်တယ်ဆိုရင် ကြိုဆိုပါတယ် ဘာပဲပြောပြော အထူးကိုယ်စားလှယ် အနေနဲ့လည်း သူ့မှာ ပြောစရာတွေ အများကြီးရှိတယ်။ အမြင်တွေလည်းအများကြီးရှိတဲ့အတွက် သူ့အသံကို အာဆီယံ ခေါင်းဆောင်တွေ နားထောင်ပေးနိုင်တယ် ကြားရတယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ပြည်သူတွေအတွက် အားတခုရှိမယ်လို့ ကျနေ်ာတို့ ယူဆပါတယ်။ နောက်တခုကျတော့ special envoy ကို အာဆီယံ summit တွေမှာ ဖိတ်ပြီးတော့ briefing ပေးတယ်ဆိုတဲ့ဟာက အထူးအဆန်းတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျနော်တို့ ၂၀၀၇ တုန်းကလည်း အရင် special envoy ဆိုရင် Mr. Gambari လက်ထက်တုန်းကလည်း Singapore မှာ ကျနော်တို့ သီးခြား section တခုအနေနဲ့ briefing လုပ်ခဲ့တာမျိုးလည်း သာဓက ရှိတယ်လို့ ကျနော်မှတ်မိတယ် မလွဲရင်ပေ့ါနော်။ အဲဒါလေးတခု ရှိပါတယ် ဒါကြောင့် ဒါက အသစ်အဆန်းတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ special envoy အနေနဲ့ ယခင်အစဉ်အလာကို အသုံးပြုပြီးတော့ အာဆီယံ ခေါင်းဆောင်တွေကို briefing ပေးနိုင်တဲ့ဟာမျိုး ရှိနိုင်တယ်လို့ ကျနော်သုံးသပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရှိခွင့်ရတယ်ဆိုရင်လည်း ကျနော်တို့ အားလုံးအတွက် ကောင်းမယ်လို့ ကျနော်ယုံကြည်ပါတယ်။ ပေးလည်းပေးသင့်ပါတယ်။

မအင်ကြင်းနိုင်။ ။ ဟုတ်ကဲ့ အဲဒီတော့ အာဆီယံ ထိပ်သီးစည်းဝေးပွဲမှာ ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ် Burgener ကို ဖိတ်မဖိတ်ဆိုတာ ကုလဘက်က သေချာမသိရသေးဘူးဆိုတဲ့ သဘောလားရှင့်။

သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း။ ။ ကျနော့်အနေနဲ့တော့ ဂဃနဏ တော့ မသိသေးပါဘူးခင်ဗျ။ ဒါကြောင့် ခုနကပြောသလိုပေါ့နော် လူတယောက်ကို ဖိတ်မယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ အာဆီယံ ထုံးတန်းအစဉ်အလာအရ ၁၀ နိုင်ငံလုံးသဘောတူမှ အားလုံး သက်ဆိုင်တဲ့နိုင်ငံတွေအကုန်လုံး သဘောတူမှ ရတယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုးရှိတယ်ဆိုတာလည်း ကျနော်တို့ လစ်လျူရှုလို့မရဘူး။ ဒါပေမယ့် ခုနကပြောသလို separate section တခုအနေနဲ့ ရှင်းပြခွင့်ပေးတယ်ဆိုရင်လည်း လုပ်လို့ရတာတခုလို့တော့ ကျနော်တို့ သုံးသပ်ပါတယ်။

မအင်ကြင်းနိုင်။ ။ အဲဒီတော့ အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးပွဲမှာ CRPH က ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ NUG အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးအစိုးရကိုရော အာဆီယံထိပ်သီးအစည်းအဝေးပွဲက မဖိတ်ဘူးဆိုရင် ဘယ်လိုပုံစံမျိုး ဖြစ်သွားမလဲရှင့်။

သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း။ ။တဖက်ကပဲ အသံကြားတဲ့ သဘောမျိုး ဖြစ်မှာပေါ့နော်။ ပြည်သူ့အသံ စစ်စစ်ကို မကြားရတဲ့အနေအထားမျိုးတော့ သုံးသပ်လို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ခုနပြောသလို ကျနော်တို့အနေနဲ့ရော ပြည်သူတွေအနေနဲ့ရော သက်ဆိုင်တဲ့လူတွေအနေနဲ့ရော ကျနော်တို့ရဲ့ အသံကိုတော့ အာဆီယံထဲက နိုင်ငံတွေအကုန်လုံး ခေါင်းဆောင်တွေအကုန်လုံး ကြားဖို့အတွက်တော့ နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ လုပ်သွားဖို့တော့ လိုပါမယ် အခုလည်း တချို့တွေတော့ လုပ်နေပါပြီခင်ဗျ။ လွှတ်တော်အမတ်တွေကတဆင့်သော်လည်းကောင်း CSO တွေက တဆင့်သော်လည်းကောင်း အဲလိုမျိုး အသံတွေကြားအောင်ပေါ့နော် ကျနော်တို့ လုပ်နိုင်တဲ့ လမ်းကနေပြီးတော့ အကုန်လုံးလုပ်သွားဖို့ လိုပါတယ်။ တက်ခွင့်ရတယ် မရဘူး၊ ဖိတ်တယ် မဖိတ်ဘူး ဆိုတာကတော့ အိမ်ရှင်နိုင်ငံနဲ့ chair လုပ်တဲ့ နိုင်ငံက အဓိကဖြစ်သလို အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေရဲ့ သဘောထားအပေါ်မှာလည်း မူတည်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ခုန အဓိကတော့ ကျနော်တို့ မြန်မာပြည်မှာ ဖြစ်နေတာက ပြည်သူနဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း တခုနဲ့ ဖြစ်နေတဲ့ဥစ္စာကို သူတို့ ကောင်းကောင်း သဘောပေါက်ဖို့ လိုပါတယ်။ အခုက ပြည်သူတွေရဲ့ ဆန္ဒကိုပေါ့နော် သူတို့ လစ်လျူမရှုသင့်ဘူး။ ပြည်သူတွေရဲ့ ဆန္ဒကိုလေးစားဖို့ လိုတယ်ဆိုတာကိုတော့ ဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးမှာဖြစ်ဖြစ် အာဆီယံနိုင်ငံတွေအနေနဲ့ အလေးထားဖို့လိုပါတယ်။

အာဆီယံအစည်းအဝေး အပေါ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း မျှော်လင့်ချက်

.............

အာဆီယံ အစညျးအဝေး အပေါျ သံအမတျကွီးဦးကြောျမိုးထှနျး မြှောျလင့ျခကြျ

(Unicode)

မကွာခငျကငြျးပတော့မယ့ျ မွနျမာ့အရေး အာဆီယံ ထိပျသီးဆှေးနှေးပှဲမှာ ကုလသမဂ်ဂ အထူးကိုယျစားလှယျကို ပါဝငျခှင့ျပွုသင့ျကွောငျး ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ မွနျမာအမွဲတမျးကိုယျစားလှယျ သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးက အာဆီယံကို တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။

တနငျ်လာနေ့က လုံခွုံရေးကောငျစီမှာပွုလုပျတဲ့ အဆငျမွင့ျခေါငျးဆောငျတှပေါဝငျတဲ့ တံခါးဖှင့ျ ဆှေးနှေးပှဲမှာ ကုလ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ António Guterres က လကျရှိ မွနျမာနိုငျငံရငျဆိုငျနရေတဲ့ အရေးပေါျ အကွပျအတညျးကို ဖွရှေငျးနိုငျရေးအာဆီယံနဲ့ ကုလသမဂ်ဂပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှု အရေးကွီးကွောငျး ပွောကွားခဲ့တာပါ။

မွနျမာ့အရေး အာဆီယံနဲ့ ကုလသမဂ်ဂ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျနတေဲ့ နောကျဆုံးအခွအေနကေို မအငျကွငျးနိုငျက သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။

မအငျကွငျးနိုငျ။ ။ တနငျ်လာနေ့ကလုပျတဲ့ လုံခွုံရေးကောငျစီ ဆှေးနှေးပှဲမှာ ကုလ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Guterres က အာဆီယံနဲ့ ကုလသမဂ်ဂ မွနျမာ့အရေးကိစ်စမှာ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျဖို့ အလေးထားပွောထားတာတှေ့ရတော့ အခုဆိုရငျလညျး ကုလ အတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ အထူးကိုယျစားလှယျ Christine Schraner Burgener ကလညျး ထိုငျးနိုငျငံ ဘနျကောကျကိုလညျး ရောကျနတေယျဆိုတော့ အခုဒီ မွနျမာ့အရေး အာဆီယံ ထိပျသီးအစညျးအဝေးကိုရော ကုလသမဂ်ဂ ကိုယျစားပွုပွီးတော့ တကျရောကျနိုငျမယ့ျအလားအလာပေါ့လေ၊ အခု အာဆီယံက ကုလသမဂ်ဂနဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျနတေဲ့အပိုငျးရော သံအမတျကွီး ဘယျလိုသုံးသပျသလဲရှင့ျ။

သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျး။ ။ အာဆီယံ UN ပေါ့နောျ မွနျမာနိုငျငံနဲ့ ပတျသကျပွီး ပူးပေါငျးဆောငျရှကျတာက အဆငျအလာရှိခဲ့ဖူးပါတယျ။ ၂၀၀၈ နာဂဈမှာလညျး ကနြောျတို့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျခဲ့တဲ့ဥစ်စာရှိတာလညျး တှေ့ရပါတယျ။ ဒါ အောငျမွငျမှုဖွဈခဲ့တယျဆိုတာလညျး လူတိုငျးသိပါတယျ။ အာဆီယံ UN ပူးပေါငျးဆောငျရှကျပွီးတော့ မွနျမာနိုငျငံကိစ်စကို အဖွရှောဖို့ဆိုတဲ့ဥစ်စာ option တခုအနနေဲ့တော့ ကနြေျာတို့ ထည့ျသှငျးစဉျးစားလို့ရပါတယျ။ နောကျတခကြျကတော့ ခုနပွောသလိုပေါ့နောျ Christine Schraner Burgener ကို အာဆီယံ ထိပျသီးအစညျးအဝေးမှာ တကျပွီးတော့ Briefing လုပျဖို့ဆိုတဲ့ဥစ်စာ ။ ကနြောျတို့က အဲလို လုပျပေးနိုငျတယျဆိုရငျ ကွိုဆိုပါတယျ ဘာပဲပွောပွော အထူးကိုယျစားလှယျ အနနေဲ့လညျး သူ့မှာ ပွောစရာတှေ အမြားကွီးရှိတယျ။ အမွငျတှလေညျးအမြားကွီးရှိတဲ့အတှကျ သူ့အသံကို အာဆီယံ ခေါငျးဆောငျတှေ နားထောငျပေးနိုငျတယျ ကွားရတယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ ပွညျသူတှအေတှကျ အားတခုရှိမယျလို့ ကနြေျာတို့ ယူဆပါတယျ။ နောကျတခုကတြော့ special envoy ကို အာဆီယံ summit တှမှော ဖိတျပွီးတော့ briefing ပေးတယျဆိုတဲ့ဟာက အထူးအဆနျးတော့ မဟုတျပါဘူး။ ကနြောျတို့ ၂၀၀၇ တုနျးကလညျး အရငျ special envoy ဆိုရငျ Mr. Gambari လကျထကျတုနျးကလညျး Singapore မှာ ကနြောျတို့ သီးခွား section တခုအနနေဲ့ briefing လုပျခဲ့တာမြိုးလညျး သာဓက ရှိတယျလို့ ကနြောျမှတျမိတယျ မလှဲရငျပေ့ါနောျ။ အဲဒါလေးတခု ရှိပါတယျ ဒါကွောင့ျ ဒါက အသဈအဆနျးတော့ မဟုတျပါဘူး။ special envoy အနနေဲ့ ယခငျအစဉျအလာကို အသုံးပွုပွီးတော့ အာဆီယံ ခေါငျးဆောငျတှကေို briefing ပေးနိုငျတဲ့ဟာမြိုး ရှိနိုငျတယျလို့ ကနြောျသုံးသပျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ရှိခှင့ျရတယျဆိုရငျလညျး ကနြောျတို့ အားလုံးအတှကျ ကောငျးမယျလို့ ကနြောျယုံကွညျပါတယျ။ ပေးလညျးပေးသင့ျပါတယျ။

မအငျကွငျးနိုငျ။ ။ ဟုတျကဲ့ အဲဒီတော့ အာဆီယံ ထိပျသီးစညျးဝေးပှဲမှာ ကုလအထူးကိုယျစားလှယျ Burgener ကို ဖိတျမဖိတျဆိုတာ ကုလဘကျက သခြောမသိရသေးဘူးဆိုတဲ့ သဘောလားရှင့ျ။

သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျး။ ။ ကနြော့ျအနနေဲ့တော့ ဂဃနဏ တော့ မသိသေးပါဘူးခငျဗြ။ ဒါကွောင့ျ ခုနကပွောသလိုပေါ့နောျ လူတယောကျကို ဖိတျမယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ အာဆီယံ ထုံးတနျးအစဉျအလာအရ ၁၀ နိုငျငံလုံးသဘောတူမှ အားလုံး သကျဆိုငျတဲ့နိုငျငံတှအေကုနျလုံး သဘောတူမှ ရတယျဆိုတဲ့ အနအေထားမြိုးရှိတယျဆိုတာလညျး ကနြောျတို့ လဈလြူရှုလို့မရဘူး။ ဒါပမေယ့ျ ခုနကပွောသလို separate section တခုအနနေဲ့ ရှငျးပွခှင့ျပေးတယျဆိုရငျလညျး လုပျလို့ရတာတခုလို့တော့ ကနြောျတို့ သုံးသပျပါတယျ။

မအငျကွငျးနိုငျ။ ။ အဲဒီတော့ အာဆီယံထိပျသီးအစညျးအဝေးပှဲမှာ CRPH က ဖှဲ့စညျးထားတဲ့ NUG အမြိုးသား ညီညှတျရေးအစိုးရကိုရော အာဆီယံထိပျသီးအစညျးအဝေးပှဲက မဖိတျဘူးဆိုရငျ ဘယျလိုပုံစံမြိုး ဖွဈသှားမလဲရှင့ျ။

သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျး။ ။တဖကျကပဲ အသံကွားတဲ့ သဘောမြိုး ဖွဈမှာပေါ့နောျ။ ပွညျသူ့အသံ စဈစဈကို မကွားရတဲ့အနအေထားမြိုးတော့ သုံးသပျလို့ရပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး ခုနပွောသလို ကနြောျတို့အနနေဲ့ရော ပွညျသူတှအေနနေဲ့ရော သကျဆိုငျတဲ့လူတှအေနနေဲ့ရော ကနြောျတို့ရဲ့ အသံကိုတော့ အာဆီယံထဲက နိုငျငံတှအေကုနျလုံး ခေါငျးဆောငျတှအေကုနျလုံး ကွားဖို့အတှကျတော့ နညျးလမျးပေါငျးစုံနဲ့ လုပျသှားဖို့တော့ လိုပါမယျ အခုလညျး တခြို့တှတေော့ လုပျနပေါပွီခငျဗြ။ လှှတျတောျအမတျတှကေတဆင့ျသောျလညျးကောငျး CSO တှကေ တဆင့ျသောျလညျးကောငျး အဲလိုမြိုး အသံတှကွေားအောငျပေါ့နောျ ကနြောျတို့ လုပျနိုငျတဲ့ လမျးကနပွေီးတော့ အကုနျလုံးလုပျသှားဖို့ လိုပါတယျ။ တကျခှင့ျရတယျ မရဘူး၊ ဖိတျတယျ မဖိတျဘူး ဆိုတာကတော့ အိမျရှငျနိုငျငံနဲ့ chair လုပျတဲ့ နိုငျငံက အဓိကဖွဈသလို အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှရေဲ့ သဘောထားအပေါျမှာလညျး မူတညျပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ခုန အဓိကတော့ ကနြောျတို့ မွနျမာပွညျမှာ ဖွဈနတောက ပွညျသူနဲ့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျး တခုနဲ့ ဖွဈနတေဲ့ဥစ်စာကို သူတို့ ကောငျးကောငျး သဘောပေါကျဖို့ လိုပါတယျ။ အခုက ပွညျသူတှရေဲ့ ဆန်ဒကိုပေါ့နောျ သူတို့ လဈလြူမရှုသင့ျဘူး။ ပွညျသူတှရေဲ့ ဆန်ဒကိုလေးစားဖို့ လိုတယျဆိုတာကိုတော့ ဘယျလိုအခွအေနမြေိုးမှာဖွဈဖွဈ အာဆီယံနိုငျငံတှအေနနေဲ့ အလေးထားဖို့လိုပါတယျ။