= = [[ Zawgyi ]] = =
ကုလ စာနာမှုအကူအညီ ချင်းဒုက္ခသည်တွေဆီ ရောက်ရှိရေး လူမှုအဖွဲ့အစည်းတချို့သံသယရှိ
မြန်မာနိုင်ငံ အနောက်မြောက်ဖက်ခြမ်းက ချင်းပြည်နယ် ၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း ၊ မကွေးတိုင်းတို့မှာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခအခြေအနေဟာ ပိုမို ဆိုးရွားလာနေပြီး ၊ စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည်တွေ အရေးပေါ် အကူအညီ အများအပြား လိုအပ်နေတယ်လို့ UN-OCHA ခေါ် ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့က နိုဝင်ဘာ(၃)ရက်နေ့မှာ ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ UN-OCHA ရဲ့ ကြေညာချက်ကြောင့် နိုင်ငံတကာ အကူအညီတွေ ပိုရ လာနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ရပေမယ့် ၊ လက်တွေ့မှာ တားဆီးပိတ်ပင်မှုတွေ ရှိနေတာကြောင့် လိုအပ်သူတွေထံ အကူအညီတွေ ရောက်ဖို့ မလွယ်သေးဘူးလို့ ပြည်ပရောက်အကူအညီ ပေးရေးအဖွဲ့တချို့ ပြောပါတယ်။ ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က တင်ပြထားပါတယ်။
UN-OCHA ရဲ့ ကြေညာချက်ထဲမှာတော့ ချင်း ၊ စစ်ကိုင်းနဲ့ မကွေးတိုင်းတွေမှာ မကြာသေးမီက စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ချင်းဒေသ ကာကွယ်ရေးတပ် CDF ကြား တိုက်ပွဲဖြစ်နေတာ၊ မကွေးနဲ့ စစ်ကိုင်းဖက်မှာလည်း ဒေသခံ PDF တွေနဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေက ပိုဆိုးလာတယ်လို့ ဖေါ်ပြပါတယ်။ ဒီအခြေအနေတွေကြောင့် စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည် ဦးရေ တိုးလာနေပြီး အရေးပေါ် အကူအညီတွေ ပိုလိုအပ်နေတယ်လို့လည်း ဖေါ်ပြထားတာပါ။
UN-OCHA ရဲ့ ကြေညာချက်ကြောင့် နိုင်ငံတကာ အကူအညီတွေ ပိုရလာနိုင်ပေမယ့် အကူအညီပေးရေးလမ်းကြောင်း တားမြစ်ပိတ်ပင် ခံရဖွယ်ရှိတာကြောင့် လတ်တလောမှာ အရေးပေါ်အကူအညီတွေ ရဖို့ သိပ်မလွယ်ကူသေးဘူးလို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဝါရှင်တန်ဒီစီဧရိယာ အခြေစိုက် Chin Community USA ချင်းလူမှုအဖွဲ့အစည်း ဥက္ကဌ ဒွန်ခန်ခပ်(ပ်)က ပြောပါတယ်။
" လတ်တလောကတော့ အကူအညီတွေရဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လည်းဆိုတော့ အစားအသောက် ဆေးဝါးကအစ အင်မတန်မှ လိုအပ်နေတယ်။ ဒါပေမဲ့ ချက်ချင်း အကူအညီရဖို့ ကြန့်ကြာနိုင်တာပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒီ ထောက်ပံ့သွားလာနေတဲ့ လမ်းကြောင်းတွေကို စစ်ကောင်စီက နေပြီးတော့ အကုန်ပိတ်ထားတာဆိုတော့ ၊ တကယ် ရခဲ့ရင်တောင်မှ လိုအပ်တဲ့နေရာကို ထိထိရောက်ရောက် ရောက်နိုင်ဖို့ဆိုတာ ဒီအချိန်မှာ အင်မတန်မှ ခက်ခဲပါတယ်။ "
ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းထဲ ချင်းပြည်နယ် ထန်တလန်မြို့က လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခအတွင်း တမြို့လုံးနီးပါး မီးလောင်ကျွမ်းတာကြောင့် မြို့ခံအားလုံး ဘေးလွတ်ရာ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်သွားရပြီး အရေးပေါ်အကူအညီ အမြောက်အများ လိုအပ်နေတာပါ။
နိုင်ငံတကာက ပေးလာမယ့် အကူအညီတွေကို ကြိုဆိုပေမယ့် ၊ ဒေသတွင်း ထိုးစစ်တွေကို တားဆီးနိုင်မှသာ စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည် အရေးနဲ့ လူသားချင်းစာနာမှု အကူညီပေးရေးကိစ္စကိုပါ ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မယ်လို့ အမေရိကန်၊ အင်ဒီယားနားပြည်နယ် အခြေစိုက် BACI မြန်မာ-အမေရိကန် လူမှုကူညီရေးအသင်း အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ အီလိုင်ဇာ ဘာနီးက ပြောပါတယ်။
" OCHA ကထုတ်ပြန်ပြီးနောက်ပိုင်းမှာ နိုင်ငံတကာက အကူအညီတွေ ပံ့ပိုးပေးလာမယ်လို့တော့ မျှော်လင့်ချင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စစ်ကောင်စီ တပ်တွေကနေ တိုက်နေတဲ့ဟာကို မရပ်မချင်း ဒီဟာတွေ ပိုဆိုးလာဖို့ပဲ ရှိပါတယ်။ ဆိုတော့ နံပါတ်(၁)ကတော့ တိုက်နေတာကို ရပ်ပါ။ နံပါတ်(၂)ကတော့ တကယ်လိုအပ်နေတဲ့ ကလေးတွေ အမျိုးသမီးတွေ အပါအဝင်၊ လိုအပ်နေတဲ့ စားစရာ ရနိုင်ဖို့ရာ နိုင်ငံတကာကနေပြီး ဝင်လာတဲ့ဟာရယ်၊ ဒီဒေသမှာရှိတဲ့ အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်း တွေကနေပြီးတော့မှ ကူညီထောက်ပံ့မှုတွေ အားလုံးကို အဟန့်အတားမရှိ ပံ့ပိုးပေးဖို့ လိုတယ်ဆိုတာကိုတော့ ကျနော်တို့ ပြောချင်ပါတယ်။ "
ထန်တလန်အရေးကို ကုလ-လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ အလေးထားဆွေးနွေးပြီး အရေးယူဆောင်ရွက်ပေးဖို့ ချင်းလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ CHRO က အောက်တိုဘာ(၂၉)နေ့မှာ အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန် တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ လုံခြုံရေးကောင်စီအပေါ် မျှော်လင့်ချက်နည်းနေပြီး အခြား လမ်းကြောင်းတွေနဲ့ ချည်းကပ်ဆောင်ရွက်ဖွဲ့ ချင်းလူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေ ကြိုးပမ်းနေတယ်လို့ ချင်းလူမှုအဖွဲ့အစည်း ဥက္ကဌ ဒွန်ခန်ခပ်(ပ်)က ပြောပါတယ်။
" လုံခြုံရေးကောင်စီအနေနဲ့ အရေးယူဖို့က ခက်ခဲတာပေါ့။ တရုတ်နဲ့ ရုရှားက အမြဲတမ်း ဗီတိုအာဏာ သုံးပြီးတော့မှ စစ်ကောင်စီဖက်ကနေပြီး ကာကွယ်ပေးလေ့ရှိတဲ့ သမိုင်းလည်းရှိတယ်။ ဆိုတော့ လုံခြုံရေးကောင်စီက နေပြီးတော့မှ အကယ်၍ အရေးမယူဘူးဆိုလို့ ရှိရင်၊ ကျနော်တို့ ကျန်တဲ့လမ်းကြောင်းတွေကနေ သွားရမှာပေါ့။ ICC တို့ ICJ တို့ ဆိုတဲ့ နိုင်ငံတကာ တရားရုံးတွေကို ကျနော်တို့သွားရမယ်။ ဒီဥစ္စာက Crime against Humanity တခုထဲ မဟုတ်ပဲနဲ့ War Crime လည်း ဖြစ်တော့ ၊ အဓိကတော့ ICJ ကို ကျနော်တို့သွားလို့ရတယ်။ ထန်တလန်မှာ မီးရှို့တဲ့ကိစ္စကတော့လေ ဒီစစ်တပ်က မီးရှို့တယ်ဆိုတဲ့ဥစ္စာ ကျနော်တို့မှာ အထောက်အထားတွေ အခိုင်အမာရှိပါတယ်။"
မေလကစခဲ့တဲ့ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ အနောက်မြောက်ဖက်ဒေသမှာ အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးတွေ အပါအဝင် လူပေါင်း ၃၇,၀၀၀ လောက် အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေရပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံနယ်စပ်အနီး ထန်တလန်မြို့နယ်မှာ ခိုလှုံနေသူ ၁ သောင်းကျော် အပါအဝင် ချင်းပြည်နယ်မှာ ၁၈,၃၀၀ ထက်မနည်း ရှိနေကြောင်းလည်း UN-OCHA ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားတာပါ။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း အိန္ဒိယ နယ်စပ်ကို တိမ်းရှောင်သွားသူပေါင်း ၁ သောင်းခွဲလောက် ရှိနေပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ကုလ စာနာမှုအကူအညီ ချင်းဒုက္ခသည်တွေဆီ ရောက်ရှိရေး လူမှုအဖွဲ့အစည်းတချို့သံသယရှိ
= = {{ Unicode }} = =
ကုလ စာနာမှုအကူအညီ ခငြျးဒုက်ခသညျတှဆေီ ရောကျရှိရေး လူမှုအဖှဲ့အစညျးတခြို့သံသယရှိ
မွနျမာနိုငျငံ အနောကျမွောကျဖကျခွမျးက ခငြျးပွညျနယျ ၊ စဈကိုငျးတိုငျး ၊ မကှေးတိုငျးတို့မှာ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခအခွအေနဟော ပိုမို ဆိုးရှားလာနပွေီး ၊ စဈရှောငျဒုက်ခသညျတှေ အရေးပေါျ အကူအညီ အမြားအပွား လိုအပျနတေယျလို့ UN-OCHA ခေါျ ကုလသမဂ်ဂ လူသားခငြျးစာနာမှုဆိုငျရာ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျရေးအဖှဲ့က နိုဝငျဘာ(၃)ရကျနေ့မှာ ကွညောခကြျထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။ UN-OCHA ရဲ့ ကွညောခကြျကွောင့ျ နိုငျငံတကာ အကူအညီတှေ ပိုရ လာနိုငျမယျလို့ မြှောျလင့ျရပမေယ့ျ ၊ လကျတှေ့မှာ တားဆီးပိတျပငျမှုတှေ ရှိနတောကွောင့ျ လိုအပျသူတှထေံ အကူအညီတှေ ရောကျဖို့ မလှယျသေးဘူးလို့ ပွညျပရောကျအကူအညီ ပေးရေးအဖှဲ့တခြို့ ပွောပါတယျ။ ဆကျသှယျမေးမွနျးထားတဲ့ ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက တငျပွထားပါတယျ။
UN-OCHA ရဲ့ ကွညောခကြျထဲမှာတော့ ခငြျး ၊ စဈကိုငျးနဲ့ မကှေးတိုငျးတှမှော မကွာသေးမီက စဈကောငျစီတပျနဲ့ ခငြျးဒသေ ကာကှယျရေးတပျ CDF ကွား တိုကျပှဲဖွဈနတော၊ မကှေးနဲ့ စဈကိုငျးဖကျမှာလညျး ဒသေခံ PDF တှနေဲ့ တိုကျပှဲဖွဈနတေဲ့ အခွအေနကေ ပိုဆိုးလာတယျလို့ ဖေါျပွပါတယျ။ ဒီအခွအေနတှေကွေောင့ျ စဈရှောငျဒုက်ခသညျ ဦးရေ တိုးလာနပွေီး အရေးပေါျ အကူအညီတှေ ပိုလိုအပျနတေယျလို့လညျး ဖေါျပွထားတာပါ။
UN-OCHA ရဲ့ ကွညောခကြျကွောင့ျ နိုငျငံတကာ အကူအညီတှေ ပိုရလာနိုငျပမေယ့ျ အကူအညီပေးရေးလမျးကွောငျး တားမွဈပိတျပငျ ခံရဖှယျရှိတာကွောင့ျ လတျတလောမှာ အရေးပေါျအကူအညီတှေ ရဖို့ သိပျမလှယျကူသေးဘူးလို့ အမရေိကနျပွညျထောငျစု ဝါရှငျတနျဒီစီဧရိယာ အခွစေိုကျ ခငြျးလူမှုအဖှဲ့အစညျး ဥက်ကဌ ဒှနျခနျခပျ(ပျ)က ပွောပါတယျ။
" လတျတလောကတော့ အကူအညီတှရေဖို့ မြှောျလင့ျပါတယျ။ ဘာဖွဈလို့လညျးဆိုတော့ အစားအသောကျ ဆေးဝါးကအစ အငျမတနျမှ လိုအပျနတေယျ။ ဒါပမေဲ့ ခကြျခငြျး အကူအညီရဖို့ ကွန့ျကွာနိုငျတာပေါ့။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒီ ထောကျပံ့သှားလာနတေဲ့ လမျးကွောငျးတှကေို စဈကောငျစီက နပွေီးတော့ အကုနျပိတျထားတာဆိုတော့ ၊ တကယျ ရခဲ့ရငျတောငျမှ လိုအပျတဲ့နရောကို ထိထိရောကျရောကျ ရောကျနိုငျဖို့ဆိုတာ ဒီအခြိနျမှာ အငျမတနျမှ ခကျခဲပါတယျ။ "
ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျပိုငျးထဲ ခငြျးပွညျနယျ ထနျတလနျမွို့က လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခအတှငျး တမွို့လုံးနီးပါး မီးလောငျကြှမျးတာကွောင့ျ မွို့ခံအားလုံး ဘေးလှတျရာ ထှကျပွေး တိမျးရှောငျသှားရပွီး အရေးပေါျအကူအညီ အမွောကျအမြား လိုအပျနတောပါ။
နိုငျငံတကာက ပေးလာမယ့ျ အကူအညီတှကေို ကွိုဆိုပမေယ့ျ ၊ ဒသေတှငျး ထိုးစဈတှကေို တားဆီးနိုငျမှသာ စဈရှောငျဒုက်ခသညျ အရေးနဲ့ လူသားခငြျးစာနာမှု အကူညီပေးရေးကိစ်စကိုပါ ဖွရှေငျးနိုငျလိမ့ျမယျလို့ အမရေိကနျ၊ အငျဒီယားနားပွညျနယျ အခွစေိုကျ BACI မွနျမာ-အမရေိကနျ လူမှုကူညီရေးအသငျး အမှုဆောငျဒါရိုကျတာ အီလိုငျဇာ ဘာနီးက ပွောပါတယျ။
" OCHA ကထုတျပွနျပွီးနောကျပိုငျးမှာ နိုငျငံတကာက အကူအညီတှေ ပံ့ပိုးပေးလာမယျလို့တော့ မြှောျလင့ျခငြျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ စဈကောငျစီ တပျတှကေနေ တိုကျနတေဲ့ဟာကို မရပျမခငြျး ဒီဟာတှေ ပိုဆိုးလာဖို့ပဲ ရှိပါတယျ။ ဆိုတော့ နံပါတျ(၁)ကတော့ တိုကျနတောကို ရပျပါ။ နံပါတျ(၂)ကတော့ တကယျလိုအပျနတေဲ့ ကလေးတှေ အမြိုးသမီးတှေ အပါအဝငျ၊ လိုအပျနတေဲ့ စားစရာ ရနိုငျဖို့ရာ နိုငျငံတကာကနပွေီး ဝငျလာတဲ့ဟာရယျ၊ ဒီဒသေမှာရှိတဲ့ အရပျဖကျလူမှုအဖှဲ့အစညျး တှကေနပွေီးတော့မှ ကူညီထောကျပံ့မှုတှေ အားလုံးကို အဟန့ျအတားမရှိ ပံ့ပိုးပေးဖို့ လိုတယျဆိုတာကိုတော့ ကနြောျတို့ ပွောခငြျပါတယျ။ "
ထနျတလနျအရေးကို ကုလ-လုံခွုံရေးကောငျစီမှာ အလေးထားဆှေးနှေးပွီး အရေးယူဆောငျရှကျပေးဖို့ ခငြျးလူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ CHRO က အောကျတိုဘာ(၂၉)နေ့မှာ အစီရငျခံစာထုတျပွနျ တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ လုံခွုံရေးကောငျစီအပေါျ မြှောျလင့ျခကြျနညျးနပွေီး အခွား လမျးကွောငျးတှနေဲ့ ခညြျးကပျဆောငျရှကျဖှဲ့ ခငြျးလူမှုအဖှဲ့အစညျးတှေ ကွိုးပမျးနတေယျလို့ ခငြျးလူမှုအဖှဲ့အစညျး ဥက်ကဌ ဒှနျခနျခပျ(ပျ)က ပွောပါတယျ။
" လုံခွုံရေးကောငျစီအနနေဲ့ အရေးယူဖို့က ခကျခဲတာပေါ့။ တရုတျနဲ့ ရုရှားက အမွဲတမျး ဗီတိုအာဏာ သုံးပွီးတော့မှ စဈကောငျစီဖကျကနပွေီး ကာကှယျပေးလေ့ရှိတဲ့ သမိုငျးလညျးရှိတယျ။ ဆိုတော့ လုံခွုံရေးကောငျစီက နပွေီးတော့မှ အကယျ၍ အရေးမယူဘူးဆိုလို့ ရှိရငျ၊ ကနြောျတို့ ကနြျတဲ့လမျးကွောငျးတှကေနေ သှားရမှာပေါ့။ ICC တို့ ICJ တို့ ဆိုတဲ့ နိုငျငံတကာ တရားရုံးတှကေို ကနြောျတို့သှားရမယျ။ ဒီဥစ်စာက Crime against Humanity တခုထဲ မဟုတျပဲနဲ့ War Crime လညျး ဖွဈတော့ ၊ အဓိကတော့ ICJ ကို ကနြောျတို့သှားလို့ရတယျ။ ထနျတလနျမှာ မီးရှို့တဲ့ကိစ်စကတော့လေ ဒီစဈတပျက မီးရှို့တယျဆိုတဲ့ဥစ်စာ ကနြောျတို့မှာ အထောကျအထားတှေ အခိုငျအမာရှိပါတယျ။"
မလေကစခဲ့တဲ့ လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ မွနျမာနိုငျငံ အနောကျမွောကျဖကျဒသေမှာ အမြိုးသမီးနဲ့ ကလေးတှေ အပါအဝငျ လူပေါငျး ၃၇,၀၀၀ လောကျ အိုးအိမျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးနရေပွီး အိန်ဒိယနိုငျငံနယျစပျအနီး ထနျတလနျမွို့နယျမှာ ခိုလှုံနသေူ ၁ သောငျးကြောျ အပါအဝငျ ခငြျးပွညျနယျမှာ ၁၈,၃၀၀ ထကျမနညျး ရှိနကွေောငျးလညျး UN-OCHA ကွညောခကြျမှာ ဖောျပွထားတာပါ။ ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့ စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး အိန်ဒိယ နယျစပျကို တိမျးရှောငျသှားသူပေါငျး ၁ သောငျးခှဲလောကျ ရှိနပေါတယျ။