(Zawgyi/Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို.မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပိုးတွေ့သူ ရုတ်တရက်တက်လာပြီး၊ တစ်နိုင်ငံလုံးမှာလည်း (၄၀၀) ကျော်အဆင့်ကို ရောက်သွားပါပြီ။
ရခိုင်နဲ့ နယ်စပ်ထိနေတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အပါအဝင်၊ အိန္ဒိယမှာလည်း ဒီ ကူးစက်မူနဲ့ သေနှုန်းတွေက တဟုန်ထိုးတက်နေချိန်မှာ အခုအခြေအနေက ဘယ်လောက်ထိ စိုးရိမ်ရပြီး၊ ဘယ်လိုပြင်ဆင်မူတွေလုပ်ထားပါလဲ။
ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီး ဒေါက်တာ မြင့်ထွေးကို ကိုဝင်းမင်းက မေးမြန်းထားပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း ။ ။ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာ မြင့်ထွေး ခင်ဗျ၊ ကျနော်တို့အခု စစ်တွေမှာ ရုတ်တရက် ပိုးတွေ့သူ များလာတဲ့အတွက် တနိုင်ငံလုံးမှာလည်း စိုးရိမ်နေပါတယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ် အပြင်ပေါ့နော် အဲဒီတော့ ဆရာ့အနေနဲ့ရော ဒီကူးစက်မှုအပေါ်မှာ ဘယ်လောက်ထိ စိုးရိမ်မှုတွေ ရှိနေသလဲဆရာ။
ဒေါက်တာ မြင့်ထွေး။ ။ စိုးရိမ်ရတယ်လေ၊ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့ Genomic Sequencing (ဗိုင်းရပ်စ် မျိုးရိုးဗီဇအချက်အလက် ရှာဖွေဖော်ထုတ်ခြင်း) လုပ်လိုက်တယ်လေ၊ ကျနော်တို့ အိန္ဒိယက ဝင်လာတဲ့ပိုးရယ် နောက်တရုတ်က ဝင်လာတဲ့ပိုးရယ် Genomic Sequencing လုပ်လိုက်တဲ့အခါမှာ (၁၀) ခု လုပ်တဲ့အထဲမှာ (၆) ခုက D614 Gene (မျိုးရိုးဗီဇ) မှာ၊ D614 က G ဖြစ် (G614) ဖြစ်သွားတယ်။ ဆိုတော့ ဒီကောင် (G614) ဖြစ်လို့ရှိရင် ကမ္ဘာမှာ သိတဲ့အတိုင်း infectivity (ကူးစက်နိုင်မူ) က ၁၀ ဆလောက်အထိကို တက်သွားတယ်လို့ ပြောတဲ့အပြင် Viral Load (ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးအရေအတွက်) ကလည်း အရမ်းများလာနိုင်တယ်လေ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ နည်းနည်းစိုးရိမ်တယ်ဆိုတာက ရခိုင်မှာက ခဏလေးအတွင်း တော်တေ်ာများသွားတယ်။
ကိုဝင်းမင်း ။ ။ ဟုတ်ကဲ့ အခုလို စိုးရိမ်စရာကောင်းတဲ့အတွက် အဲဒီအတွက် ဘာတွေ လက်ရှိ ပြင်ဆင်ထားတာတွေ ရှိသလဲ။
ဒေါက်တာ မြင့်ထွေး။ ။ အခု ရခိုင်ကို ကျနော်တို့ စစ်ဖို့ ပြောထားတယ်။ ရခိုင်မှာ ရှိတဲ့ COVID- 19 ဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ Genome Sequencing ကို လုပ်ဖို့ပြောထားတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ခါတိုင်း ဒီဘက် ရန်ကုန်မှာဖြစ်တဲ့ ဒီ အင်းစိန်တို့ ဖြစ်တာတွေက သိပ်မများဘူး၊ နှေးတယ်ပေါ့ Infection (ပိုးဝင်မူ) ကလေ ၊ transmission (ပိုးကူးမူ) က နှေးတယ်။ ဆိုတော့ ရခိုင်က နည်းနည်းလေး မြန်တယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့ တော်တော် သတိထားနေတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့်၊ ကျွန်တော်တို့ Stay Home ။
ကိုဝင်းမင်း ။ ။ အိမ်မှာပဲ အဓိက နေပေးဖို့ပေါ့နော် ဆရာ။
ဒေါက်တာ မြင့်ထွေး။ ။ ဟုတ်၊ စစ်တွေမှာက Stay Home လုပ်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ လေယာဉ်တွေကိုလည်း ရပ်လိုက်တယ်။ Relief flight (ကယ်ဆယ်ထောက်ပံ့ရေးလေယာဉ်) တော့ ရှိမှာပေါ့လေ။ အရေးကြီးတဲ့လူတွေက ပြန်လာရင်လည်း Quarantine လုပ်မယ်၊ လုပ်ပြီးတော့ Throat Swab (လည်ချောင်းတို့ဖတ်) နှစ်ခါယူပြီးတော့၊ Negative (ပိုးမတွေ့တာ) ဖြစ်မှ Quarantine Center (အသွားအလာကန့်သတ်စခန်း) ကနေ Release (ဆင်းခွင့်) ပြန်လုပ်မယ်။ ပြီးတော့ ရခိုင်ဘက်ကိုလည်း မလိုတဲ့လူတွေကို မသွားခိုင်းဘူး။ ICRC (နိုင်ငံတကာကြက်ခြေနီအဖွဲ့) တို့ကတော့ ကျနော်တို့ပေးမယ် ဒါကတော့ Special Permission (အထူးခွင့်ပြုချက်) နဲ့ သွားခိုင်းမယ် ။ သွားရင်လည်း သူက (၂) လလောက် ရခိုင်မှာ နေပြီးတော့မှ ပြန်လာ၊ ပြန်လာရင်လည်း ကျနော်တို့ Throat Swab (လည်ချောင်းတို့ဖတ်) နှစ်ခါယူပြီးတော့မှ၊ Negative ဖြစ်မှ (ပိုးမတွေ့မှ) သာလျှင်၊ Release (ဆင်းခွင့်) လုပ်မှာပေါ့နော်။ ကျွန်တော်တို့က ဒါကို သေချာမကိုင်တွယ်လိုက်ရင် Second Wave (ဒုတိယလှိုင်း) အကြီးကြီးဖြစ်လာမှာကို ကျနော်တို့ စိုးရိမ်တယ်လေ။ နောက်ပြီးတော့ ရခိုင်ကထွက်တဲ့ ကုန်းလမ်းရေလမ်းအကုန် ပိတ်တာတော့ မဟုတ်ဘူး၊ ကုန်းလမ်းမှာလည်း စစ်မယ်၊ Quarantine လုပ် (အသွားအလာကန့်သတ်) မယ်၊ အကုန်လုံးကို။ ရခိုင်မှာလည်း စစ်လို့ရအောင် GeneXpert စက်တစ်လုံးရှိတာကနေ နောက်တစ်လုံးထည့်လိုက်တယ် စက် (၂) လုံးဖြစ်ပြီ။ နောက်ပြီး Microbiologist (အဏုဇီဝဗေဒပညာရှင်) တွေကိုလည်း အဲဒီကို ပို့လိုက်တယ်လေ။ နောက်ဒီနေ့ပဲ မေ့ဆေးဆရာဝန် (၃) ယောက်ကိုပို့လိုက်တယ် သူတို့က Volunteer (စေတနာ့ဝန်ထမ်း) လုပ်တာ ၊ ကိုယ်တိုင်သွားမယ်တဲ့။ အကယ်၍ မတော်လို့ Ventilator (အသက်ရူစက်) သုံးဖို့လိုတယ်ဆိုရင်လည်း Ventilator သုံးလို့ရအောင်ပေါ့နော်။ အခု လောလောဆယ်အခြေအနေမှာတော့ ဒီမှာ ကျနော်တို့ တနိုင်ငံလုံးမှာဖြစ်တာ (၄၀၀) ကျော် ဖြစ်တဲ့အထဲမှာ Ventilator သုံးရတာ အားလုံး (၅) ယောက်ပဲ ရှိသေးတယ်၊ မတ်လ 23rd (၂၃) ကနေ စပြီးတော့။ ဒါ့အပြင် ICU (အထူးကြပ်မတ်ကုသဆောင်) ထဲမှာ ဝင်တာ စုစုပေါင်းပေါ့လေ ၂၃ မတ်ကနေ ဒီအချိန်အထိက အယောက် (၂၀) ပဲ ရှိသေးတယ်။ အခုလောလောဆည် ICU ထဲမှာ တင်တဲ့လူလည်း တစ်ယောက်မှ မရှိသေးဘူး။ Ventilator တင်တာလည်း တစ်ယောက်မှ မရှိသေးဘူး။ ဆိုတော့ ဒီလိုကောင်းတဲ့အခြေအနေမှာတော့ လျှော့တွက်လို့တော့ မရဘူးလေ။
ကိုဝင်းမင်း ။ ။ ဟုတ်ကဲ့ အဲဒီတော့ တစ်ရက်အတွင်းမှာ ဘယ်လောက်လောက် စစ်နိုင်မယ် မှန်းထားသလဲဆရာ။
ဒေါက်တာ မြင့်ထွေး။ ။ အဲဒါကတော့ သိပ်အများကြီး စစ်လို့မရဘူး ၂၀၊ ၃၀၊ ၄၀ အဲလောက်ပဲ စစ်လို့ရမယ်။ အဲဒီတော့ အများကြီးစစ်တာကတော့ ကျနော်တို့ ပူစရာမလိုဘူး။ လေယာဉ်နဲ့ NHL (အမျိုးသားကျန်းမာရေးဓာတ်ခွဲခန်း) တို့လိုကို ပို့စစ်လျှင် (၁၀၀) လည်း စစ်နိုင်တယ် (၅၀၀) လည်း စစ်လို့ရတယ်။ (၂၀၀၀) အထိတော့ ကျနော်တို့ စစ်လို့ရတယ် ။ မကြာခင် တစ်ပတ်လောက်အတွင်းကို (၁၀) ရက်လောက်အတွင်းမှာကို တောင်ကြီးမှာ စပြီး စစ်ဖို့လုပ်တော့မယ်လေ။
ကိုဝင်းမင်း ။ ။ အခုပြင်းပြင်းထန်ထန် ဖြစ်မလာအောင် စိုးရိမ်ရသော်လည်း ဆရာတို့အခု လုပ်နေတဲ့ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်မှု အစီအစဉ်တွေအပေါ် ဆရာတို့ ဘယ်လောက်အထိ စိတ်ချ ယုံကြည်မှု ရှိထားသလဲ။
ဒေါက်တာ မြင့်ထွေး။ ။ ကျနော်တို့ကတော့ စိတ်ချ ယုံကြည်တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရှိတဲ့ ပြည်နယ်ဦးစီးမှူး တွေ ဝန်ထမ်းတွေအပြင် ကျနော်တို့က Central (ဗဟို) ကနေပြီးတော့ Rapid Response Team (အရေးပေါ်တုံ့ပြန်မူအဖွဲ့) ဆိုပြီးတော့ Expert (ကျွမ်းကျင်သူ) (၃) ယောက်လည်း လွှတ်ထားပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်နဲ့ ကျနော်တို့က အချိန်နဲ့ တပြေးညီ တယ်လီဖုန်းနဲ့ အင်တာနက်ဗိုင်ဘာ (Viber) နဲ့ တချိန်လုံး ပြည်နယ်ဦးစီးမှူးနဲ့လည်း အဆက်အသွယ်ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ လွှတ်ထားတဲ့ ဒေါက်တာ ဉာဏ်ဝင်းမြင့်က U.S train (အမေရိကန်မှာ သင်တန်းတက်ထားတာ) ပါ၊ CDC (အမေရိကန် ကူးစက်ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးဌာန) မှာ train (သင်တန်းတက်တာ) လုပ်ထားတာ၊ မကြာသေးဘူး ပြန်လာတာ။ သူနဲ့ဆိုရင် တစ်ရက်ကို (၂) ခါ သူက ကျနော့်ကို Report (အစီရင်ခံတာ) လုပ်ရပါတယ်။ ကျွန်တော်ဆိုလိုတာက လုံးဝကို အချိန်နဲ့ တပြေးညီ Real Time Situation ကို ကျနော်ဗဟိုကနေပြီးတော့ ညွှန်ကြားချက်တွေ ထုတ်တယ်၊ Modify (ပိုကောင်းအောင်အပြောင်းအလဲ) လုပ်သင့်ရင်လုပ်မယ်။
ကိုဝင်းမင်း ။ ။ ဟုတ်ကဲ့ဆရာရေ ကျနော်တို့ အကောင်းဆုံးပြင်ဆင်ထားသော်လည်း အဆိုးဆုံး ပိုဆိုးလာနိုင်ရင် ဝူဟန် (Wuhan) မှာလို အပြည့်အဝ Lock down (ကန့်သတ်ပိတ်ဆို့တာ) လုပ်ဖို့ကိုရော။
ဒေါက်တာ မြင့်ထွေး။ ။ အခု Stay Home (အိမ်မှာအဓိကနေတာ) နဲ့ နိုင်ရင်နိုင်၊ မရရင် ကျနော်တို့ လုပ်ရမယ်၊ Second Stage (ဒုတိယအဆင်)့ ပေါ့နော် ။ ဒါပေမယ့် ဒီအချိန်မှာ ကျနော်တို့ မလျှော့ဘူးခင်ဗျ။ နည်းနည်းတော်တော်ကို ကြမ်းကြမ်းပေါ့လေ၊ Aggressively ကျနော်တို့လုပ်ပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း ။ ။ ဟုတ်ကဲ့ဆရာ ပြည်သူတွေကိုရော ဘာမှာချင်သေးသလဲ။
ဒေါက်တာ မြင့်ထွေး။ ။ အဓိကတော့ ဒါပဲ၊ ဒီရောဂါမှာ The Best Approach is ဒီ Social Distancing ပဲ။
ကိုဝင်းမင်း ။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ခပ်ခွာခွာနေတဲ့နည်းက အကောင်းဆုံးကာကွယ်နည်းပဲပေါ့နော် ဆရာ။
ဒေါက်တာ မြင့်ထွေး။ ။ ဒါက The Best Approach ပဲ ။ နောက် Mask (ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစည်း) တပ်ရမယ်၊ ဆေးရုံကဆရာဝန်တွေက Mask အပြင် Face shield (မျက်နှာကာ) ပါ တပ်ရမယ်၊ နောက် လက်ဆေးတာ။ ဒါတွေပဲ သိပ်ထွေထွေထူးထူးမဟုတ်ပါဘူး။ ဒီရောဂါ ကို ပြည်သူက လုပ်ချင်တယ်ဆိုရင် အကုန်ပြီးတယ်ဗျာ၊ Social Distancing လုပ်လျှင်၊ ကိုယ့်အိမ်ထဲမှာ ကိုယ်နေလျှင် ဒါက ဘာမှမဖြစ်ဘူး၊ လုံးဝမဖြစ်နိုင်ဘူး။
ကိုဝင်းမင်း ။ ။ ဟုတ်ကဲ့ အားလုံးအဆင်ပြေအောင်မြင်ပါစေဆရာ ကျေးဇူးအထူးတင်ပါတယ်။
ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီး ဒေါက်တာ မြင့်ထွေးကို ကိုဝင်းမင်းက မေးမြန်းခဲ့တာပါ။
................
(Unicode)
ရခိုငျပွညျနယျ စဈတှမွေို.မှာ ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါပိုးတှေ့သူ ရုတျတရကျတကျလာပွီး၊ တဈနိုငျငံလုံးမှာလညျး (၄၀၀) ကြောျအဆင့ျကို ရောကျသှားပါပွီ။
ရခိုငျနဲ့ နယျစပျထိနတေဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအပါအဝငျ၊ အိန်ဒိယမှာလညျး ဒီ ကူးစကျမူနဲ့ သနှေုနျးတှကေ တဟုနျထိုးတကျနခြေိနျမှာ အခုအခွအေနကေ ဘယျလောကျထိ စိုးရိမျရပွီး၊ ဘယျလိုပွငျဆငျမူတှလေုပျထားပါလဲ။
ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီး ဒေါကျတာ မွင့ျထှေးကို ကိုဝငျးမငျးက မေးမွနျးထားပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး ။ ။ ကနြျးမာရေးဝနျကွီး ဒေါကျတာ မွင့ျထှေး ခငျဗြ၊ ကနြောျတို့အခု စဈတှမှော ရုတျတရကျ ပိုးတှေ့သူ မြားလာတဲ့အတှကျ တနိုငျငံလုံးမှာလညျး စိုးရိမျနပေါတယျ၊ ရခိုငျပွညျနယျ အပွငျပေါ့နောျ အဲဒီတော့ ဆရာ့အနနေဲ့ရော ဒီကူးစကျမှုအပေါျမှာ ဘယျလောကျထိ စိုးရိမျမှုတှေ ရှိနသေလဲဆရာ။
ဒေါကျတာ မွင့ျထှေး။ ။ စိုးရိမျရတယျလေ၊ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ကြှနျတောျတို့ Genomic Sequencing (ဗိုငျးရပျဈ မြိုးရိုးဗီဇအခကြျအလကျ ရှာဖှဖေောျထုတျခွငျး) လုပျလိုကျတယျလေ၊ ကနြောျတို့ အိန်ဒိယက ဝငျလာတဲ့ပိုးရယျ နောကျတရုတျက ဝငျလာတဲ့ပိုးရယျ Genomic Sequencing လုပျလိုကျတဲ့အခါမှာ (၁၀) ခု လုပျတဲ့အထဲမှာ (၆) ခုက D614 Gene (မြိုးရိုးဗီဇ) မှာ၊ D614 က G ဖွဈ (G614) ဖွဈသှားတယျ။ ဆိုတော့ ဒီကောငျ (G614) ဖွဈလို့ရှိရငျ ကမ်ဘာမှာ သိတဲ့အတိုငျး infectivity (ကူးစကျနိုငျမူ) က ၁၀ ဆလောကျအထိကို တကျသှားတယျလို့ ပွောတဲ့အပွငျ Viral Load (ဗိုငျးရပျဈပိုးအရအေတှကျ) ကလညျး အရမျးမြားလာနိုငျတယျလေ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ နညျးနညျးစိုးရိမျတယျဆိုတာက ရခိုငျမှာက ခဏလေးအတှငျး တောျတျောမြားသှားတယျ။
ကိုဝငျးမငျး ။ ။ ဟုတျကဲ့ အခုလို စိုးရိမျစရာကောငျးတဲ့အတှကျ အဲဒီအတှကျ ဘာတှေ လကျရှိ ပွငျဆငျထားတာတှေ ရှိသလဲ။
ဒေါကျတာ မွင့ျထှေး။ ။ အခု ရခိုငျကို ကနြောျတို့ စဈဖို့ ပွောထားတယျ။ ရခိုငျမှာ ရှိတဲ့ COVID- 19 ဗိုငျးရပျဈရဲ့ Genome Sequencing ကို လုပျဖို့ပွောထားတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ခါတိုငျး ဒီဘကျ ရနျကုနျမှာဖွဈတဲ့ ဒီ အငျးစိနျတို့ ဖွဈတာတှကေ သိပျမမြားဘူး၊ နှေးတယျပေါ့ Infection (ပိုးဝငျမူ) ကလေ ၊ transmission (ပိုးကူးမူ) က နှေးတယျ။ ဆိုတော့ ရခိုငျက နညျးနညျးလေး မွနျတယျဆိုတော့ ကနြောျတို့ တောျတောျ သတိထားနတေယျ။ အဲ့ဒါကွောင့ျ၊ ကြှနျတောျတို့ Stay Home ။
ကိုဝငျးမငျး ။ ။ အိမျမှာပဲ အဓိက နပေေးဖို့ပေါ့နောျ ဆရာ။
ဒေါကျတာ မွင့ျထှေး။ ။ ဟုတျ၊ စဈတှမှောက Stay Home လုပျတယျ။ နောကျပွီးတော့ လယောဉျတှကေိုလညျး ရပျလိုကျတယျ။ Relief flight (ကယျဆယျထောကျပံ့ရေးလယောဉျ) တော့ ရှိမှာပေါ့လေ။ အရေးကွီးတဲ့လူတှကေ ပွနျလာရငျလညျး Quarantine လုပျမယျ၊ လုပျပွီးတော့ Throat Swab (လညျခြောငျးတို့ဖတျ) နှဈခါယူပွီးတော့၊ Negative (ပိုးမတှေ့တာ) ဖွဈမှ Quarantine Center (အသှားအလာကန့ျသတျစခနျး) ကနေ Release (ဆငျးခှင့ျ) ပွနျလုပျမယျ။ ပွီးတော့ ရခိုငျဘကျကိုလညျး မလိုတဲ့လူတှကေို မသှားခိုငျးဘူး။ ICRC (နိုငျငံတကာကွကျခွနေီအဖှဲ့) တို့ကတော့ ကနြောျတို့ပေးမယျ ဒါကတော့ Special Permission (အထူးခှင့ျပွုခကြျ) နဲ့ သှားခိုငျးမယျ ။ သှားရငျလညျး သူက (၂) လလောကျ ရခိုငျမှာ နပွေီးတော့မှ ပွနျလာ၊ ပွနျလာရငျလညျး ကနြောျတို့ Throat Swab (လညျခြောငျးတို့ဖတျ) နှဈခါယူပွီးတော့မှ၊ Negative ဖွဈမှ (ပိုးမတှေ့မှ) သာလြှငျ၊ Release (ဆငျးခှင့ျ) လုပျမှာပေါ့နောျ။ ကြှနျတောျတို့က ဒါကို သခြောမကိုငျတှယျလိုကျရငျ Second Wave (ဒုတိယလှိုငျး) အကွီးကွီးဖွဈလာမှာကို ကနြောျတို့ စိုးရိမျတယျလေ။ နောကျပွီးတော့ ရခိုငျကထှကျတဲ့ ကုနျးလမျးရလေမျးအကုနျ ပိတျတာတော့ မဟုတျဘူး၊ ကုနျးလမျးမှာလညျး စဈမယျ၊ Quarantine လုပျ (အသှားအလာကန့ျသတျ) မယျ၊ အကုနျလုံးကို။ ရခိုငျမှာလညျး စဈလို့ရအောငျ GeneXpert စကျတဈလုံးရှိတာကနေ နောကျတဈလုံးထည့ျလိုကျတယျ စကျ (၂) လုံးဖွဈပွီ။ နောကျပွီး Microbiologist (အဏုဇီဝဗဒေပညာရှငျ) တှကေိုလညျး အဲဒီကို ပို့လိုကျတယျလေ။ နောကျဒီနေ့ပဲ မေ့ဆေးဆရာဝနျ (၃) ယောကျကိုပို့လိုကျတယျ သူတို့က Volunteer (စတေနာ့ဝနျထမျး) လုပျတာ ၊ ကိုယျတိုငျသှားမယျတဲ့။ အကယျ၍ မတောျလို့ Ventilator (အသကျရူစကျ) သုံးဖို့လိုတယျဆိုရငျလညျး Ventilator သုံးလို့ရအောငျပေါ့နောျ။ အခု လောလောဆယျအခွအေနမှောတော့ ဒီမှာ ကနြောျတို့ တနိုငျငံလုံးမှာဖွဈတာ (၄၀၀) ကြောျ ဖွဈတဲ့အထဲမှာ Ventilator သုံးရတာ အားလုံး (၅) ယောကျပဲ ရှိသေးတယျ၊ မတျလ 23rd (၂၃) ကနေ စပွီးတော့။ ဒါ့အပွငျ ICU (အထူးကွပျမတျကုသဆောငျ) ထဲမှာ ဝငျတာ စုစုပေါငျးပေါ့လေ ၂၃ မတျကနေ ဒီအခြိနျအထိက အယောကျ (၂၀) ပဲ ရှိသေးတယျ။ အခုလောလောဆညျ ICU ထဲမှာ တငျတဲ့လူလညျး တဈယောကျမှ မရှိသေးဘူး။ Ventilator တငျတာလညျး တဈယောကျမှ မရှိသေးဘူး။ ဆိုတော့ ဒီလိုကောငျးတဲ့အခွအေနမှောတော့ လြှော့တှကျလို့တော့ မရဘူးလေ။
ကိုဝငျးမငျး ။ ။ ဟုတျကဲ့ အဲဒီတော့ တဈရကျအတှငျးမှာ ဘယျလောကျလောကျ စဈနိုငျမယျ မှနျးထားသလဲဆရာ။
ဒေါကျတာ မွင့ျထှေး။ ။ အဲဒါကတော့ သိပျအမြားကွီး စဈလို့မရဘူး ၂၀၊ ၃၀၊ ၄၀ အဲလောကျပဲ စဈလို့ရမယျ။ အဲဒီတော့ အမြားကွီးစဈတာကတော့ ကနြောျတို့ ပူစရာမလိုဘူး။ လယောဉျနဲ့ NHL (အမြိုးသားကနြျးမာရေးဓာတျခှဲခနျး) တို့လိုကို ပို့စဈလြှငျ (၁၀၀) လညျး စဈနိုငျတယျ (၅၀၀) လညျး စဈလို့ရတယျ။ (၂၀၀၀) အထိတော့ ကနြောျတို့ စဈလို့ရတယျ ။ မကွာခငျ တဈပတျလောကျအတှငျးကို (၁၀) ရကျလောကျအတှငျးမှာကို တောငျကွီးမှာ စပွီး စဈဖို့လုပျတော့မယျလေ။
ကိုဝငျးမငျး ။ ။ အခုပွငျးပွငျးထနျထနျ ဖွဈမလာအောငျ စိုးရိမျရသောျလညျး ဆရာတို့အခု လုပျနတေဲ့ ကာကှယျထိနျးခြုပျမှု အစီအစဉျတှအေပေါျ ဆရာတို့ ဘယျလောကျအထိ စိတျခြ ယုံကွညျမှု ရှိထားသလဲ။
ဒေါကျတာ မွင့ျထှေး။ ။ ကနြောျတို့ကတော့ စိတျခြ ယုံကွညျတယျ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ရှိတဲ့ ပွညျနယျဦးစီးမှူး တှေ ဝနျထမျးတှအေပွငျ ကနြောျတို့က Central (ဗဟို) ကနပွေီးတော့ Rapid Response Team (အရေးပေါျတုံ့ပွနျမူအဖှဲ့) ဆိုပွီးတော့ Expert (ကြှမျးကငြျသူ) (၃) ယောကျလညျး လှှတျထားပါတယျ။ နောကျပွီးတော့ ရခိုငျပွညျနယျနဲ့ ကနြောျတို့က အခြိနျနဲ့ တပွေးညီ တယျလီဖုနျးနဲ့ အငျတာနကျဗိုငျဘာ (Viber) နဲ့ တခြိနျလုံး ပွညျနယျဦးစီးမှူးနဲ့လညျး အဆကျအသှယျရှိပါတယျ။ ကြှနျတောျတို့ လှှတျထားတဲ့ ဒေါကျတာ ဉာဏျဝငျးမွင့ျက U.S train (အမရေိကနျမှာ သငျတနျးတကျထားတာ) ပါ၊ CDC (အမရေိကနျ ကူးစကျရောဂါကာကှယျထိနျးခြုပျရေးဌာန) မှာ train (သငျတနျးတကျတာ) လုပျထားတာ၊ မကွာသေးဘူး ပွနျလာတာ။ သူနဲ့ဆိုရငျ တဈရကျကို (၂) ခါ သူက ကနြော့ျကို Report (အစီရငျခံတာ) လုပျရပါတယျ။ ကြှနျတောျဆိုလိုတာက လုံးဝကို အခြိနျနဲ့ တပွေးညီ Real Time Situation ကို ကနြောျဗဟိုကနပွေီးတော့ ညှှနျကွားခကြျတှေ ထုတျတယျ၊ Modify (ပိုကောငျးအောငျအပွောငျးအလဲ) လုပျသင့ျရငျလုပျမယျ။
ကိုဝငျးမငျး ။ ။ ဟုတျကဲ့ဆရာရေ ကနြောျတို့ အကောငျးဆုံးပွငျဆငျထားသောျလညျး အဆိုးဆုံး ပိုဆိုးလာနိုငျရငျ ဝူဟနျ (Wuhan) မှာလို အပွည့ျအဝ Lock down (ကန့ျသတျပိတျဆို့တာ) လုပျဖို့ကိုရော။
ဒေါကျတာ မွင့ျထှေး။ ။ အခု Stay Home (အိမျမှာအဓိကနတော) နဲ့ နိုငျရငျနိုငျ၊ မရရငျ ကနြောျတို့ လုပျရမယျ၊ Second Stage (ဒုတိယအဆငျ)့ ပေါ့နောျ ။ ဒါပမေယ့ျ ဒီအခြိနျမှာ ကနြောျတို့ မလြှော့ဘူးခငျဗြ။ နညျးနညျးတောျတောျကို ကွမျးကွမျးပေါ့လေ၊ Aggressively ကနြောျတို့လုပျပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး ။ ။ ဟုတျကဲ့ဆရာ ပွညျသူတှကေိုရော ဘာမှာခငြျသေးသလဲ။
ဒေါကျတာ မွင့ျထှေး။ ။ အဓိကတော့ ဒါပဲ၊ ဒီရောဂါမှာ The Best Approach is ဒီ Social Distancing ပဲ။
ကိုဝငျးမငျး ။ ။ ဟုတျကဲ့ ခပျခှာခှာနတေဲ့နညျးက အကောငျးဆုံးကာကှယျနညျးပဲပေါ့နောျ ဆရာ။
ဒေါကျတာ မွင့ျထှေး။ ။ ဒါက The Best Approach ပဲ ။ နောကျ Mask (ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစညျး) တပျရမယျ၊ ဆေးရုံကဆရာဝနျတှကေ Mask အပွငျ Face shield (မကြျနှာကာ) ပါ တပျရမယျ၊ နောကျ လကျဆေးတာ။ ဒါတှပေဲ သိပျထှထှေထေူးထူးမဟုတျပါဘူး။ ဒီရောဂါ ကို ပွညျသူက လုပျခငြျတယျဆိုရငျ အကုနျပွီးတယျဗြာ၊ Social Distancing လုပျလြှငျ၊ ကိုယ့ျအိမျထဲမှာ ကိုယျနလြှေငျ ဒါက ဘာမှမဖွဈဘူး၊ လုံးဝမဖွဈနိုငျဘူး။
ကိုဝငျးမငျး ။ ။ ဟုတျကဲ့ အားလုံးအဆငျပွအေောငျမွငျပါစဆေရာ ကြေးဇူးအထူးတငျပါတယျ။
ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီး ဒေါကျတာ မွင့ျထှေးကို ကိုဝငျးမငျးက မေးမွနျးခဲ့တာပါ။
