(Zawgyi/Unicode)
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး ICJ မှာ တရားရင်ဆိုင်နေရတဲ့အပေါ် မြန်မာလူထုကြားမှာ သဘောထားအမြင် အမျိုးမျိုး ကွဲပြားနေကြတဲ့အထဲ ရန်ကုန်မြို့ခံတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ AFP သတင်းဌာနက မေးမြန်းထားတဲ့ ရန်ကုန်မြို့ခံတချို့ရဲ့ သဘောထားအမြင် တွေကိုတော့ ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က ပြောပြမှာပါ။
ရိုဟင်ဂျာတွေကို လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်ဖို့ ရည်ရွယ်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်နဲ့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက မြန်မာနိုင်ငံကို နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟိတ်မြို့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး ICJ မှာ တရားစွဲဆိုထားပြီး ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်ကနေ ၁၂ ရက်နေ့အထိ ၃ ရက်ကြာ နှစ်နိုင်ငံကိုယ်စားလှယ်တွေ လျှောက်လဲချက် ပေးခဲ့ကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံဟာ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်ခဲ့တယ်၊ ဆက်ဖြစ်မယ့် အလားအလာတွေလည်း ရှိတာကြောင့် ICJ မှာ တရားရင်ဆိုင်နေစဉ် ကာလအတွင်း ဒီလုပ်ရပ်တွေကို တားဆီးနိုင်ရေးအတွက် ကြားဖြတ် အရေးယူဆောင်ရွက်ချက်တွေကို ICJ ကချမှတ်ပေးဖို့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက ပန်ကြားခဲ့တာပါ။ ဒါ့အပြင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ တရားရုံးလျှောက်လဲချက်တွေမှာ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်း မသုံးစွဲတာကိုလည်း ဂမ်ဘီယာဘက်က ထောက်ပြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတဦးအနေနဲ့ ICJ မှာ လာရောက်လျှောက်လဲတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က သူ့ရဲ့ ၆ မိနစ်စာ နိဂုံးချုပ် လျှောက်လဲချက်ထဲမှာတော့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက တင်သွင်းထားတဲ့ကိစ္စကို ICJ အမှုစာရင်းထဲကနေ ပယ်ဖျက်ပေးဖို့ ဒါမှမဟုတ် ဂမ်ဘီယာက တောင်းဆိုထားတဲ့ ကြားဖြတ် စီမံဆောင်ရွက်ချက်ကို ပယ်ချပေးဖို့ တရားရုံးတော်ကို တင်ပြပြောကြားခဲ့တဲ့အပြင်၊ ဒီအမှုက နောက်ထပ် ပဋိပက္ခတွေကို ပြန်ပေါ် လာစေနိုင်တယ်လို့လည်း သတိပေး ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
အသက်(၇၇)နှစ်အရွယ် ရန်ကုန်မြို့ခံ အငြိမ်းစားဝန်ထမ်း ဦးစိုးသိန်းကတော့ ICJ မှာ စွပ်စွဲခံရတဲ့အမှုဟာ အပြစ်ရှိသင့်သလောက် ရှိပေမဲ့ အမှန်တရားဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း ICJ တရားရုံး ကြားနာမှုတွေအပြီး ပြောဆိုပါတယ်။
“ ကျနော်တို့ဘက်ကတော့ အမှန်တရားဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ထင်တယ် အပြစ်မရှိဘူးလားဆိုတော့ ရှိသင့်သလောက်တော့ ရှိတာပဲလေ လုံးလုံး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ဖုံးကွယ်ထားတာလည်းမဟုတ်ဘူး။ ဒီဖြစ်ပျက်နေတဲ့အချိန်အတွင်းမှာ ဒေါသစိတ်၊ တိုင်းပြည်ကာကွယ်စိတ်နဲ့ လက်လွန်ခြေလွန်တာမျိုးတွေ ရှိသင့်တယ်ဆိုတာကတော့ ပြောထားတာပဲ၊ ကျနော်တို့ကတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဘက်ကအလေးအနက်ထောက်ခံပါတယ်။”
ရန်ကုန်ဒေသခံ နောက်တဦးဖြစ်တဲ့ မခင်ငြိမ်းဦးကတော့ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းဖြစ်စဉ်ဟာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုအဖြစ် သူမမြင်ကြောင်း ရှင်းပြ ပါတယ်။
“လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်တယ်ဆိုရင် အဲဒီလူမျိုးတွေ တယောက်မှ မရှိပဲနဲ့ နေရမှာပေါ့။ အခုက သူတို့လူမျိုးတွေလည်း အများကြီးပဲလေ တို့နိုင်ငံထဲမှာ ဘယ်နေရာ၊ ဘယ်ဒေသပဲဖြစ်ဖြစ် အဲဒီတနေရာထဲမှာ ရှိတာမှ မဟုတ်တာ ။ အဲဒါကို လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်တယ်လို့ မခံယူဘူး။ နောက်ပြီးတော့ ညီမတို့ဆီမှာ သေသွားတဲ့ အရေအတွက်ကလည်း အဲလောက်အထိ အများကြီးမဟုတ်ဘူး။ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်တယ်လို့ ပြောရလောက်တဲ့အရေအတွက်လည်း မရှိဘူး ။ သူတို့ဘက်က စွပ်စွဲတာကတော့ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်တယ်အထိ ပြောလို့တော့မရဘူး။”
ဘတ်စ်ကားဂိတ် ကြီးကြပ်ရေးမှူး ဦးရဲကိုကတော့ ICJ အမှုမှာ မြန်မာဘက်က အနိုင်ရလိမ့်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
“ကျနော့်အမြင်ကတော့ မြန်မာလူမျိုးဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့လို့ ငါတို့ မြန်မာပဲ နိုင်ရမှာပဲ ICJ ဆုံးဖြတ်ချက်ကလည်း လက်ရှိအထောက်အထားအရတော့ မြန်မာကို အနိုင်ပေးဖို့ပဲ ၊ နိုင်ကိုနိုင်ရမယ် ဒီလိုပဲ ဆုံးဖြတ်ပါတယ် ဦးကတော့။”
ရိုဟင်ဂျာတွေ ထွက်ပြေးသွားရတဲ့ စစ်တပ်ရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေမှာ လွဲမှားချက်တချို့ ရှိကောင်း ရှိနိုင်မှာဖြစ်ပေမယ့် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံရဲ့ စွပ်စွဲချက် မှန်ကန်တယ်လို့ သူ မထင်မိကြောင်း အသက် ၂၆ အရွယ် မလင်းလင်းကြည်က တုန့်ပြန်ပါတယ်။
“စွပ်စွဲချက်ကိုတော့ မှန်တယ်လို့ မထင်ဘူး။ သူတို့ ဒီနိုင်ငံကို ခိုးဝင်လာတယ် ခိုးဝင်လာတဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ဒီနိုင်ငံမှာလည်း စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေလည်း ရှိပြီးသား ။ အဲဒီအတွက်ကြောင့် စစ်တပ်ကလည်း လုပ်သင့်လုပ်ထိုက်တာကို လုပ်တယ်။ တချို့သော ကိစ္စတွေမှာတော့ လွဲမှားမှုတော့ ရှိကောင်းရှိမှာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် လုပ်သင့်လုပ်ထိုက်လို့ လုပ်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။”
ဂမ်ဘီယာက စွဲတင်ထားတဲ့အမှုကို ICJ က ဆက်လက်ကြားနာနေမယ်ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံက လူ့အသိုင်းအဝိုင်းနှစ်ခုကြား ပြန်လည်သင့်မြတ် ရေးကို ထိခိုက်စေမှာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က တရားရုံးတော်ကို သတိပေးပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ICJ တရားရုံးမှာ ကြားနာမှု လတ်တလော ပြီးဆုံးသွားပြီဖြစ်ပြီး၊ ဂမ်ဘီယာရဲ့ပန်ကြားချက်အပေါ် တရားသူကြီးအဖွဲ့ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို သင့်လျော်တဲ့အချိန်မှာ ကြေညာ မယ်လို့ ခုံရုံးသဘာပတိက ပြောဆိုထားပါတယ်။
.................
ICJ တရားရငျဆိုငျမှုပေါျ ရနျကုနျမွို့ခံတခြို့ရဲ့ မတူကှဲပွား အမွငျမြား
(Unicode)
အပွညျပွညျဆိုငျရာတရားရုံး ICJ မှာ တရားရငျဆိုငျနရေတဲ့အပေါျ မွနျမာလူထုကွားမှာ သဘောထားအမွငျ အမြိုးမြိုး ကှဲပွားနကွေတဲ့အထဲ ရနျကုနျမွို့ခံတှလေညျး ပါဝငျပါတယျ။ AFP သတငျးဌာနက မေးမွနျးထားတဲ့ ရနျကုနျမွို့ခံတခြို့ရဲ့ သဘောထားအမွငျ တှကေိုတော့ ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက ပွောပွမှာပါ။
ရိုဟငျဂြာတှကေို လူမြိုးတုံးသတျဖွတျဖို့ ရညျရှယျခဲ့တယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျနဲ့ ဂမျဘီယာနိုငျငံက မွနျမာနိုငျငံကို နယျသာလနျနိုငျငံ သညျဟိတျမွို့ အပွညျပွညျဆိုငျရာတရားရုံး ICJ မှာ တရားစှဲဆိုထားပွီး ဒီဇငျဘာ ၁၀ ရကျကနေ ၁၂ ရကျနေ့အထိ ၃ ရကျကွာ နှဈနိုငျငံကိုယျစားလှယျတှေ လြှောကျလဲခကြျ ပေးခဲ့ကွပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံဟာ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျမှု ကြူးလှနျခဲ့တယျ၊ ဆကျဖွဈမယ့ျ အလားအလာတှလေညျး ရှိတာကွောင့ျ ICJ မှာ တရားရငျဆိုငျနစေဉျ ကာလအတှငျး ဒီလုပျရပျတှကေို တားဆီးနိုငျရေးအတှကျ ကွားဖွတျ အရေးယူဆောငျရှကျခကြျတှကေို ICJ ကခမြှတျပေးဖို့ ဂမျဘီယာနိုငျငံက ပနျကွားခဲ့တာပါ။ ဒါ့အပွငျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျရဲ့ တရားရုံးလြှောကျလဲခကြျတှမှော ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုနျး မသုံးစှဲတာကိုလညျး ဂမျဘီယာဘကျက ထောကျပွပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံရဲ့နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးတဦးအနနေဲ့ ICJ မှာ လာရောကျလြှောကျလဲတဲ့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက သူ့ရဲ့ ၆ မိနဈစာ နိဂုံးခြုပျ လြှောကျလဲခကြျထဲမှာတော့ ဂမျဘီယာနိုငျငံက တငျသှငျးထားတဲ့ကိစ်စကို ICJ အမှုစာရငျးထဲကနေ ပယျဖကြျပေးဖို့ ဒါမှမဟုတျ ဂမျဘီယာက တောငျးဆိုထားတဲ့ ကွားဖွတျ စီမံဆောငျရှကျခကြျကို ပယျခပြေးဖို့ တရားရုံးတောျကို တငျပွပွောကွားခဲ့တဲ့အပွငျ၊ ဒီအမှုက နောကျထပျ ပဋိပက်ခတှကေို ပွနျပေါျ လာစနေိုငျတယျလို့လညျး သတိပေး ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
အသကျ(၇၇)နှဈအရှယျ ရနျကုနျမွို့ခံ အငွိမျးစားဝနျထမျး ဦးစိုးသိနျးကတော့ ICJ မှာ စှပျစှဲခံရတဲ့အမှုဟာ အပွဈရှိသင့ျသလောကျ ရှိပမေဲ့ အမှနျတရားဖွဈလာလိမ့ျမယျလို့ မြှောျလင့ျကွောငျး ICJ တရားရုံး ကွားနာမှုတှအေပွီး ပွောဆိုပါတယျ။
“ ကနြောျတို့ဘကျကတော့ အမှနျတရားဖွဈလာလိမ့ျမယျလို့ထငျတယျ အပွဈမရှိဘူးလားဆိုတော့ ရှိသင့ျသလောကျတော့ ရှိတာပဲလေ လုံးလုံး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက ဖုံးကှယျထားတာလညျးမဟုတျဘူး။ ဒီဖွဈပကြျနတေဲ့အခြိနျအတှငျးမှာ ဒေါသစိတျ၊ တိုငျးပွညျကာကှယျစိတျနဲ့ လကျလှနျခွလှေနျတာမြိုးတှေ ရှိသင့ျတယျဆိုတာကတော့ ပွောထားတာပဲ၊ ကနြောျတို့ကတော့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျဘကျကအလေးအနကျထောကျခံပါတယျ။”
ရနျကုနျဒသေခံ နောကျတဦးဖွဈတဲ့ မခငျငွိမျးဦးကတော့ ရခိုငျမွောကျပိုငျးဖွဈစဉျဟာ လူမြိုးတုနျးသတျဖွတျမှုအဖွဈ သူမမွငျကွောငျး ရှငျးပွ ပါတယျ။
“လူမြိုးတုနျးသတျဖွတျတယျဆိုရငျ အဲဒီလူမြိုးတှေ တယောကျမှ မရှိပဲနဲ့ နရေမှာပေါ့။ အခုက သူတို့လူမြိုးတှလေညျး အမြားကွီးပဲလေ တို့နိုငျငံထဲမှာ ဘယျနရော၊ ဘယျဒသေပဲဖွဈဖွဈ အဲဒီတနရောထဲမှာ ရှိတာမှ မဟုတျတာ ။ အဲဒါကို လူမြိုးတုနျးသတျဖွတျတယျလို့ မခံယူဘူး။ နောကျပွီးတော့ ညီမတို့ဆီမှာ သသှေားတဲ့ အရအေတှကျကလညျး အဲလောကျအထိ အမြားကွီးမဟုတျဘူး။ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျတယျလို့ ပွောရလောကျတဲ့အရအေတှကျလညျး မရှိဘူး ။ သူတို့ဘကျက စှပျစှဲတာကတော့ လူမြိုးတုံးသတျဖွတျတယျအထိ ပွောလို့တော့မရဘူး။”
ဘတျဈကားဂိတျ ကွီးကွပျရေးမှူး ဦးရဲကိုကတော့ ICJ အမှုမှာ မွနျမာဘကျက အနိုငျရလိမ့ျမယျလို့ မွငျပါတယျ။
“ကနြော့ျအမွငျကတော့ မွနျမာလူမြိုးဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့လို့ ငါတို့ မွနျမာပဲ နိုငျရမှာပဲ ICJ ဆုံးဖွတျခကြျကလညျး လကျရှိအထောကျအထားအရတော့ မွနျမာကို အနိုငျပေးဖို့ပဲ ၊ နိုငျကိုနိုငျရမယျ ဒီလိုပဲ ဆုံးဖွတျပါတယျ ဦးကတော့။”
ရိုဟငျဂြာတှေ ထှကျပွေးသှားရတဲ့ စဈတပျရဲ့လုပျဆောငျခကြျတှမှော လှဲမှားခကြျတခြို့ ရှိကောငျး ရှိနိုငျမှာဖွဈပမေယ့ျ ဂမျဘီယာနိုငျငံရဲ့ စှပျစှဲခကြျ မှနျကနျတယျလို့ သူ မထငျမိကွောငျး အသကျ ၂၆ အရှယျ မလငျးလငျးကွညျက တုန့ျပွနျပါတယျ။
“စှပျစှဲခကြျကိုတော့ မှနျတယျလို့ မထငျဘူး။ သူတို့ ဒီနိုငျငံကို ခိုးဝငျလာတယျ ခိုးဝငျလာတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့ ဒီနိုငျငံမှာလညျး စညျးမဉြျးစညျးကမျးတှလေညျး ရှိပွီးသား ။ အဲဒီအတှကျကွောင့ျ စဈတပျကလညျး လုပျသင့ျလုပျထိုကျတာကို လုပျတယျ။ တခြို့သော ကိစ်စတှမှောတော့ လှဲမှားမှုတော့ ရှိကောငျးရှိမှာပေါ့နောျ။ ဒါပမေယ့ျ လုပျသင့ျလုပျထိုကျလို့ လုပျတယျလို့ မွငျပါတယျ။”
ဂမျဘီယာက စှဲတငျထားတဲ့အမှုကို ICJ က ဆကျလကျကွားနာနမေယျဆိုရငျ မွနျမာနိုငျငံက လူ့အသိုငျးအဝိုငျးနှဈခုကွား ပွနျလညျသင့ျမွတျ ရေးကို ထိခိုကျစမှော ဖွဈတယျလို့လညျး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက တရားရုံးတောျကို သတိပေးပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။ ICJ တရားရုံးမှာ ကွားနာမှု လတျတလော ပွီးဆုံးသှားပွီဖွဈပွီး၊ ဂမျဘီယာရဲ့ပနျကွားခကြျအပေါျ တရားသူကွီးအဖှဲ့ရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျကို သင့ျလြောျတဲ့အခြိနျမှာ ကွညော မယျလို့ ခုံရုံးသဘာပတိက ပွောဆိုထားပါတယျ။
