(Zawgyi/Unicode)
၂၀၂၀ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ကြိုတင်ဆန္ဒမဲပေးတာကို မလေးရှားနိုင်ငံမှာ ဒီနေ့စတင်ခဲ့ပြီး သူတို့အစိုးရရဲ့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ စည်းကမ်းချက် တွေကြားက မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အလွယ်တကူ မဲပေးနိုင်အောင် ပရဟိတအဖွဲ့တွေ ဝိုင်းဝန်းကူညီခဲ့ရတဲ့ သတင်းကို ကိုဇော်ထက် တင်ဆက်ပေးမှာပါ။
မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာလမ်ပူမြို့ မြန်မာသံရုံးမှာ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကြိုတင်ဆန္ဒမဲပေးတာကို အောက်တိုဘာ ၉ ရက်က စတင်နေပြီး မလေးရှားအစိုးရရဲ့ ကပ်ရောဂါစည်းကမ်းတွေ၊ အလုပ်ရှင်တွေရဲ့ အတားအဆီးတွေကြားက တစုတဝေး မဲပေးခွင့်ရအောင် မြန်မာပရဟိတအဖွဲ့တွေက စီစဉ်ပေးနိုင်ခဲ့ ပါတယ်။
ဒီလိုစီစဉ်ထားပေမဲ့ မဲထွက်ပေးသူတွေ ရောဂါကူးစက်လာရင် ပရဟိတအဖွဲ့တွေက တာဝန်ယူရမယ်လို့ မလေးရှား အလုပ်ရှင်တွေက ကန့်ကွက်လို့ အလုပ်သမား ၂၀၀၀ လောက်တော့ မဲပေးခွင့်ဆုံးရှုံးနိုင်ကြောင်း ကပုန်းမြန်မာလူမှုကူညီရေးအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဆန်းဝင်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ မလေးရှားနိုင်ငံမှာ နယ်မြေအလိုက်ပေါ့လေ ပရဟိတအဖွဲ့တွေက ခေါင်းဆောင်တယ်၊ ဒါပေမဲ့ အခုဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ မလေးရှားနိုင်ငံမှာ COVID-19 ရောဂါတွေကြောင့် စက်ရုံတွေကနေ အပြင်ပေးမထွက်တာတွေ ကြုံနေရတယ်။ တကယ်လို့ သူတို့အပြင်ပေးထွက်လို့ ရောဂါတွေ ပါလာမယ်ဆိုရင် လာခေါ်တဲ့သူက တာဝန်ရှိတယ်ဆိုပြီး၊ Quarantine ဝင်ရမယ်၊ ကုန်ကျစရိတ်တွေ ကျခံရမယ်ဆိုပြီး တချို့သူဌေးတွေက အဲဒါမျိုးတွေ ပညတ်ချက် ထားတယ်။ ကုမ္ပဏီတွေက အပြင်ပေးမထွက်တာက ၂၀၀၀ နီးနီးလောက်ရှိမယ်၊ အဲဒါကြောင့်နည်းနည်း သတ်မှတ်ချက်ထက် မဲပေးနိုင်တဲ့သူက လျော့သွားနိုင်တဲ့ အနေအထား ရှိပါတယ်။”
ဒီနေ့မဲလာပေးတဲ့သူအများစုက မလေးရှားနိုင်ငံ ပီနန်ကျွန်းကဖြစ်ပြီး ဝေးလံတဲ့ ကလန်းတို့၊ ဂျိုဟိုးတို့ ကသူတွေ လာနိုင်အောင်လို့ ပရဟိတအဖွဲ့တွေ စီစဉ်ဆောင်ရွက်နေကြောင်း နှလုံးလှပရဟိတက ဦးပီတာပေါက် ကပြောပါတယ်။
“ ကလန်းမှာတော့ မဲပေးခွင့်လူဦးရေပေါ့ မလာနိုင်တာ ခန့်မှန်းခြေပြောရရင် ၁၀၀၀ ဝန်းကျင်လောက်မှာရှိတယ်၊ အဲဒီဘက်က ပိတ်မိသွားတယ်။ နောက် ဂျိုဟိုးနယ်မြေမှာကျတော့ ပေးမလွှတ်လို့ မလာရမယ့်သူတွေရှိတယ်၊ မဲလာပေးခွင့်ရအောင် အဲဒီက ပရဟိတအသင်းတွေက သူဌေးတွေနဲ့ လိုက်တွေ့ပြီး ဆွေးနွေးမယ်လို့တော့ ပြောတာပဲ။ နောက်ပိုင်းအဖြေကတော့ မသိသေးဘူး။ သံရုံးက စီစဉ်ပေးတာတော့ ကောင်းပါတယ် မဲပေးရတာလည်း မြန်တယ် တန်းစီရတာလည်း မြန်တယ်။ အစားအသောက် လှူတဲ့သူတွေလည်းပေါတယ်၊ ပရဟိတအသင်းတွေ volunteer တွေရှိတယ်။”
မဲပေးဖို့လှုံ့ဆော်ပေးတာ၊ စားသောက်ဖို့နဲ့ သွားလာဖို့အခမဲ့ စီစဉ်ပေးတာတွေ ပရဟိတအဖွဲ့တွေက လုပ်ဆောင်ခဲ့တာပါ။ ဒါကြောင့်လည်း မဲရုံက မနက် ၉ နာရီဖွင့်ပေမဲ့ အစောကြီးကတည်းက တစုတဝေးရောက်နေကြပြီလို့ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးစိန်ဦးက ဗွီအိုအေကို အခုလိုပြောပါတယ်။
“ ဆန္ဒမဲပေးတဲ့သူတွေက များသောအားဖြင့် အဝေးကလာကြတော့ သံရုံးကို မနက် ၅ နာရီ ၆ နာရီလောက်ကတည်းဆိုရင် လူတော်တော်များများ ရောက်နေပြီ။ Express ခြောက်စီးနဲ့ တပြိုင်နက်တည်း ရောက်လာတာပေါ့နော်၊ မဲလက်ခံရရှိထားတာက ၆၂၀၀ ကျော်ရှိတဲ့အတွက် ကျနော်တို့ သံရုံးအနေနဲ့ မဲရုံနှစ်ရုံ ဖွင့်ပြီးတော့ တစ်နေ့မှာ လူ ၂၀၀၀ ပေးနိုင်အောင် စီစဉ်ထားပါတယ်ခင်ဗျာ။ ဒီနေ့ဆိုရင် ဒီအချိန် ( နေ့လည် ၁နာရီ) အထိ ၁၈၀၀ လောက်ပေးပြီး သွားပါပြီခင်ဗျာ။”
ဒီနေ့ အောက်တိုဘာ ၉ ရက်ကနေ ၁၁ ရက်အထိ မဲပေးနိုင်ဖို့ သံရုံးက စီစဉ်ထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
လူဦးရေ ၆၂၀၀ ကျော်မဲပေးခွင့်ရထားပေမဲ့ စက်ရုံအပြင်ထွက်ခွင့်မရတဲ့ အလုပ်သမားက ၂၀၀၀ လောက်ရှိလို့ ခန့်မှန်းခြေ ၄၀၀၀ လောက်ပဲမဲပေးနိုင်မယ်လို့ ပရဟိတအဖွဲ့တွေက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ဒီနေ့မလာနိုင်တဲ့ အလုပ်သမားတွေအနေနဲ့ လမ်းခရီးမှာ မမျှော်လင့်နိုင်တဲ့ အန္တရာယ်တွေမဖြစ်အောင် ကျန်တဲ့ ၂ရက်မှာ မနက်စောစောမလာဘဲ မဲပေးချိန်အမီရောက်ဖို့ ပရဟိတအဖွဲ့တွေက တိုက်တွန်း ထားပါတယ်။
ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ကြိုတင်မဲပေးတဲ့ အစီအစဉ်တွေကိုတော့ ထိုင်း၊ စင်္ကာပူနဲ့ တောင်ကိုရီးယား အပါအဝင် အာရှနိုင်ငံတွေမှာ ဒီလဆန်းကပဲ စတင်ခဲ့တာပါ။ ဝါရှင်တန်ဒီစီ အပါအဝင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာလည်း ပြည်ပရောက်မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ဒီကနေ့ကစလို့ ကြိုတင်မဲပေးကြမှာဖြစ်ပါတယ်။
.........
မလေးရှားရောကျမွနျမာတှေ ကွိုတငျမဲပေးခှင့ျရဖို့ ပရဟိတအဖှဲ့တှကေူညီ
(Unicode)
၂၀၂၀ အထှထှေေ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ ကွိုတငျဆန်ဒမဲပေးတာကို မလေးရှားနိုငျငံမှာ ဒီနေ့စတငျခဲ့ပွီး သူတို့အစိုးရရဲ့ ကိုဗဈကပျရောဂါ စညျးကမျးခကြျ တှကွေားက မွနျမာနိုငျငံသားတှေ အလှယျတကူ မဲပေးနိုငျအောငျ ပရဟိတအဖှဲ့တှေ ဝိုငျးဝနျးကူညီခဲ့ရတဲ့ သတငျးကို ကိုဇောျထကျ တငျဆကျပေးမှာပါ။
မလေးရှားနိုငျငံ ကှာလာလမျပူမွို့ မွနျမာသံရုံးမှာ အထှထှေရှေေးကောကျပှဲ ကွိုတငျဆန်ဒမဲပေးတာကို အောကျတိုဘာ ၉ ရကျက စတငျနပွေီး မလေးရှားအစိုးရရဲ့ ကပျရောဂါစညျးကမျးတှေ၊ အလုပျရှငျတှရေဲ့ အတားအဆီးတှကွေားက တစုတဝေး မဲပေးခှင့ျရအောငျ မွနျမာပရဟိတအဖှဲ့တှကေ စီစဉျပေးနိုငျခဲ့ ပါတယျ။
ဒီလိုစီစဉျထားပမေဲ့ မဲထှကျပေးသူတှေ ရောဂါကူးစကျလာရငျ ပရဟိတအဖှဲ့တှကေ တာဝနျယူရမယျလို့ မလေးရှား အလုပျရှငျတှကေ ကန့ျကှကျလို့ အလုပျသမား ၂၀၀၀ လောကျတော့ မဲပေးခှင့ျဆုံးရှုံးနိုငျကွောငျး ကပုနျးမွနျမာလူမှုကူညီရေးအသငျး ဥက်ကဋ်ဌ ဦးဆနျးဝငျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ မလေးရှားနိုငျငံမှာ နယျမွအေလိုကျပေါ့လေ ပရဟိတအဖှဲ့တှကေ ခေါငျးဆောငျတယျ၊ ဒါပမေဲ့ အခုဘာဖွဈလဲဆိုတော့ မလေးရှားနိုငျငံမှာ COVID-19 ရောဂါတှကွေောင့ျ စကျရုံတှကေနေ အပွငျပေးမထှကျတာတှေ ကွုံနရေတယျ။ တကယျလို့ သူတို့အပွငျပေးထှကျလို့ ရောဂါတှေ ပါလာမယျဆိုရငျ လာခေါျတဲ့သူက တာဝနျရှိတယျဆိုပွီး၊ Quarantine ဝငျရမယျ၊ ကုနျကစြရိတျတှေ ကခြံရမယျဆိုပွီး တခြို့သူဌေးတှကေ အဲဒါမြိုးတှေ ပညတျခကြျ ထားတယျ။ ကုမ်ပဏီတှကေ အပွငျပေးမထှကျတာက ၂၀၀၀ နီးနီးလောကျရှိမယျ၊ အဲဒါကွောင့ျနညျးနညျး သတျမှတျခကြျထကျ မဲပေးနိုငျတဲ့သူက လြော့သှားနိုငျတဲ့ အနအေထား ရှိပါတယျ။”
ဒီနေ့မဲလာပေးတဲ့သူအမြားစုက မလေးရှားနိုငျငံ ပီနနျကြှနျးကဖွဈပွီး ဝေးလံတဲ့ ကလနျးတို့၊ ဂြိုဟိုးတို့ ကသူတှေ လာနိုငျအောငျလို့ ပရဟိတအဖှဲ့တှေ စီစဉျဆောငျရှကျနကွေောငျး နှလုံးလှပရဟိတက ဦးပီတာပေါကျ ကပွောပါတယျ။
“ ကလနျးမှာတော့ မဲပေးခှင့ျလူဦးရပေေါ့ မလာနိုငျတာ ခန့ျမှနျးခွပွေောရရငျ ၁၀၀၀ ဝနျးကငြျလောကျမှာရှိတယျ၊ အဲဒီဘကျက ပိတျမိသှားတယျ။ နောကျ ဂြိုဟိုးနယျမွမှောကတြော့ ပေးမလှှတျလို့ မလာရမယ့ျသူတှရှေိတယျ၊ မဲလာပေးခှင့ျရအောငျ အဲဒီက ပရဟိတအသငျးတှကေ သူဌေးတှနေဲ့ လိုကျတှေ့ပွီး ဆှေးနှေးမယျလို့တော့ ပွောတာပဲ။ နောကျပိုငျးအဖွကေတော့ မသိသေးဘူး။ သံရုံးက စီစဉျပေးတာတော့ ကောငျးပါတယျ မဲပေးရတာလညျး မွနျတယျ တနျးစီရတာလညျး မွနျတယျ။ အစားအသောကျ လှူတဲ့သူတှလေညျးပေါတယျ၊ ပရဟိတအသငျးတှေ volunteer တှရှေိတယျ။”
မဲပေးဖို့လှုံ့ဆောျပေးတာ၊ စားသောကျဖို့နဲ့ သှားလာဖို့အခမဲ့ စီစဉျပေးတာတှေ ပရဟိတအဖှဲ့တှကေ လုပျဆောငျခဲ့တာပါ။ ဒါကွောင့ျလညျး မဲရုံက မနကျ ၉ နာရီဖှင့ျပမေဲ့ အစောကွီးကတညျးက တစုတဝေးရောကျနကွေပွီလို့ မွနျမာသံအမတျကွီး ဦးစိနျဦးက ဗှီအိုအကေို အခုလိုပွောပါတယျ။
“ ဆန်ဒမဲပေးတဲ့သူတှကေ မြားသောအားဖွင့ျ အဝေးကလာကွတော့ သံရုံးကို မနကျ ၅ နာရီ ၆ နာရီလောကျကတညျးဆိုရငျ လူတောျတောျမြားမြား ရောကျနပွေီ။ Express ခွောကျစီးနဲ့ တပွိုငျနကျတညျး ရောကျလာတာပေါ့နောျ၊ မဲလကျခံရရှိထားတာက ၆၂၀၀ ကြောျရှိတဲ့အတှကျ ကနြောျတို့ သံရုံးအနနေဲ့ မဲရုံနှဈရုံ ဖှင့ျပွီးတော့ တဈနေ့မှာ လူ ၂၀၀၀ ပေးနိုငျအောငျ စီစဉျထားပါတယျခငျဗြာ။ ဒီနေ့ဆိုရငျ ဒီအခြိနျ ( နေ့လညျ ၁နာရီ) အထိ ၁၈၀၀ လောကျပေးပွီး သှားပါပွီခငျဗြာ။”
ဒီနေ့ အောကျတိုဘာ ၉ ရကျကနေ ၁၁ ရကျအထိ မဲပေးနိုငျဖို့ သံရုံးက စီစဉျထားတယျလို့ ဆိုပါတယျ။
လူဦးရေ ၆၂၀၀ ကြောျမဲပေးခှင့ျရထားပမေဲ့ စကျရုံအပွငျထှကျခှင့ျမရတဲ့ အလုပျသမားက ၂၀၀၀ လောကျရှိလို့ ခန့ျမှနျးခွေ ၄၀၀၀ လောကျပဲမဲပေးနိုငျမယျလို့ ပရဟိတအဖှဲ့တှကေ ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။ ဒီနေ့မလာနိုငျတဲ့ အလုပျသမားတှအေနနေဲ့ လမျးခရီးမှာ မမြှောျလင့ျနိုငျတဲ့ အန်တရာယျတှမေဖွဈအောငျ ကနြျတဲ့ ၂ရကျမှာ မနကျစောစောမလာဘဲ မဲပေးခြိနျအမီရောကျဖို့ ပရဟိတအဖှဲ့တှကေ တိုကျတှနျး ထားပါတယျ။
ပွညျပရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ကွိုတငျမဲပေးတဲ့ အစီအစဉျတှကေိုတော့ ထိုငျး၊ စငျ်ကာပူနဲ့ တောငျကိုရီးယား အပါအဝငျ အာရှနိုငျငံတှမှော ဒီလဆနျးကပဲ စတငျခဲ့တာပါ။ ဝါရှငျတနျဒီစီ အပါအဝငျ အမရေိကနျပွညျထောငျစုမှာလညျး ပွညျပရောကျမွနျမာနိုငျငံသားတှေ ဒီကနေ့ကစလို့ ကွိုတငျမဲပေးကွမှာဖွဈပါတယျ။
