(Zawgyi/Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ လူမျိုး ဘာသာရေးအသွင်ဆောင်တဲ့ ပဋိပက္ခဖြစ်စဉ်အတွင်း နေအိမ်တွေ မီးလောင်ဆုံးရှုံးခဲ့ကြရပြီး နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးကြရတဲ့ မောင်တောမြို့ နယ် နံ့သာတောင်ကျေးရွာဒေသခံတွေ အတွက် နေအိမ်တွေကို မဲစနစ်နဲ့နေရာချ ထားပေးခဲ့ပါတယ်။ အခုလို နေစရာ အဆင်ပြေလာပေမယ့် စားရေးသောက်ရေးက အခက်အခဲတွေ ရှိနေတယ်လို့ ဒုက္ခသည်တွေ က ပြောပါတယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက်နိုင်ကွန်းအိန်ကနေ သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောမြို့နယ်မှာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ အကြမ်းဖက်ဖြစ်ရပ်တွေ အတွင်း မီးလောင်ဆုံးရှုံးခဲ့တဲ့ နံ့သာတောင်ကျေးရွာက နေအိမ်တွေကို အိန္ဒိယအစိုးရ အကူအညီ အပါအဝင် လှူဒါန်းငွေတွေနဲ့ အစိုးရက ကြီးကြပ်ပြီး အသစ်ပြန်လည် တည်ဆောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး ဆောက်လုပ်ပြီးစီးတဲ့ အိမ်ယာတွေကို မဲစနစ်နဲ့ နေရာချထား ပေးနေတယ်လို့ ပြည်နယ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးမောင်အုန်းကပြောပါတယ်။
“နေရာချထားခဲ့တယ်။ မနေ့က အဲဒီနေရာပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ ဒီ ၃၂ ဆောင်ပေါ့နော် ပေးတယ်။ ကျန်တဲ့ဥစ္စာက ကျန်တဲ့သူတွေ မရောက်တဲ့သူတွေပေါ့ သူတို့ကိုပြန်ပေးဖို့ မဲနှိုက်ပြီးတော့ပေးဖို့လုပ်ထားတယ်။ နေရာပြန်ချလို့ ရှိရင် ကျနော်တို့လုံခြုံရေးကအစ ကျန်းမာရေးကအစ အဲဒီစာသင်ဖို့ စာသင်ကျောင်းကအစ လိုအပ်လာပြီးလေ။ လောလော ဆယ်က အဲဒီမှာလုံခြုံရေးက ရှိတယ်ဗျ။ ကင်းစခန်းတော့ ရှိတယ်ဗျ တောင်ပြိုမှာလေ။ ဒီလောလောဆယ်စားဖို့သောက်ဖို့ အတွက်ကတော့ ကျနော်တို့ကဒီ NGOတွေက ဟိုဘက် အကူညီတောင်းပြီးတော့ လုပ်မယ်လို့ စိတ်ကူးထားကြတယ်။”
နောက်ထပ် အိမ်ယာ ဆယ်လုံးအပါအဝင် စုစုပေါင်း အိမ်ယာ ၄၂ လုံးကို မဲစနစ်နဲ့ ဝေငှပေးတာ ဖြစ်ကြောင်းနဲ့ အခုလို နေစရာအိမ် အဆင်ပြေ သွားပြီဖြစ်တဲ့ ဒေသခံတွေအတွက် လုပ်ကိုင်စားသောက်ရေးမှာတော့ ခက်ခဲနေတယ်လို့ နံ့သာတောင် ရွာသား ဦးမောင်ဖြူ ကပြောပါတယ်။
“၄၂ လုံးကို မဲဖောက်တာ အဆင်ပြေပါတယ်။ ရွာသားတွေခေါ်ယူလာပြီးမှ မဲနှိုက်လိုက်တာပါ။ အခုလောလောဆယ်တော့ လာကြတဲ့ တချို့လူတွေက ဆန်မပါ ဆီမပါ ဟိုမပါ ဒီမပါ စားဖို့ သောက်ဖို့ဟာက အလွန်တရာမှ အခက်ခဲဖြစ်နေတယ်။ ဒီမှာက လမ်းလဲမရှိနေတော့လေ။”
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်နားက နံ့သာတောင်ကျေးရွာဟာ မောင်တောမြို့နဲ့ မိုင် ၅၀ ကျာ်ဝေးပြီး လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေး အခြေနေက ဆိုးပါတယ်။ နံ့သာတောင်ရွာ ဒုက္ခသည် တွေအတွက် အစိုးရက ပြန်လည် ဆောက်လုပ်ပေးခဲ့တဲ့ အလျား ၂၄ ပေ၊ အနံ ၁၈ ပေ၊ အမြင့် ၁၁ပေ၊ သွပ်မိုးကွန်ကရစ်ခင်း၊ တစ်ထပ်အိမ် ၄၂ လုံးအတွက် ကုန်ကျစားရိတ်က တလုံးကို ကျပ် ၁၈၀ သိန်း ဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံအစိုးရနဲ့ ပြည်တွင်းအလှူရှင်တွေရဲ့ ထောက်ပံ့ကူညီမှုနဲ့ တည်ဆောက်ပေးခဲ့တာ ဖြစ်ကြောင်း ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ ပြောခွင့်ရ စည်ပင်ဝန်ကြီးဦးဝင်းမြင့်က ပြောပါတယ်။
“အဲဒီအိမ်ယာတွေကတော့ ကျနော်တို့နေပြီးတော့ ဆောက်ထားပါတယ်ဗျ။ ဘယ်က ဆောက်တာလဲ အဲတာက ပြည်သူ တွေလှူဒါန်းတဲ့ဟာလည်း ရှိတယ်။ အိန္ဒိယက လှူတာလည်း ရှိတယ်။ နောက်ပြီးတော့ NLD အစိုးရ လှူဒါန်းတာလည်း ရှိတယ်။”
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ် သြဂုတ်လက ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း လူမျိုးဘာသာရေး အသွင်ဆောင်တဲ့ အကြမ်းဖက်မှု ဖြစ်စဉ် အတွင်း ရခိုင်လူမျိုးတွေ နေထိုင်တဲ့ နံ့သာတောင်ကျေးရွာက အိမ်ခြေတွေ မီးရှို့ခံရတယ်လို့လည်း ဦးမောင်ဖြူက ပြောပါတယ်။
“ကုလားအရေးအခင်း ကုလားမီးရှို့လို့ တဆောင်မှမကျန်မီးလောင်သွားခဲ့တာပါ။ ရွာသားတွေက ပထမရှောင်တာက မောင်တော ဗိဗ္မာန် မောင်တောမြို့ ဗိဗ္မာန်မှာ နေခဲ့တယ်။ နောက်ပြီးမှ ဗိဗ္မာန်မှာလည်း ဘုရားအဆောင်ဆိုတော့ နီးစပ်ရာ အမျိုးအဆွေရှိတဲ့နေရာ အဲဒီလို မိသားစုတွေရှိတဲ့နေရာကို ကိုယ့်ဟာနဲ့ကိုယ့်အစီစဉ်နဲ့ ကိုယ်ခေါ်ယူသွားတာပေါ့။”
ဒီ အကြမ်းဖက်မှု ဖြစ်စဉ်အတွင်း ရခိုင်လူမျိုးအပါဝင် မြို ဒိုင်းနက်နဲ့ ဟိန္ဒူ ဘာသာဝင်တွေလဲ အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်ခံရသလို နေအိမ်မီးရှို့မှုတွေ အသတ်ဖြတ် ခံရမှုတွေ ရှိခဲ့တာပါ။
[Unicode Version]
ရခိုငျဒုက်ခသညျတှအေတှကျ အိမျ ၄၂ လုံးနရောခပြေး
ရခိုငျပွညျနယျအတှငျး ၂၀၁၇ ခုနှဈက ဖွဈပှားခဲ့တဲ့ လူမြိုး ဘာသာရေးအသှငျဆောငျတဲ့ ပဋိပက်ခဖွဈစဉျအတှငျး နအေိမျတှေ မီးလောငျဆုံးရှုံးခဲ့ကွရပွီး နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးကွရတဲ့ မောငျတောမွို့ နယျ နံ့သာတောငျကြေးရှာဒသေခံတှေ အတှကျ နအေိမျတှကေို မဲစနဈနဲ့နရောခြ ထားပေးခဲ့ပါတယျ။ အခုလို နစေရာ အဆငျပွလောပမေယ့ျ စားရေးသောကျရေးက အခကျအခဲတှေ ရှိနတေယျလို့ ဒုက်ခသညျတှေ က ပွောပါတယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျနိုငျကှနျးအိနျကနေ သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျ၊ မောငျတောမွို့နယျမှာ လှနျခဲ့တဲ့ ၂ နှဈက ဖွဈပှားခဲ့တဲ့ အကွမျးဖကျဖွဈရပျတှေ အတှငျး မီးလောငျဆုံးရှုံးခဲ့တဲ့ နံ့သာတောငျကြေးရှာက နအေိမျတှကေို အိန်ဒိယအစိုးရ အကူအညီ အပါအဝငျ လှူဒါနျးငှတှေနေဲ့ အစိုးရက ကွီးကွပျပွီး အသဈပွနျလညျ တညျဆောကျခဲ့တာ ဖွဈပွီး ဆောကျလုပျပွီးစီးတဲ့ အိမျယာတှကေို မဲစနဈနဲ့ နရောခထြား ပေးနတေယျလို့ ပွညျနယျ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးမောငျအုနျးကပွောပါတယျ။
“နရောခထြားခဲ့တယျ။ မနေ့က အဲဒီနရောပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့ ဒီ ၃၂ ဆောငျပေါ့နောျ ပေးတယျ။ ကနြျတဲ့ဥစ်စာက ကနြျတဲ့သူတှေ မရောကျတဲ့သူတှပေေါ့ သူတို့ကိုပွနျပေးဖို့ မဲနှိုကျပွီးတော့ပေးဖို့လုပျထားတယျ။ နရောပွနျခလြို့ ရှိရငျ ကနြောျတို့လုံခွုံရေးကအစ ကနြျးမာရေးကအစ အဲဒီစာသငျဖို့ စာသငျကြောငျးကအစ လိုအပျလာပွီးလေ။ လောလော ဆယျက အဲဒီမှာလုံခွုံရေးက ရှိတယျဗြ။ ကငျးစခနျးတော့ ရှိတယျဗြ တောငျပွိုမှာလေ။ ဒီလောလောဆယျစားဖို့သောကျဖို့ အတှကျကတော့ ကနြောျတို့ကဒီ NGOတှကေ ဟိုဘကျ အကူညီတောငျးပွီးတော့ လုပျမယျလို့ စိတျကူးထားကွတယျ။”
နောကျထပျ အိမျယာ ဆယျလုံးအပါအဝငျ စုစုပေါငျး အိမျယာ ၄၂ လုံးကို မဲစနဈနဲ့ ဝငှေပေးတာ ဖွဈကွောငျးနဲ့ အခုလို နစေရာအိမျ အဆငျပွေ သှားပွီဖွဈတဲ့ ဒသေခံတှအေတှကျ လုပျကိုငျစားသောကျရေးမှာတော့ ခကျခဲနတေယျလို့ နံ့သာတောငျ ရှာသား ဦးမောငျဖွူ ကပွောပါတယျ။
“၄၂ လုံးကို မဲဖောကျတာ အဆငျပွပေါတယျ။ ရှာသားတှခေေါျယူလာပွီးမှ မဲနှိုကျလိုကျတာပါ။ အခုလောလောဆယျတော့ လာကွတဲ့ တခြို့လူတှကေ ဆနျမပါ ဆီမပါ ဟိုမပါ ဒီမပါ စားဖို့ သောကျဖို့ဟာက အလှနျတရာမှ အခကျခဲဖွဈနတေယျ။ ဒီမှာက လမျးလဲမရှိနတေော့လေ။”
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနယျစပျနားက နံ့သာတောငျကြေးရှာဟာ မောငျတောမွို့နဲ့ မိုငျ ၅၀ ကြာျဝေးပွီး လမျးပမျးဆကျသှယျရေး အခွနေကေ ဆိုးပါတယျ။ နံ့သာတောငျရှာ ဒုက်ခသညျ တှအေတှကျ အစိုးရက ပွနျလညျ ဆောကျလုပျပေးခဲ့တဲ့ အလြား ၂၄ ပေ၊ အနံ ၁၈ ပေ၊ အမွင့ျ ၁၁ပေ၊ သှပျမိုးကှနျကရဈခငျး၊ တဈထပျအိမျ ၄၂ လုံးအတှကျ ကုနျကစြားရိတျက တလုံးကို ကပြျ ၁၈၀ သိနျး ဖွဈပွီး အိန်ဒိယနိုငျငံအစိုးရနဲ့ ပွညျတှငျးအလှူရှငျတှရေဲ့ ထောကျပံ့ကူညီမှုနဲ့ တညျဆောကျပေးခဲ့တာ ဖွဈကွောငျး ပွညျနယျအစိုးရအဖှဲ့ ပွောခှင့ျရ စညျပငျဝနျကွီးဦးဝငျးမွင့ျက ပွောပါတယျ။
“အဲဒီအိမျယာတှကေတော့ ကနြောျတို့နပွေီးတော့ ဆောကျထားပါတယျဗြ။ ဘယျက ဆောကျတာလဲ အဲတာက ပွညျသူ တှလှေူဒါနျးတဲ့ဟာလညျး ရှိတယျ။ အိန်ဒိယက လှူတာလညျး ရှိတယျ။ နောကျပွီးတော့ NLD အစိုးရ လှူဒါနျးတာလညျး ရှိတယျ။”
ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှဈ သွဂုတျလက ရခိုငျပွညျနယျအတှငျး လူမြိုးဘာသာရေး အသှငျဆောငျတဲ့ အကွမျးဖကျမှု ဖွဈစဉျ အတှငျး ရခိုငျလူမြိုးတှေ နထေိုငျတဲ့ နံ့သာတောငျကြေးရှာက အိမျခွတှေေ မီးရှို့ခံရတယျလို့လညျး ဦးမောငျဖွူက ပွောပါတယျ။
“ကုလားအရေးအခငျး ကုလားမီးရှို့လို့ တဆောငျမှမကနြျမီးလောငျသှားခဲ့တာပါ။ ရှာသားတှကေ ပထမရှောငျတာက မောငျတော ဗိဗ်မာနျ မောငျတောမွို့ ဗိဗ်မာနျမှာ နခေဲ့တယျ။ နောကျပွီးမှ ဗိဗ်မာနျမှာလညျး ဘုရားအဆောငျဆိုတော့ နီးစပျရာ အမြိုးအဆှရှေိတဲ့နရော အဲဒီလို မိသားစုတှရှေိတဲ့နရောကို ကိုယ့ျဟာနဲ့ကိုယ့ျအစီစဉျနဲ့ ကိုယျခေါျယူသှားတာပေါ့။”
ဒီ အကွမျးဖကျမှု ဖွဈစဉျအတှငျး ရခိုငျလူမြိုးအပါဝငျ မွို ဒိုငျးနကျနဲ့ ဟိန်ဒူ ဘာသာဝငျတှလေဲ အကွမျးဖကျ တိုကျခိုကျခံရသလို နအေိမျမီးရှို့မှုတှေ အသတျဖွတျ ခံရမှုတှေ ရှိခဲ့တာပါ။
