သတင်းထောက်တွေကို စစ်ကောင်စီ ဖမ်းဆီးမှု ကန်သတင်းသမားတွေ ကန့်ကွက်

(Zawgyi/Unicode)

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒါဇင်ပေါင်းများစွာ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ သတင်းထောက်တွေကို လွှတ်ပေးဖို့နဲ့ နိုင်ငံတွင်း သတင်းမီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့်အပေါ် ကန့်သတ်ချက်တွေကို ပယ်ဖျက်ဖို့ စစ်ကောင်စီကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ဝါရင့် သတင်းစာနယ်ဇင်းအဖွဲ့ခေါင်းဆောင်တွေက တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။

ဝါရှင်တန်ဒီစီအခြေစိုက် နာမည်ကြီး သတင်းစာနယ်ဇင်းအဖွဲ့တွေဖြစ်တဲ့ National Press Club (NPC) နဲ့ National Press Club သတင်းစာနယ်ဇင်း အင်စတီကျူတို့ရဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ပူးတွဲထုတ်ပြန်တဲ့ကြေညာချက်မှာ- ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ မြန်မာသတင်းသမားတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဖေါ်ပြထားရမှာ လွပ်လပ်တဲ့ လေ့လာသူတွေရဲ့ အဆိုအရ စစ်ကောင်စီ ထိန်းသိမ်းထားတဲ့ သတင်းထောက်စုစုပေါင်း အနည်းဆုံး ၄၀ ဦးမက ရှိနေကြောင်း ဖေါ်ပြထားပါတယ်။

ဒါအပြင် သတင်းယူတဲ့နေရာမှာလည်း အမျိုးမျိုးကန့်သတ်ချက်တွေကို စစ်ကောင်စီက ချမှတ်ထားတဲ့အပြင် ရုပ်သံလိုင်းအတွက် ဂြိုလ်တုစလောင်းတွေကို ပိတ်ပင်တာ၊ အင်တာနက်တွေဖြတ်တောက်တာ၊ ဆင်ဆာကန့်သတ်မှုတွေအပြင် ဥပဒေအရ ခြိမ်းခြောက် မှုတွေကိုပါ စစ်ကောင်စီက ပြုလုပ်ကြောင်း အဲဒီထုတ်ပြန်ချက်မှာ ရေးသားထားပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ဆန္ဒပြမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ပြည်တွင်း ပြည်ပကနေ သတင်းယူ နေတာတွေကို နှုတ်ပိတ်ဖို့ စစ်တပ်အနေနဲ့ ကြိုပမ်းနေတာတွေကို ရပ်ဆိုင်းဖို့ NPC ဥက္ကဌ Lisa Nicole Matthews နဲ့ NPC Journalism အင်စတီကျူ့ ဥက္ကဌ Angela Greiling Keane တို့က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်နေတဲ့ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်အပေါ် အကြီးအကျယ်ဖိနှိပ်မှုအပါအဝင် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ လက်မခံသင့်ဘူးလို့လည်း သူတို့တွေက ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

ဒါအပြင် အမေရိကန် သတင်းစာနယ်ဇင်းခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ- ထိုင်းနိုင်ငံမှာ တရားမဝင်နေထိုင်မှုနဲ့ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ ဒီမိုကရက်တစ်မြန်မာ့အသံ DVB သတင်းထောက်တွေကို ချက်ချင်းလွှတ်ပေးပြီး သူတို့ကို လက်ခံခိုလှုံခွင့်ပေးခြင်းအားဖြင့် ထိုင်းအစိုးရအနေနဲ့ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ကို ထောက်ခံကြောင်းပြသဖို့လည်း တောင်းဆိုထားပါတယ်။

ဒီအတောအတွင်း ပြင်သစ်အခြေစိုက် RSF နယ်စည်းမခြားသတင်းထောက်များအဖွဲ့ကလည်း ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ မြန်မာသတင်းသမားတွေနဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကို မြန်မာဘက်ကို ပြန်မပို့ရေး ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ချန်အိုချာ အနေနဲ့ ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ တောင်းဆိုထားသလို၊ ကုလသမဂ္ဂ အနေနဲ့ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ဖို့ သက်ဆိုင်ရာ ကုလ အထူးကိုယ်စားလှယ် သုံးဦးကို RSF က တိုက်တွန်း ထားပါတယ်။

သတင်းထောက်တွေကို စစ်ကောင်စီ ဖမ်းဆီးမှု ကန်သတင်းသမားတွေ ကန့်ကွက်

...........

သတငျးထောကျတှကေို စဈကောငျစီ ဖမျးဆီးမှု ကနျသတငျးသမားတှေ ကန့ျကှကျ

(Unicode)

မွနျမာနိုငျငံမှာ ဒါဇငျပေါငျးမြားစှာ ဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ သတငျးထောကျတှကေို လှှတျပေးဖို့နဲ့ နိုငျငံတှငျး သတငျးမီဒီယာလှတျလပျခှင့ျအပေါျ ကန့ျသတျခကြျတှကေို ပယျဖကြျဖို့ စဈကောငျစီကို အမရေိကနျပွညျထောငျစုက ဝါရင့ျ သတငျးစာနယျဇငျးအဖှဲ့ခေါငျးဆောငျတှကေ တောငျးဆိုလိုကျပါတယျ။

ဝါရှငျတနျဒီစီအခွစေိုကျ နာမညျကွီး သတငျးစာနယျဇငျးအဖှဲ့တှဖွေဈတဲ့ National Press Club (NPC) နဲ့ National Press Club သတငျးစာနယျဇငျး အငျစတီကြူတို့ရဲ့ ခေါငျးဆောငျတှရေဲ့ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့က ပူးတှဲထုတျပွနျတဲ့ကွညောခကြျမှာ- ဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ မွနျမာသတငျးသမားတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ဖေါျပွထားရမှာ လှပျလပျတဲ့ လေ့လာသူတှရေဲ့ အဆိုအရ စဈကောငျစီ ထိနျးသိမျးထားတဲ့ သတငျးထောကျစုစုပေါငျး အနညျးဆုံး ၄၀ ဦးမက ရှိနကွေောငျး ဖေါျပွထားပါတယျ။

ဒါအပွငျ သတငျးယူတဲ့နရောမှာလညျး အမြိုးမြိုးကန့ျသတျခကြျတှကေို စဈကောငျစီက ခမြှတျထားတဲ့အပွငျ ရုပျသံလိုငျးအတှကျ ဂွိုလျတုစလောငျးတှကေို ပိတျပငျတာ၊ အငျတာနကျတှဖွေတျတောကျတာ၊ ဆငျဆာကန့ျသတျမှုတှအေပွငျ ဥပဒအေရ ခွိမျးခွောကျ မှုတှကေိုပါ စဈကောငျစီက ပွုလုပျကွောငျး အဲဒီထုတျပွနျခကြျမှာ ရေးသားထားပါတယျ။

မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖွဈပေါျနတေဲ့ ဆန်ဒပွမှုတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ပွညျတှငျး ပွညျပကနေ သတငျးယူ နတောတှကေို နှုတျပိတျဖို့ စဈတပျအနနေဲ့ ကွိုပမျးနတောတှကေို ရပျဆိုငျးဖို့ NPC ဥက်ကဌ Lisa Nicole Matthews နဲ့ NPC Journalism အငျစတီကြူ့ ဥက်ကဌ Angela Greiling Keane တို့က ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖွဈနတေဲ့ သတငျးလှတျလပျခှင့ျအပေါျ အကွီးအကယြျဖိနှိပျမှုအပါအဝငျ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှကေို နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးအနနေဲ့ လကျမခံသင့ျဘူးလို့လညျး သူတို့တှကေ ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။

ဒါအပွငျ အမရေိကနျ သတငျးစာနယျဇငျးခေါငျးဆောငျတှရေဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ- ထိုငျးနိုငျငံမှာ တရားမဝငျနထေိုငျမှုနဲ့ ဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ ဒီမိုကရကျတဈမွနျမာ့အသံ DVB သတငျးထောကျတှကေို ခကြျခငြျးလှှတျပေးပွီး သူတို့ကို လကျခံခိုလှုံခှင့ျပေးခွငျးအားဖွင့ျ ထိုငျးအစိုးရအနနေဲ့ သတငျးလှတျလပျခှင့ျကို ထောကျခံကွောငျးပွသဖို့လညျး တောငျးဆိုထားပါတယျ။

ဒီအတောအတှငျး ပွငျသဈအခွစေိုကျ RSF နယျစညျးမခွားသတငျးထောကျမြားအဖှဲ့ကလညျး ထိုငျးနိုငျငံမှာ ဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ မွနျမာသတငျးသမားတှနေဲ့ တကျကွှလှုပျရှားသူတှကေို မွနျမာဘကျကို ပွနျမပို့ရေး ထိုငျးဝနျကွီးခြုပျ ပရာယှတျခနြျအိုခြာ အနနေဲ့ ဆောငျရှကျပေးဖို့ တောငျးဆိုထားသလို၊ ကုလသမဂ်ဂ အနနေဲ့ ကွားဝငျဆောငျရှကျဖို့ သကျဆိုငျရာ ကုလ အထူးကိုယျစားလှယျ သုံးဦးကို RSF က တိုကျတှနျး ထားပါတယျ။