“အသက် ၁၈ နှစ်ကနေ ၃၅ နှစ်အတွင်း ယောက်ကျားလေးတွေ အခြားမြို့နယ်ကသူတွေဆိုရင် ကော့သောင်းကနေ ရနောင်းဘက်ကို ပေးမကူးတော့ဘူး။ အခုကတော့ ဒီနေ့ကနေစပြီး ဥပဒေထုတ်တာပေါ့နော်။ မြ၀တီတို့ဘက်ကတော့ သတင်းမထုတ်သေးဘူး။ ဘယ်နေ့ ထုတ်မလဲမသိဘူး။ အခုတော့ ကော့သောင်းကနေထွက်တာ စပိတ်တာပေါ့နော်။ မြ၀တီဘက်ကတော့ ဘယ်နေ့ပိတ်မလဲမသိဘူး။”
“ဘတ်နဲ့ဆို ၂ သောင်း မြန်မာငွေနဲ့ဆိုရင်တော့ သိန်း ၂၀ ကျော်တာပေါ့နော်။ ခလရ ၂၆၂ ကို ရောက်တဲ့ အခါမှာ အချုပ်ကျနေတဲ့သူတွေကို ရနောင်းဘက် ထိုင်းဘက်နေတဲ့မိသားစုတွေရှိရင် သူတို့က ဘတ် ၂ သောင်းနဲ့ လာရွေးထုတ်ခိုင်းတယ်။ မြန်မာဘက်က မိသားစုတွေဆိုရင်တော့ သိန်း ၂၀ နဲ့ လာရွေးခိုင်း တယ်။”
“အင်အား အများအပြားနဲ့ ၂၄ ရက်နေ့ကတည်းက ကင်းလှည့်နေတာ ခမောက်ငယ်ကျေးရွာက မာရမ်းဒေသမှာရှိ တယ်။ အဲဒီမှာ နယ်မြေကင်းလှည့်တာတွေ လုပ်နေတယ်၊ လုံခြုံရေး စစ်ဆေးတာတွေ လုပ်နေတယ် ၂၄ ရက်နေ့ကတည်းက အင်အားအများအပြားနဲ့ စစ်ဆေးတာတွေ လုပ်နေ"
ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် ချင်းမိုင်ခရိုင် ချင်းဒေါင်းမြို့နယ်ထဲမှာ မြန်မာဘက်က ဝင်လာတဲ့စိတ်ကြွဆေးပြား အလုံးရေ ၁၁ သန်းကို ထိုင်း နယ်ခြား စောင့်တပ်နဲ့ ထိုင်းတော်ဝင်ရဲတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်း ဩဂုတ်လ ၂၉ ရက်နေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ထိုင်းမြောက်ပိုင်းအမှတ် (၃) ဒေသ ရဲတပ်ဖွဲ့ကပြောခဲ့ပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံ Nakhon Ratchasima ခရိုင်၊ ပါချောင်မြို့နယ်ထဲက မြေအောက်ရထားလမ်း ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း မြေပြို့မှုမှာ ပိတ်မိနေတဲ့ ဆောက်လုပ်ရေး၀န်ထမ်း သုံးဦးထဲက မြန်မာနိုင်ငံသားတဦးကတော့ အောက်စီဂျင်ပြတ်ပြီး အသက်သေဆုံးသွားကြောင်း Nakhon Ratchasima မြို့ပိုင်က အတည်ပြုပြောကြားပါတယ်။
“ပစ်ခတ်နေတာကတော့ ပစ်နေတာက သုံးလေးရက်တော့ရှိပြီ။ သူတို့လက်နက်ကြီးအမြောက်ကုန်းကို KNLA-PDF ပူးပေါင်းတပ်တွေက ပိတ်ဆို့ပြီးဝင်တိုက်နေတာ။ ပစ်နေတော့ မြန်မာစစ်တပ်ဘက်ကလည်း ပြန်ပြီး ရမ်းသမ်းပစ်နေတာ။ မနေ့ညတုန်းကတော့ လက်နက်ကြီးသံတွေကြားနေရတယ်။” (ဒေသခံ)
ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်း ဖူးခက်မြို့မှာ ဩဂုတ်လ ၂၂ ရက်နဲ့ ၂၃ ရက်နေ့က မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းပြီး ဩဂုတ်လ ၂၃ရက်မနက်အစောပိုင်းက မြေပြိုကျခဲ့တာကြောင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား ၉ ဦး အပါအဝင် သေဆုံးသူ ၁၃ ဦးထိရှိတယ်လို့ ဖူးခက် အုပ်ချူပ်ရေးမှူးက သတင်းထောက်တွေကိုပြောပါတယ်။
ကိုထက်မြက်ရဲ့အမေက စိမ်းလဲ့တင်နားက စားသောက်ဆိုင်မှာ စျေးရောင်းနေတာ သေနတ်သံတွေ ကြားလို့ အိမ်ကို ပြန်ပြေးသွားတဲ့အခါမှာတော့ ကိုထက်မြက်အမေ မြင်ရတာက DVB သတင်းထောက် ကိုဝင်းထွဋ်ဦးက ဆီးခုံမှာသေနတ်ကျည်ဆံ ထိပြီး ဒဏ်ရာနဲ့ လဲကျနေတာကို မြင်ရတယ်၊
“အခု ၁၂ သိန်းအထက်ရှိနေပါပြီ။ တပ်မဟာ ၃ ရယ်၊ ၅ ရယ်၊ တခြားတပ်မဟာတွေရယ်က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့ လက်နက်ကြီးနဲ့ပစ်ခတ်မှုတွေ ဆက်ဖြစ် နေတဲ့အတွက် အထူးသဖြင့် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေက ပစ်မှတ်တွေက တိကျ မှန်ကန်တဲ့အခါမှာတော့ ဒေသခံလူထုတွေက ပိုပြီးစိုးရိမ်မှုဖြစ်တယ်။”(စောနန္ဒဆူး-KHRG ပြောခွင့်ရ)
ထိုင်းနိုင်ငံ၊ Prachin Buri ခရိုင် Rojana စက်မှုဇုန်က ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းခွင်မှာ အလုပ်အလုပ်နေကြတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမား ၇၀၀ ခန့်ဟာ လုပ်အားခ ၂ လစာမရကြသေးတဲ့အတွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ စက
ဩဂုတ်လ ၁၉ ရက်နေ့ဟာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူသားချင်းစာနာမှုနေ့ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ ကမ္ဘာအနှံ့ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရသူ သန်းပေါင်းများစွာရှိနေပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း အိုးအိမ်စွန့်ခွါထွက်ပြေးနေရသူတွေ ၃ သန်းလောက်ရှိပါတယ်။
မြန်မာကျပ်ငွေ တန်ဖိုးကျဆင်းသွားတဲ့အတွက် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် ငွေကြေးရောင်းဝယ်တာနဲ့ ငွေလွှဲပြောင်းတဲ့လုပ်ငန်းတွေက ဩဂုတ်လ ၁၄ ရက်နေ့မှာ ရပ်တန့်သွားခဲ့ပါတယ်။ ကုန်သည်တွေလည်း ကျပ်ငွေတွေကိုမကိုင်ထားရဲတော့ဘဲ ဘတ်ငွေနဲ့လဲလှယ်နေကြပါတယ်။
စစ်ဆေးမှုကိုမခံဘဲမောင်းပြေးတာကြောင့် ကားတိမ်းမှောက်ပြီး လိုက်ပါလာတဲ့ လူ ၉ ဦးထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရခဲ့ကြပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီး Wang Yi ထိုင်းနိုင်ငံမှာပြုလုပ်မယ့် မဲခေါင်နိုင်ငံများ အစည်းအဝေးမတိုင်ခင် မြန်မာနိုင်ငံကို ၀င်ရောက်ဖို့ရှိကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီးဌာနက မနေ့ တနင်္လာနေ့က သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အပေါ်မြန်မာအရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေရဲ့အမြင်တွေကို စုစည်းတင်ပြပေးထားပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်း ကူရဘူရီခရိုင်နဲ့ ရနောင်းခရိုင်အတွင်းက မြန်မာရေလုပ်သားတွေလိုက်ပါလာတဲ့ ဝါးလတ် အမျိုးအစား ငါးဖမ်းလှေဟာ ဩဂုတ်လ ၁၂ ရက်နေ့ မနက်အစောပိုင်းမှာ ဖူးခက်ခရိုင်ရေပိုင်နက်ထဲမှာ နစ်မြုပ်သွားတဲ့ ငါးဖမ်းလှေမှာ မြန်မာ ၆ ယောက်ပါဝင်ပေမဲ့ အားလုံးအသက်ဘေးကလွတ်မြောက်ပြီး ဆေးကုသခံနေကြပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံ အယုဒ္ဓယခရိုင် ဘန်စိုင်မြို့ စနမ်ချိုင်ကျေးရွာအုပ်စု ၆မှာ ရှိတဲ့သင်္ဘောကျင်းတခုမှာ ဩဂုတ်လ ၉ ရက်နေ့က အလုပ်သမားများအလုပ်လုပ်နေစဉ် ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားတာကြောင့် မြန်မာအလုပ်သမား ၇ ဦးဒဏ်ရာရပြီး ၂ ဦးကတော့ ပေါက်ကွဲမှုကြောင့်သေဆုံးသွားခဲ့ပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာလွတ်ရက်စေ့တဲ့ အကျဉ်းသားတွေကို ရနောင်း လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး အချုပ်ကနေ မြန်မာနိုင်ငံဘက် တနင်္သာရီတိုင်း၊ ကော့သောင်းမြို့ကို ဩဂုတ်လ ၇ရက်နေ့က နေရပ်ပြန်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ နေရာပြန်ပို့ခံရသူတချို့ဟာ သူ့နေရပ်ကိုပြန်ရောက်တဲ့အခါမှာတော့ စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်တာတွေကို ကြုံကြရတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
“ကိုယ်တိုင်က ၈၈ ရဲ့မျိုးဆက်တွေဖြစ်တဲ့အပြင် နွေဦးတော်လှန်ရေးအထိ CDM အနေနဲ့ပါဝင်လာတယ်။ ၈၈ အရေးတော်ပုံက ၃၆ နှစ်ပြည့်တာတောင် အခုထိ မငြိမ်းချမ်းတဲ့အပြင် ပိုဆိုးလာတယ်။ ဒီအတွက် စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ဒီတကြိမ်မှာ နောက်ဆုံးတိုက်ပွဲအနေနဲ့ တိုက်ချင်ပါတယ်။" (ဒေါက်တာထားထားပါ-သမိုင်းသုတေသနဌာနညွှန်မှူး CDM)
ထိုင်း ဘတ်ငွေ သန်း ၆၀၀ ကျော် တန်ဘိုးရှိတဲ့ ရွှေတြိဂံဒေသထုတ်စိတ်ကြွဆေးပြား (၆) သန်းနဲ့ Ice မူးယစ်ဆေး ၃၆၅ ကီလိုကို ပထုံဌာနီခရိုင်မှာဖမ်းမိခဲ့တယ်လို့ ဩဂုတ်လ ၄ ရက်နေ့က ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောပါတယ်။
စစ်ကောင်စီအတွက် လက်နက်ဝယ်ယူရာမှာ ထိုင်းဘဏ်တွေပါဝင်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လူအခွင့်ရေး အထူးကိုယ်စားလှယ် မစ္စတာတွန်အင်ဒရူးရဲ့အစီရင်ခံစာ ထွက်ပေါ်လာပြီးမှာ ထိုင်းဘဏ်တွေအနေနဲ့ စိစစ်မှုတွေ စတင် လုပ်ဆောင်ပါတယ်။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်