(Zawgyi/Unicode)
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ် ဒုက္ခသည်စခန်းထဲက ရိုဟင်ဂျာတွေကို ပင်လယ်ကွေ့ထဲရှိတဲ့ ဘာဆန်ချာကျွန်းဆီ ပို့နေတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရရဲ့ လုပ်ရပ်နဲ့ပတ်သက်လို့ ပြည်ပအခြေစိုက် ရိုဟင်ဂျာအရေး လှုပ်ရှားသူတွေကြား သဘောထားအမြင် အမျိုးမျိုး ကွဲပြားနေတဲ့ အကြောင်း VOA ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဌာနရဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းမှုကို ကိုးကားပြီး ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က တင်ပြထားပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာ (၁၆၀၀)ကျော်ကို ဘင်္ဂလားနယ်စပ် ကော့ဆက်ဘဇား ဒုက္ခသည်စခန်းနဲ့ ဝေးလံခေါင်သီတဲ့ ဘာဆန်ချာကျွန်းဆီ ဒီဇင်ဘာ (၄)ရက်နေ့တုန်းက ပထမအသုတ်အဖြစ် ပို့လိုက်ပြီးနောက် ၊ အဲဒီကျွန်းမှာ နေထိုင်ရေး အဆင်မပြေ ဖြစ်ရတယ်လို့ ဒုက္ခသည်တွေက ပြောဆိုထားပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရကတော့ သူတို့ စားသောက် နေထိုင်ရေး အတွက်ရော အလုပ်အကိုင်အတွက်ပါ ဖန်တီးပေးသွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရရဲ့ ဒီလုပ်ရပ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ VOA ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဌာန Rohingya Lifeline အစီအစဉ်ကနေ ဆက်သွယ်မေးမြန်းရာမှာ အမေရိကန်အခြေစိုက် Arakan Rohingya Union (ARU) ရိုဟင်ဂျာသမဂ္ဂရဲ့ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဒေါက်တာ ဝါကာအူဒင်က သူ့သဘောထားကို ပြောပါတယ်။
“ ဒီလို ပြောင်းရွှေ့တဲ့ အဓိက အကြောင်းရင်းခံ ၂ ချက်ရှိမယ်လို့ ကျနော်မြင်ပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံဟာ သူ့ရဲ့ အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင်ဆိုင်မှု ၊ ကိုယ်ပိုင် ဥပဒေေ ၊ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်နဲ့ ပြည်တွင်းပြည်ပ မူဝါဒတွေ ရှိတာနဲ့အညီ သူ့တိုင်းပြည် အကျိုးစီးပွားပေါ်အခြေခံပြီး ဒေသတွင်းမှာ မဟာဗျူဟာကျတဲ့ မူဝါဒအပေါ် အခြေခံ လုပ်ဆောင်တာ ဖြစ်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ အခုလုပ်ရပ်မှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်က ကောင်းမွန်တဲ့ အကြောင်းပြချက်တွေ ရှိမယ်လို့ ကျနော်တို့ ယုံကြည်ပါတယ်။ နယ်စပ်မှာ လူဦးရေ ထူထပ်နေတာ၊ ကော့ဆက်ဘဇား ဒေသခံတွေနဲ့ကြားမှာ ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်လာနိုင်တာ၊ ဒုက္ခသည်စခန်းထဲမှာလည်း အချင်းချင်းကြား ခိုက်ရန်ဖြစ်တာ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ရှိလာတာ စတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေအပေါ် အခြေခံပါလိမ့်မယ်။ နယ်စပ်က ဒုက္ခသည် (၁.၂)သန်းကို ထောက်ပံ့ကူညီနေတာကိုကြည့်ရင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် ဂရုဏာထားပြီး သူတို့ဒုက္ခတွေကို စာနာမယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။”
နောက် တချက်ကတော့ ဒီ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ မူလ ဒေသဟာ ရခိုင်ပြည်နယ် ဖြစ်တဲ့အတွက် သူတို့မူလ ဒေသနဲ့ နီးတဲ့ နေရာမျိုးမှာပဲ ထားသင့်ပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ သူတို့ မူရင်းဒေသ ရခိုင်ကို ပြန်ချင်နေကြတာပါ။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရ အခုလို ကျွန်းတခုမှာ နေရာချပေးတယ် ဆိုသည့်တိုင် တနေ့မှာ ရိုဟင်ဂျာတွေကို ဖြစ်နိုင်သမျှ နည်းလမ်းတွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ဇာတိမြေ ရခိုင်ဒေသကို ပြန်ပို့ပေးသင့်ပါတယ်။”
ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် ဘူးသီးတောင်မဲဆန္ဒနယ်မြေ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဖြစ်တဲ့ လက်ရှိ အမေရိကန် တက္ကဆက်ပြည်နယ်မှာ နေထိုင်တဲ့ ရိုဟင်ဂျာအရေး လှုပ်ရှားသူ ဦးရွှေမောင် (ခေါ်) Abdu Razzak ကလည်း ဘာဆန်ချာကျွန်း ရွှေ့ပြောင်းရေး အစီစဉ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ VOA ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဌာန Rohingya Lifeline အစီအစဉ်ကေို ခုလို ပြောပါတယ်။
“ဘာဆန်ချားကျွန်းဟာ အသက်ရှင် နေထိုင်ဖို့အတွက် အလွန် လုံခြုံစိတ်ချရတယ်ဆိုတာ ဘင်္ဂလာဒေ့ရှ်အစိုးရက စစ်ဆေးထားပြီးသားပါ ။ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်တွေအတွက်လည်း အတော် ကောင်းမွန်တဲ့ နေရာဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ ကုလသမဂ္ဂကတော့ အဲဒီကျွန်းကို ဒီဒုက္ခသည်တွေ ပြောင်းရွှေ့မယ့်ကိစ္စ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်က အသိမပေးခဲ့ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒီကျွန်း အကြောင်း ကျနော်တို့ မသိသလို၊ ခုလို ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ ပြောင်းရွှေ့ခံရတဲ့ကိစ္စမှာ ကျနော်တို့ ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့ခြင်း မရှိပါဘူး။ အခုဆိုရင် အဲဒီကျွန်းဟာ အန္တရာယ်ရှိလား ပြောင်းသင့်လားဆိုတာ ရိုဟင်ဂျာတွေကြား ဇဝေဇဝါ ဖြစ်နေပါတယ်။ ခုချိန်ထိ ရိုဟင်ဂျာတွေကို လက်ခံ စောင့်ရှောက်ထားတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရနဲ့ ပြည်သူတွေကို ထပ်လောင်း ကျေးဇူးတင်မိပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရကို တခု မေတ္တာရပ်ခံ ချင်တာက ဘာဆန်ချားကျွန်းမှာ စိတ်ချလုံခြုံစွာ နေနိုင်ဖို့အတွက် ပြောင်းရွှေ့ရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ကုလသမဂ္ဂ တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ လက်တွဲ ဆောင်ရွက် စေချင်ပါတယ်။ ဒါဆိုရင် ရိုဟင်ဂျာတွေကိုယ်တိုင် လိုလိုလားလား ပြောင်းရွှေ့ကြမှာပါ။”
နယ်သာလန်နိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ရိုဟင်ဂျာအရေးလှုပ်ရှားသူ မြန်မာမူဆလင်အစည်းအရုံး (MMAN) ရဲ့ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဦး Mohamed Eleyas ကလည်း သူ့သဘောထားကို ပြောတာက
“ဒီလို ရိုဟင်ဂျာတွေ ပြောင်းရွှေ့ခံရတဲ့ အစီအစဉ်ကို ကျနော် သဘောမတူနိုင်တဲ့ အချက်တွေရှိပါတယ်။ ဘာဆန်ချား ကျွန်းဟာ ဝေးလံပြီး သွားရေးလာရေး ခက်ခဲတယ်၊ တခါးဖွင့်ထားပေးတဲ့ အကျဉ်းထောင်တခုလိုပါပဲ။ ရိုဟင်ဂျာဘက်က ကြည့်မယ်ဆိုရင် အဲဒီကျွန်းမှာ သင့်တင့် ကောင်းမွန်တဲ့ နေထိုင်စရာ ၊ လွတ်လပ်စွာ သွားလာခွင့် ရှိမယ်ဆိုပေမယ့် နောက်ထပ် ဘာဖြစ်လာမယ်ဆိုတာ ဘာမှ မသိကြပါဘူး။ ကော့ဆက်ဘဇားကနေ ဒုက္ခသည် တသိန်းလောက်ကို အဲဒီကျွန်း ပြောင်းရွှေ့ထားနိုင်ဖို့ နေစရာတွေ အခြားအဆောက်အဦတွေ အတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က ဒေါ်လာ သန်းပေါင်းများစွာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားတာကို သဘောပေါက်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီကျွန်းမှာ ရေရှည် နေလို့ရရဲ့လားဆိုတာကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေ အင်ဂျင်နီယာတွေနဲ့ သေချာ တိုင်ပင်ပြီးမှာ လုပ်သင့်ပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည် (၁.၂)သန်းထဲက တသိန်းလောက် အဲဒီကျွန်းကို ပြောင်းလိုက်တော့ကော နယ်စပ်မှာ ပြသနာတွေက ပြေလည်သ ွားမယ်လို့ ကျနော်မထင်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ရိုဟင်ဂျာတွေ သူတို့ မူလ နေရပ် မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်နိုင်ဖို့အတွက် ပြန်လည်လက်ခံရေး အစီအစဉ် အမြန်ပြန်စနိုင်အောင် မြန်မာအစိုးရကို ဖိအားပေးဖို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို ကျနော် တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။”
ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို လက်မခံ ပယ်ချထားတဲ့ မြန်မာအစိုးရကတော့ ဒုက္ခသည်တွေ နေရပ်ပြန်လာနိုင်ရေးအတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရနဲ့ရော ကုလသမဂ္ဂနဲ့ပါ သဘောတူညီမှု ရယူထားပြီး ပြန်လည်လက်ခံရေးကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ပေမယ့် ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကျရောက်ခဲ့ချိန်ကစလို့ အစီအစဉ်တွေ ရပ်ဆိုင်းနေပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ ဘာဆန်ချာကျွန်းကို ပြောင်းရွှေ့နေတဲ့ကိစ္စ ရပ်တန့်ပေးဖို့ အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော် အမတ်တွေက ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းထဲ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရကို တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့ အကဲဖြတ်ချက်တွေ မပါပဲ ဒီလို ရွှေ့ပြောင်းတဲ့အပေါ် စိုးရိမ်မိကြောင်းနဲ့ ဒီအစီအစဉ်ကို ပြန်လည်ဆန်းစစ်ဖို့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလှယ် Tom Andrews ကလည်း တိုက်တွန်း ထားပါ တယ်။
............
ရိုဟငျဂြာတှေ Bhasan Char ကြှနျးပို့တဲ့အပေါျ ပွညျပရောကျ ရိုဟငျဂြာအရေးလှုပျရှားသူတှရေဲ့ အမွငျသဘောထားမြား
(Unicode)
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနယျစပျ ဒုက်ခသညျစခနျးထဲက ရိုဟငျဂြာတှကေို ပငျလယျကှေ့ထဲရှိတဲ့ ဘာဆနျခြာကြှနျးဆီ ပို့နတေဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရရဲ့ လုပျရပျနဲ့ပတျသကျလို့ ပွညျပအခွစေိုကျ ရိုဟငျဂြာအရေး လှုပျရှားသူတှကွေား သဘောထားအမွငျ အမြိုးမြိုး ကှဲပွားနတေဲ့ အကွောငျး VOA ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဌာနရဲ့ ဆကျသှယျမေးမွနျးမှုကို ကိုးကားပွီး ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက တငျပွထားပါတယျ။
ရိုဟငျဂြာ (၁၆၀၀)ကြောျကို ဘငျ်ဂလားနယျစပျ ကော့ဆကျဘဇား ဒုက်ခသညျစခနျးနဲ့ ဝေးလံခေါငျသီတဲ့ ဘာဆနျခြာကြှနျးဆီ ဒီဇငျဘာ (၄)ရကျနေ့တုနျးက ပထမအသုတျအဖွဈ ပို့လိုကျပွီးနောကျ ၊ အဲဒီကြှနျးမှာ နထေိုငျရေး အဆငျမပွေ ဖွဈရတယျလို့ ဒုက်ခသညျတှကေ ပွောဆိုထားပါတယျ။ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အစိုးရကတော့ သူတို့ စားသောကျ နထေိုငျရေး အတှကျရော အလုပျအကိုငျအတှကျပါ ဖနျတီးပေးသှားမယျလို့ ဆိုပါတယျ။
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရရဲ့ ဒီလုပျရပျနဲ့ ပတျသကျလို့ VOA ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဌာန Rohingya Lifeline အစီအစဉျကနေ ဆကျသှယျမေးမွနျးရာမှာ အမရေိကနျအခွစေိုကျ Arakan Rohingya Union (ARU) ရိုဟငျဂြာသမဂ်ဂရဲ့ ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျ ဒေါကျတာ ဝါကာအူဒငျက သူ့သဘောထားကို ပွောပါတယျ။
“ ဒီလို ပွောငျးရှှေ့တဲ့ အဓိက အကွောငျးရငျးခံ ၂ ခကြျရှိမယျလို့ ကနြောျမွငျပါတယျ။ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ နိုငျငံဟာ သူ့ရဲ့ အခြုပျအခွာ အာဏာပိုငျဆိုငျမှု ၊ ကိုယျပိုငျ ဥပဒေေ ၊ အုပျခြုပျရေးစနဈနဲ့ ပွညျတှငျးပွညျပ မူဝါဒတှေ ရှိတာနဲ့အညီ သူ့တိုငျးပွညျ အကြိုးစီးပှားပေါျအခွခေံပွီး ဒသေတှငျးမှာ မဟာဗြူဟာကတြဲ့ မူဝါဒအပေါျ အခွခေံ လုပျဆောငျတာ ဖွဈတယျလို့ မွငျပါတယျ။ အခုလုပျရပျမှာ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဘကျက ကောငျးမှနျတဲ့ အကွောငျးပွခကြျတှေ ရှိမယျလို့ ကနြောျတို့ ယုံကွညျပါတယျ။ နယျစပျမှာ လူဦးရေ ထူထပျနတော၊ ကော့ဆကျဘဇား ဒသေခံတှနေဲ့ကွားမှာ ပဋိပက်ခတှေ ဖွဈလာနိုငျတာ၊ ဒုက်ခသညျစခနျးထဲမှာလညျး အခငြျးခငြျးကွား ခိုကျရနျဖွဈတာ တိုကျခိုကျမှုတှေ ရှိလာတာ စတဲ့ အကွောငျးရငျးတှအေပေါျ အခွခေံပါလိမ့ျမယျ။ နယျစပျက ဒုက်ခသညျ (၁.၂)သနျးကို ထောကျပံ့ကူညီနတောကိုကွည့ျရငျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရက ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျ ဂရုဏာထားပွီး သူတို့ဒုက်ခတှကေို စာနာမယျလို့ ယုံကွညျပါတယျ။”
နောကျ တခကြျကတော့ ဒီ ရိုဟငျဂြာတှရေဲ့ မူလ ဒသေဟာ ရခိုငျပွညျနယျ ဖွဈတဲ့အတှကျ သူတို့မူလ ဒသေနဲ့ နီးတဲ့ နရောမြိုးမှာပဲ ထားသင့ျပါတယျ။ ရိုဟငျဂြာတှဟော သူတို့ မူရငျးဒသေ ရခိုငျကို ပွနျခငြျနကွေတာပါ။ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရ အခုလို ကြှနျးတခုမှာ နရောခပြေးတယျ ဆိုသည့ျတိုငျ တနေ့မှာ ရိုဟငျဂြာတှကေို ဖွဈနိုငျသမြှ နညျးလမျးတှနေဲ့ သူတို့ရဲ့ဇာတိမွေ ရခိုငျဒသေကို ပွနျပို့ပေးသင့ျပါတယျ။”
ဦးသိနျးစိနျ အစိုးရလကျထကျ ဘူးသီးတောငျမဲဆန်ဒနယျမွေ ပွညျသူ့လှှတျတောျကိုယျစားလှယျဟောငျး ဖွဈတဲ့ လကျရှိ အမရေိကနျ တက်ကဆကျပွညျနယျမှာ နထေိုငျတဲ့ ရိုဟငျဂြာအရေး လှုပျရှားသူ ဦးရှှမေောငျ (ခေါျ) Abdu Razzak ကလညျး ဘာဆနျခြာကြှနျး ရှှေ့ပွောငျးရေး အစီစဉျနဲ့ ပတျသကျလို့ VOA ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဌာန Rohingya Lifeline အစီအစဉျကေို ခုလို ပွောပါတယျ။
“ဘာဆနျခြားကြှနျးဟာ အသကျရှငျ နထေိုငျဖို့အတှကျ အလှနျ လုံခွုံစိတျခရြတယျဆိုတာ ဘငျ်ဂလာဒေ့ရျှအစိုးရက စဈဆေးထားပွီးသားပါ ။ ရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျတှအေတှကျလညျး အတောျ ကောငျးမှနျတဲ့ နရောဖွဈပါလိမ့ျမယျ။ ကုလသမဂ်ဂကတော့ အဲဒီကြှနျးကို ဒီဒုက်ခသညျတှေ ပွောငျးရှှေ့မယ့ျကိစ်စ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဘကျက အသိမပေးခဲ့ဘူးလို့ ဆိုပါတယျ။ အဲဒီကြှနျး အကွောငျး ကနြောျတို့ မသိသလို၊ ခုလို ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှေ ပွောငျးရှှေ့ခံရတဲ့ကိစ်စမှာ ကနြောျတို့ ပါဝငျပတျသကျခဲ့ခွငျး မရှိပါဘူး။ အခုဆိုရငျ အဲဒီကြှနျးဟာ အန်တရာယျရှိလား ပွောငျးသင့ျလားဆိုတာ ရိုဟငျဂြာတှကွေား ဇဝဇေဝါ ဖွဈနပေါတယျ။ ခုခြိနျထိ ရိုဟငျဂြာတှကေို လကျခံ စောင့ျရှောကျထားတဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အစိုးရနဲ့ ပွညျသူတှကေို ထပျလောငျး ကြေးဇူးတငျမိပါတယျ။ ဒီနရောမှာ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အစိုးရကို တခု မတေ်တာရပျခံ ခငြျတာက ဘာဆနျခြားကြှနျးမှာ စိတျခလြုံခွုံစှာ နနေိုငျဖို့အတှကျ ပွောငျးရှှေ့ရေး လုပျငနျးစဉျကို ကုလသမဂ်ဂ တာဝနျရှိသူတှနေဲ့ လကျတှဲ ဆောငျရှကျ စခေငြျပါတယျ။ ဒါဆိုရငျ ရိုဟငျဂြာတှကေိုယျတိုငျ လိုလိုလားလား ပွောငျးရှှေ့ကွမှာပါ။”
နယျသာလနျနိုငျငံမှာရှိတဲ့ ရိုဟငျဂြာအရေးလှုပျရှားသူ မွနျမာမူဆလငျအစညျးအရုံး (MMAN) ရဲ့ အထှထှေေ အတှငျးရေးမှူး ဦး Mohamed Eleyas ကလညျး သူ့သဘောထားကို ပွောတာက
“ဒီလို ရိုဟငျဂြာတှေ ပွောငျးရှှေ့ခံရတဲ့ အစီအစဉျကို ကနြောျ သဘောမတူနိုငျတဲ့ အခကြျတှရှေိပါတယျ။ ဘာဆနျခြား ကြှနျးဟာ ဝေးလံပွီး သှားရေးလာရေး ခကျခဲတယျ၊ တခါးဖှင့ျထားပေးတဲ့ အကဉြျးထောငျတခုလိုပါပဲ။ ရိုဟငျဂြာဘကျက ကွည့ျမယျဆိုရငျ အဲဒီကြှနျးမှာ သင့ျတင့ျ ကောငျးမှနျတဲ့ နထေိုငျစရာ ၊ လှတျလပျစှာ သှားလာခှင့ျ ရှိမယျဆိုပမေယ့ျ နောကျထပျ ဘာဖွဈလာမယျဆိုတာ ဘာမှ မသိကွပါဘူး။ ကော့ဆကျဘဇားကနေ ဒုက်ခသညျ တသိနျးလောကျကို အဲဒီကြှနျး ပွောငျးရှှေ့ထားနိုငျဖို့ နစေရာတှေ အခွားအဆောကျအဦတှေ အတှကျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှက ဒေါျလာ သနျးပေါငျးမြားစှာ ရငျးနှီးမွှုပျနှံထားတာကို သဘောပေါကျပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဒီကြှနျးမှာ ရရှေညျ နလေို့ရရဲ့လားဆိုတာကို သိပ်ပံပညာရှငျတှေ အငျဂငြျနီယာတှနေဲ့ သခြော တိုငျပငျပွီးမှာ လုပျသင့ျပါတယျ။ ရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျ (၁.၂)သနျးထဲက တသိနျးလောကျ အဲဒီကြှနျးကို ပွောငျးလိုကျတော့ကော နယျစပျမှာ ပွသနာတှကေ ပွလေညျသ ှားမယျလို့ ကနြောျမထငျပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ ရိုဟငျဂြာတှေ သူတို့ မူလ နရေပျ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျနိုငျဖို့အတှကျ ပွနျလညျလကျခံရေး အစီအစဉျ အမွနျပွနျစနိုငျအောငျ မွနျမာအစိုးရကို ဖိအားပေးဖို့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံကို ကနြောျ တိုကျတှနျးလိုပါတယျ။”
ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုနျးကို လကျမခံ ပယျခထြားတဲ့ မွနျမာအစိုးရကတော့ ဒုက်ခသညျတှေ နရေပျပွနျလာနိုငျရေးအတှကျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အစိုးရနဲ့ရော ကုလသမဂ်ဂနဲ့ပါ သဘောတူညီမှု ရယူထားပွီး ပွနျလညျလကျခံရေးကို ဆောငျရှကျခဲ့ပမေယ့ျ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကရြောကျခဲ့ခြိနျကစလို့ အစီအစဉျတှေ ရပျဆိုငျးနပေါတယျ။
ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျတှေ ဘာဆနျခြာကြှနျးကို ပွောငျးရှှေ့နတေဲ့ကိစ်စ ရပျတန့ျပေးဖို့ အမရေိကနျ အထကျလှှတျတောျ အမတျတှကေ ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျပိုငျးထဲ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရကို တောငျးဆိုခဲ့ပါတယျ။ သီးခွားလှတျလပျတဲ့ အကဲဖွတျခကြျတှေ မပါပဲ ဒီလို ရှှေ့ပွောငျးတဲ့အပေါျ စိုးရိမျမိကွောငျးနဲ့ ဒီအစီအစဉျကို ပွနျလညျဆနျးစဈဖို့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ လူ့အခှင့ျအရေး အထူးကိုယျစားလှယျ Tom Andrews ကလညျး တိုကျတှနျး ထားပါတယျ။
