မြောက်ကိုရီးယား အနေနဲ့ ဆန္ဒအလျောက် နျူးကလီးယား လက်နက်စွန့်လွှတ်တာမျိုး ဘယ်တော့မှ လုပ်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ အမျိုးသား လုံခြုံရေး အကြံပေးဟောင်း John Bolton က ပြောပါတယ်။ မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် Kim Jong Un ဟာ နျူးကလီးယား လက်နက်တွေ ပစ်ခတ်နိုင်စွမ်းကို ဆက်ထိန်းထားနိုင်ဖို့ အစွမ်းကုန် ကြိုးစားလိမ့်မယ်လို့လည်း အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေးဟောင်း Bolton က သမ္မတ Donald Trump အစိုးရရဲ့ အဖွဲ့ဝင် အဖြစ်ကနေ နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီးနောက် ပထမဆုံးပြောတဲ့ မိန့်ခွန်းမှာ ထည့်သွင်း ပြောဆိုသွားပါတယ်။
အမေရိကန်ရဲ့ ရန်စောင်မှုကြောင့် ဒေသတွင်း အခြေအနေ ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုတွေ တန့်သွားစေတယ်လို့ မြောက်ကိုရီးယား ကိုယ်စားလှယ်က ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံမှာ စွပ်စွဲ ပြောဆိုမှုနဲ့ တိုက်တိုက်ဆိုင်ဆိုင်ဘဲ John Bolton ကပြောဆိုတာပါ။ ဗွီအိုအေ သတင်းထောက် Zlatica Hoke ရဲ့ သတင်းကို မသိင်္ဂ ီထိုက် ပြောပြမှာပါ။
မြောက်ကိုရီးယား ဘက်က နျူးကလီးယား အစီအစဉ်တွေ မဖျက်သိမ်းရင် ပြင်းထန်တဲ့ စီးပွားရေး ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှု ချမှတ်ဖို့ အမေရိကန်က ထောက်ခံထားတာပါ။ အမေရိကန် သမ္မတ Donald Trump ကတော့ သူနဲ့ မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် Kim Jong Un ကြား ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ခင်မင်မှုကို အမွှမ်းတင် ပြောဆိုပြီး ကိုရီးယား ကျွန်းဆွယ် နျူးကလီးယား ကင်းစင်ရေး အတွက် နှစ်ဘက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် နေတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
အမေရိကန်ဘက်က နိုင်ငံရေး အရရော စစ်ရေး အရပါ ရန်စမှုတွေကြောင့်လို့ မြောက်ကိုရီးယားက ပြောဆိုပြီး ဒီလုပ်ရပ်တွေကြောင့် တိုးတက်မှု မရကြောင်းလည်း ပြောဆိုသွားပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြောက်ကိုရီးယား ကိုယ်စားလှယ် Kim Song က ကိုရီးယားဘာသာ စကားနဲ့ အခုလို ပြောပါတယ်။
“စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုတွေက အခွင့်အလမ်း တခု ဖြစ်လာမလား ဒါမှမဟုတ်လည်း ပဋိပက္ခတွေကို အရှိန်မြင့်သွားတဲ့ အခိုက်အတန့် ဖြစ်စေမလားဆိုတာက အမေရိကန် ပေါ်မှာဘဲ မူတည်နေပါတယ်။”
အမေရိကန် အမျိုးသား လုံခြုံရေး အကြံပေးဟောင်း John Bolton ကတော့ မြောက်ကိုရီးယားဘက်က နျူးကလီးယား လက်နက် စွန့်လွှတ်ဖို့ အစီအစဉ် မရှိဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
“ကင်ဂျုံအွန်း အနေနဲ့ မဟာဗျူဟာမြောက် ဆုံးဖြတ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ အချက်က နျူးကလီးယာ လက်နက် သယ်ဆောင် ပစ်ခတ်နိုင်စွမ်းကို ထိန်းထားနိုင်ဖို့နဲ့ နောက်ထပ် နျူးကလီးယား သန့်စင်မှု လုပ်ဖို့ အတွက် ဘာမဆို လုပ်ဖို့ပါဘဲ။ နိုင်ငံတကာ ဒဏ်ခတ်မှုကို သက်သာအောင် ကြိုးစားလာနိုင်ပါတယ်။ သူ့ဘက်က အလျှော့ပေး လိုက်လျောတာမျိုး လုပ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိ အခြေအနေ အရဆိုရင်တော့ သူ့အနေနဲ့ ဆန္ဒအလျောက် နျူးကလီးယား လက်နက် စွန့်လွှတ်ရေးကို ဘယ်တော့မှ လုပ်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။”
မြောက်ကိုရီးယားဘက်က ဒီနှစ်အတွင်း ဒုံးကျည် စမ်းသပ်မှုတွေ ဆက်တိုက် လုပ်ခဲ့တာပါ။ ဒါပေမယ့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ နောက်ပိုင်းမှာ နျူးကလီးယား စမ်းသပ်မှု ထပ်မလုပ်ခဲ့ပါဘူး။ ဒီအချက်ကို သမ္မတ Trump က ချီးကျူးပေးမယ့် သမ္မတရဲ့ အမျိုးသား အကြံပေးဟောင်း Bolton ကတော့ ဒါက ကောင်းတဲ့ လက္ခဏာ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
“လောလောဆယ် အခြေအနေမှာ ဘာကြောင့် နျူးကလီးယား စမ်းသပ်မှုတွေ ဒါမှမဟုတ်လည်း တာဝေးပစ် ဒုံးကျည်တွေ ဘာကြောင့် မစမ်းသပ်တာလဲ ဆိုတာမှာ သိပ်ကောင်းတဲ့ စိုးရိမ်ဖွယ်ရာ အကြောင်းပြချက် တခုကတော့ ဘယ်လိုဘဲ ဖြစ်ဖြစ် စမ်းသပ်မှုတွေကို အဆုံးသတ်ပြီး နျူးကလီးယား ထိပ်ဖူးတွေနဲ့ တာဝေးပစ် ဒုံးကျည်တွေ ထုတ်လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ချိန်ဆချက် ရှိနေတာပါ။ ဒါက အားရစရာ ကောင်းတဲ့ လက္ခဏာ မဟုတ်ပါဘူး။ စိုးရိမ်စရာ လက္ခဏာ ဖြစ်ပါတယ်။”
မြောက်ကိုရီးယားကို နျူးကလီးယား လက်နက်တွေ ရှိခွင့် ပေးထားတာက လက်သင့်မခံနိုင်စရာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း Bolton က ပြောပါတယ်။
“ယုံကြည်သည် ဖြစ်စေ မယုံကြည်သည် ဖြစ်စေ မြောက်ကိုရီးယားကို နျူးကလီးယား လက်နက်တွေ ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ရသွားမယ့် အရေးက လက်မခံနိုင်စရာ ဖြစ်ပြီး တချိန်ချိန်မှာ စစ်တပ်ကို စဉ်းစားလာရပါမယ်။”
စစ်တပ်ကို အသုံးပြုဖို့ အရေးက သမ္မတ Trump ရှောင်ရှားတဲ့ အချက် တခုပါ။ မြောက်ကိုရီးယား၊ အီရန်နဲ့ တခြား အရေးကိစ္စတို့မှာ သဘောထား ကွဲပြားမှုတွေကို ထောက်ပြပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ လတုန်းကဘဲ လုံခြုံရေး အကြံပေး Bolton ကို သမ္မတ Trump က ရာထူးက ဖယ်ရှားလိုက်ပြီး သူ့နေရာမှာ ဓားစာခံ အရေး စေ့စပ်ညှိနှိုင်းသူ Robert O’Brien ကို အစားထိုး ခန့်အပ်ထားပါတယ်။
.....................
{Unicode}
နြူးကလီးယားအစီအစဉျ မွောကျကိုရီးယား စှန့ျလှှတျပါ့မလား
မွောကျကိုရီးယား အနနေဲ့ ဆန်ဒအလြောကျ နြူးကလီးယား လကျနကျစှန့ျလှှတျတာမြိုး ဘယျတော့မှ လုပျမှာ မဟုတျဘူးလို့ အမြိုးသား လုံခွုံရေး အကွံပေးဟောငျး John Bolton က ပွောပါတယျ။ မွောကျကိုရီးယား ခေါငျးဆောငျ Kim Jong Un ဟာ နြူးကလီးယား လကျနကျတှေ ပဈခတျနိုငျစှမျးကို ဆကျထိနျးထားနိုငျဖို့ အစှမျးကုနျ ကွိုးစားလိမ့ျမယျလို့လညျး အမြိုးသားလုံခွုံရေး အကွံပေးဟောငျး Bolton က သမ်မတ Donald Trump အစိုးရရဲ့ အဖှဲ့ဝငျ အဖွဈကနေ နုတျထှကျခဲ့ပွီးနောကျ ပထမဆုံးပွောတဲ့ မိန့ျခှနျးမှာ ထည့ျသှငျး ပွောဆိုသှားပါတယျ။
အမရေိကနျရဲ့ ရနျစောငျမှုကွောင့ျ ဒသေတှငျး အခွအေနေ ဆိုငျရာ ဆှေးနှေးမှုတှေ တန့ျသှားစတေယျလို့ မွောကျကိုရီးယား ကိုယျစားလှယျက ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေေ ညီလာခံမှာ စှပျစှဲ ပွောဆိုမှုနဲ့ တိုကျတိုကျဆိုငျဆိုငျဘဲ John Bolton ကပွောဆိုတာပါ။ ဗှီအိုအေ သတငျးထောကျ Zlatica Hoke ရဲ့ သတငျးကို မသိငျ်ဂ ီထိုကျ ပွောပွမှာပါ။
မွောကျကိုရီးယား ဘကျက နြူးကလီးယား အစီအစဉျတှေ မဖကြျသိမျးရငျ ပွငျးထနျတဲ့ စီးပှားရေး ဒဏျခတျပိတျဆို့မှု ခမြှတျဖို့ အမရေိကနျက ထောကျခံထားတာပါ။ အမရေိကနျ သမ်မတ Donald Trump ကတော့ သူနဲ့ မွောကျကိုရီးယား ခေါငျးဆောငျ Kim Jong Un ကွား ပုဂ်ဂိုလျရေး ခငျမငျမှုကို အမှှမျးတငျ ပွောဆိုပွီး ကိုရီးယား ကြှနျးဆှယျ နြူးကလီးယား ကငျးစငျရေး အတှကျ နှဈဘကျ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျ နတေယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။
အမရေိကနျဘကျက နိုငျငံရေး အရရော စဈရေး အရပါ ရနျစမှုတှကွေောင့ျလို့ မွောကျကိုရီးယားက ပွောဆိုပွီး ဒီလုပျရပျတှကွေောင့ျ တိုးတကျမှု မရကွောငျးလညျး ပွောဆိုသှားပါတယျ။ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ မွောကျကိုရီးယား ကိုယျစားလှယျ Kim Song က ကိုရီးယားဘာသာ စကားနဲ့ အခုလို ပွောပါတယျ။
“စေ့စပျညှိနှိုငျးမှုတှကေ အခှင့ျအလမျး တခု ဖွဈလာမလား ဒါမှမဟုတျလညျး ပဋိပက်ခတှကေို အရှိနျမွင့ျသှားတဲ့ အခိုကျအတန့ျ ဖွဈစမေလားဆိုတာက အမရေိကနျ ပေါျမှာဘဲ မူတညျနပေါတယျ။”
အမရေိကနျ အမြိုးသား လုံခွုံရေး အကွံပေးဟောငျး John Bolton ကတော့ မွောကျကိုရီးယားဘကျက နြူးကလီးယား လကျနကျ စှန့ျလှှတျဖို့ အစီအစဉျ မရှိဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
“ကငျဂြုံအှနျး အနနေဲ့ မဟာဗြူဟာမွောကျ ဆုံးဖွတျလုပျကိုငျနတေဲ့ အခကြျက နြူးကလီးယာ လကျနကျ သယျဆောငျ ပဈခတျနိုငျစှမျးကို ထိနျးထားနိုငျဖို့နဲ့ နောကျထပျ နြူးကလီးယား သန့ျစငျမှု လုပျဖို့ အတှကျ ဘာမဆို လုပျဖို့ပါဘဲ။ နိုငျငံတကာ ဒဏျခတျမှုကို သကျသာအောငျ ကွိုးစားလာနိုငျပါတယျ။ သူ့ဘကျက အလြှော့ပေး လိုကျလြောတာမြိုး လုပျလာနိုငျပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ လကျရှိ အခွအေနေ အရဆိုရငျတော့ သူ့အနနေဲ့ ဆန်ဒအလြောကျ နြူးကလီးယား လကျနကျ စှန့ျလှှတျရေးကို ဘယျတော့မှ လုပျမှာ မဟုတျပါဘူး။”
မွောကျကိုရီးယားဘကျက ဒီနှဈအတှငျး ဒုံးကညြျ စမျးသပျမှုတှေ ဆကျတိုကျ လုပျခဲ့တာပါ။ ဒါပမေယ့ျ ၂၀၁၇ ခုနှဈ စကျတငျဘာလ နောကျပိုငျးမှာ နြူးကလီးယား စမျးသပျမှု ထပျမလုပျခဲ့ပါဘူး။ ဒီအခကြျကို သမ်မတ Trump က ခြီးကြူးပေးမယ့ျ သမ်မတရဲ့ အမြိုးသား အကွံပေးဟောငျး Bolton ကတော့ ဒါက ကောငျးတဲ့ လက်ခဏာ မဟုတျဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
“လောလောဆယျ အခွအေနမှော ဘာကွောင့ျ နြူးကလီးယား စမျးသပျမှုတှေ ဒါမှမဟုတျလညျး တာဝေးပဈ ဒုံးကညြျတှေ ဘာကွောင့ျ မစမျးသပျတာလဲ ဆိုတာမှာ သိပျကောငျးတဲ့ စိုးရိမျဖှယျရာ အကွောငျးပွခကြျ တခုကတော့ ဘယျလိုဘဲ ဖွဈဖွဈ စမျးသပျမှုတှကေို အဆုံးသတျပွီး နြူးကလီးယား ထိပျဖူးတှနေဲ့ တာဝေးပဈ ဒုံးကညြျတှေ ထုတျလုပျနိုငျတယျဆိုတဲ့ ခြိနျဆခကြျ ရှိနတောပါ။ ဒါက အားရစရာ ကောငျးတဲ့ လက်ခဏာ မဟုတျပါဘူး။ စိုးရိမျစရာ လက်ခဏာ ဖွဈပါတယျ။”
မွောကျကိုရီးယားကို နြူးကလီးယား လကျနကျတှေ ရှိခှင့ျ ပေးထားတာက လကျသင့ျမခံနိုငျစရာ ဖွဈတယျလို့လညျး Bolton က ပွောပါတယျ။
“ယုံကွညျသညျ ဖွဈစေ မယုံကွညျသညျ ဖွဈစေ မွောကျကိုရီးယားကို နြူးကလီးယား လကျနကျတှေ ပိုငျဆိုငျခှင့ျရသှားမယ့ျ အရေးက လကျမခံနိုငျစရာ ဖွဈပွီး တခြိနျခြိနျမှာ စဈတပျကို စဉျးစားလာရပါမယျ။”
စဈတပျကို အသုံးပွုဖို့ အရေးက သမ်မတ Trump ရှောငျရှားတဲ့ အခကြျ တခုပါ။ မွောကျကိုရီးယား၊ အီရနျနဲ့ တခွား အရေးကိစ်စတို့မှာ သဘောထား ကှဲပွားမှုတှကေို ထောကျပွပွီး ပွီးခဲ့တဲ့ လတုနျးကဘဲ လုံခွုံရေး အကွံပေး Bolton ကို သမ်မတ Trump က ရာထူးက ဖယျရှားလိုကျပွီး သူ့နရောမှာ ဓားစာခံ အရေး စေ့စပျညှိနှိုငျးသူ Robert O’Brien ကို အစားထိုး ခန့ျအပျထားပါတယျ။
