႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြဟာ ဆိုးဆိုးရြားရြားအေျခအေနေအာက္မွာ ရုန္းကန္ ရပ္တည္ေနရဆဲျဖစ္တာမို႔၊ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ အကူအညီေတြ ႏွစ္ဆတိုး ေထာက္ပံ့သြားမယ္လို႔ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဖာ္ျပတဲ့ ကုလ စံုစမ္းေရးအဖဲြ႔ အစီရင္ခံစာကိုလည္း လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ တင္သြင္းေဆြးေႏြးမွာျဖစ္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႔ ဒီအေရးကိစၥကို အလ်င္အျမန္ကိုင္တြယ္ဖို႔ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးက တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ကိုသားညြန္႔ဦးက ဆက္ၿပီး ေျပာျပမွာပါ။
ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံမတိုင္ခင္ အခု ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ သံတမန္ေတြ၊ တတ္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြဟာ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးပဲြေတြကို နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ ခပ္စိတ္စိတ္ ျပဳလုပ္ေနၾကပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာအၾကပ္အတည္းကို ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႔ ဘယ္လို တုံ႔ျပန္ကိုင္တြယ္မလဲဆိုတာေတြ ေဆြးေႏြးေနၾကသလို၊ ဒုကၡသည္ေတြကို ဘယ္လို အကူအညီေပးၾကမလဲဆိုတာလည္း တိုင္ပင္ေနၾကတာပါ။ ႏိုင္ငံတကာက ေျပာဆိုဖိအားေပးတာ တႏွစ္ေက်ာ္ၾကာလာေပမယ့္ ဘာမွ ထူးထူးျခားျခားတိုးတက္လာမႈမရိွေသးဘူးလို႔ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး Nikki Haley က ေျပာပါတယ္။
“ၿဗိတိန္နဲ႔ ျပင္သစ္တို႔က ကမကထလုပ္တဲ့ အစည္းအေ၀းတခု အခုပဲ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ တႏွစ္တုန္းကလည္း ဒီလိုေန႔လည္စာစားၿပီး စည္းေ၀းခဲ့ဖူးပါတယ္။ က်မ ေျပာတာကေတာ့ ဘာေတြ ေျပာင္းလဲသြားလဲေပါ့။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ဆိုးဆိုးရြားရြားအေျခအေနေအာက္မွာပဲ ရိွေနတုန္းပါ။ သူတို႔ရဲ႕ ဘ၀ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြမႈေတြက ေျပာင္း မသြားပါဘူး။ အစိုးရျဖစ္ေစ စစ္တပ္ကျဖစ္ေစ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈကလည္း အရင္အတိုင္းပါပဲ။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္ေတြဆိုတာ လက္မွတ္ထိုးခဲ့တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဘာမွျဖစ္မလာပါဘူး။ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ ၈၈ ခ်က္ထဲက ၈၁ ခ်က္ကို သူတို႔ လုပ္ၿပီးၿပီေျပာတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဘာမွ ခိုင္ခိုင္မာမာမရိွပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႔ ဒီလို အသံေပးေျပာဆိုေနတာေတြ ရပ္ၿပီး၊ လက္ေတြ႔က်က် အေရးယူကိုင္တြယ္ရပါမယ္။”
တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျမန္မာႏို္င္ငံ ႐ခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္သတ္ျဖတ္မႈ၊ အုပ္စုဖဲြ႔လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအႏိုင္က်င့္မႈနဲ႔ အျခားလူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ျမန္မာစစ္တပ္က စနစ္တက်နဲ႔ အစီအစဥ္ရိွရိွေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္ဆိုၿပီး သံုးသပ္ထားတဲ့ အစီရင္ခံစာတေစာင္ကို အေမရိကန္ႏို္င္ငံျခားေရးဌာနက အခု တနင္းလာေန႔မွာ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြကို အျပစ္ေပးႏို္င္ဖို႔ ရည္ရြယ္တဲ့ အေမရိကန္မူ၀ါဒကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ အခ်က္အလက္စုေဆာင္းတာ ျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန တာ၀န္ရိွသူေတြက ေျပာပါတယ္။ ကုလ စံုစမ္းေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာကိုလည္း လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ေဆြးေႏြးဖို႔ သူ႕အေနနဲ႔ အဆိုျပဳထားတယ္လို႔ ကုလ သံအမတ္ႀကီး Nikki Haley က ေျပာပါတယ္။
“ ဘာေတြျဖစ္ခဲ့လဲဆိုတာကို ကုလ အခ်က္အလက္စုေဆာင္းေရးအဖဲြ႔က ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေဖာ္ျပခဲ့ပါၿပီ။ သူတို႔ဟာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ မဟုတ္ၾကပါဘူး။ တကယ္တမ္းအၾကမ္းဖက္တာက စစ္တပ္ကပါ။ သူတို႔က ေနဖို႔ေနရာပဲ လိုတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ႔ ဒီ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ လံုၿခံဳမႈနဲ႔ အေျခခံစားေသာက္ေနထိုင္မႈေတြအတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ ေနာက္ထပ္ ေဒၚလာ ၁၈၅ သန္း ေထာက္ပံ့ကူညီသြားပါမယ္။ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႔ လက္ေတြ႔က်က် လုပ္ရမယ့္အခ်ိန္ေရာက္ေနပါၿပီ။ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ကုလ အခ်က္အလက္စုေဆာင္းေရးအဖဲြ႔ကို ေခၚၿပီး ေဆြးေႏြးဖို႔၊ ျပင္သစ္နဲ႔ ၿဗိတိန္ကို က်မ အဆိုျပဳခဲ့ပါၿပီ။ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက လုပ္မယ့္ကိစၥကို ေစာင့္မေနသင့္ေတာ့ဘူး ထင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႔ ေရွ႕တိုးေဆာင္ရြက္သင့္ေနၿပီလို႔ ထင္ပါတယ္။”
႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကေတာ့ Ethnic Cleansing လူမ်ိဳးစုလိုက္ရွင္းလင္းဖယ္ရွားေရးျဖစ္တယ္လို႔ သံုးပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာဥပေဒအသံုးအႏံႈးျဖစ္တဲ့ Genocide မ်ိဳးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈဆိုတာ သံုးမသံုး မဆံုးျဖတ္ရေသးပါဘူး။ ဒီလို တရား၀င္ဥပေဒအသံုးအႏံႈးျဖစ္ဖုိ႔ဆုိတာကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Mike Pompeo က ဆံုးျဖတ္ေျပာဆိုပါလိမ့္မယ္လို႔ အမည္မေဖာ္လိုတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရးတာ၀န္ရိွသူတဦးက ႐ိုက္တာသတင္းဌာနကို ေျပာထားပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရကဖက္ကေတာ့ အေျခအေနေတြအေပၚ ႏိုင္ငံတကာက ခ်ဲ႕ကားလြန္းတယ္လို႔ ျမင္သလို၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးအႏံႈးကိုလည္း လက္မခံပါဘူး။ နယူးေယာက္မွာလုပ္တဲ့ မေန႔က ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရး အဆင့္ျမင့္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ တခါးပိတ္အစည္းအေ၀းမွာေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Abul Hassan Mahmood လည္း တတ္ေရာက္ပါတယ္။ ကုလစံုစမ္းေရးအစီရင္ခံစာအေပၚတည္ၿပီး အေရးယူတုံ႔ျပန္ဖုိ႔ အားလံုးက သေဘာတူထားတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အခုေနာက္ထပ္ေပးမယ့္ အကူအညီ ေဒၚလာ ၁၈၅ သန္းထဲက ၁၅၆ သန္းကို ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွမွာရိွတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ အဲဒီမွာ မူရင္းေနထိုင္သူေတြကို အကူအညီေပးဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အခု အကူအညီအပါအ၀င္ အားလံုးေပါင္းရင္ေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာအေရး လူသားခ်င္းစာနာကူညီမႈအေနနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္က ေထာက္ပံ့ကူညီမႈဟာ ေဒၚလာ ၃၈၉သန္းနီးပါး ရိွသြားၿပီျဖစ္ပါတယ္။
