"အရွင္လတ္လတ္ မီးရႈိ႕သတ္ျဖတ္၊ ရိကၡာေတြ၊ အိမ္ေတြမီးရႈိ႕ပစ္ရေလာက္ေအာင္ မိုက္႐ိုင္းလြန္းတဲ့လူေတြနဲ႔ တစားပြဲတည္း သူတို႔ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ လုပ္ေနတဲ့ဟာမ်ိဳးကို က်ေနာ္တို႔က ပစ္တင္ရႈတ္ခ်ဖို႔ အဲဒါကို လုပ္ကိုလုပ္ရမယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔က စိတ္ပ်က္အားငယ္မႈေတြ မရွိဘူး။” (ကိုရဲ-ႏိုင္ငံေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ)
စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန အထူးက်ဆင္းလာတယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာက ေျပာပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ အိုးအိမ္စြန္႔ေျပးၾကရသူေတြကအစ၊ ေက်ာင္းတက္ဖို႔ ခက္ေနတဲ့ ကေလးငယ္ေတြအဆံုး၊ ၾကဳံေတြ႔ေနရတဲ့ အေျခအေနကို ရန္ကုန္ကေပးပို႔တဲ့ သတင္းေထာက္မွတ္စုမွာ သိရပါမယ္။ ကိုေဇာ္ဝင္းလႈိင္ တင္ျပထားပါတယ္။
“မင္းတပ္ဘက္မွာ ဒီမနက္မွာ (၂၇၄) တပ္ရင္းကေနလက္နက္ႀကီးေတြထုလို႕ ျပည္သူ (၃)ေယာက္ေသသြား တယ္ ေလ။ ဒီမနက္ ဘာမွတိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးမွဳမရွိဘဲနဲ႕ (၂၇၄)တပ္ရင္းကေန အေျမာက္နဲ႕ထု လာတယ္ေက်းရြာဘက္ကို။ ေတာင္ယာလုပ္ေနတဲ့ (၃)ေယာက္ ေသသြားတာ။ သူက မင္းတပ္ၿမိဳ႕ရဲ႕မ်က္ႏွာခ်င္း ဆိုင္ရြာေပါ့။ ’’ (မင္းတပ္ေဒသခံ)
“သိရသေလာက္ ေလးႏိုင္ငံအစည္းအေဝး မဲေခါင္ေဒသ အစည္းအေဝးလို႔လည္း ေျပာတယ္ဗ်။ တိတိက်က်ရယ္လို႔ေတာ့ သူတို႔သတင္း မထုတ္ျပန္ထားဘူး။ ခရီးသြားေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္ပါးသြားတယ္ဗ်၊ သူတို႔ဒီလို တပ္လာစြဲလိုက္ေတာ့။ သိသိသာသာႀကီး ခရီးသြား က်သြားတယ္ဗ်။" (ပုဂံၿမိဳ႕ေဟာင္း ေဒသခံ)
ကိုဗစ္ေရာဂါ နာတာရွည္ခံစားေနရသူေတြထံအကူအညီေတာင္းခံသူ ပိုမ်ားလာေနတယ္လို႔ ၿဗိတိန္လူမႈကူညီေရး အဖြဲ႕တခုကေျပာပါတယ္။ သူတို႔အဖြဲ႕ရဲ႕ အင္တာနက္ ဝက္ဘ္ဆိုက္ကို လာေရာက္ ၾကည့္သူ၊တယ္လီဖုန္းနဲ႔ ဆက္သြယ္လာသူအေရအတြက္ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၆ လအတြင္း ၅ သိန္းရွိခဲ့တယ္လို႔အဲ့ဒီ အဖြဲ႕က ေျပာပါတယ္။ ကိုေဇာ္ဝင္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။
“ျပည္ေထာင္စုအေရးမွာေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို ဘယ္လုိတည္ေဆာက္ၾကမလဲ။ ဥပမာအားျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မပါဝင္တဲ့သူေတြရိွလို႔ရတယ္။ အဲဒီလူေတြ ပါဝင္လာေအာင္ ဘယ္လုိ လုပ္ၾကမလဲ။ အဲဒီေပၚမွာ စိတ္ရွည္ရမယ္။ သည္းခံရမယ္ဆုိတဲ့သေဘာထားေပါ့။ ေဆြးေႏြးျဖစ္ေအာင္ ေဆြးေႏြးရမယ္ဆုိတဲ့အပိုင္းပဲ။ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခုိင္စိုးျမ)
စစ္ေကာင္စီနဲ႔ ဝျပည္ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရးပါတီ UWSP ႏွစ္ဘက္ၾကား သုံးရက္ၾကာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈေတြမွာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ဖက္ဒရယ္အေရးကို အဓိက ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး လက္ရွိ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ပဋိပကၡကို ေျဖရွင္းရာမွာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးအေျဖရွာဖို႔နဲ႔ ပါဝင္သင့္ ပါဝင္ထိုက္သူအားလုံးပါဝင္ဖို႔ကို UWSP ဘက္က တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
“ကဆုန္လမကုန္ခင္ေလာက္မွာ ထပ္ၿပီးတခါ ေရာက္လာတယ္၊ ဟိုတုန္းကနဲ႔စာရင္ေတာ့ စိပ္လာတာေပါ့။ အခါတိုင္းဆိုရင္ေတာ့ ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းေတြ ဇရပ္ေတြမွာပဲေနတယ္။ အခုတေခါက္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ ရြာရဲ႕ အေနာက္ဘက္၊ ေတာင္ဘက္ အဲဒီဘက္ေတြမွာ တဲထိုးစခန္းခ်ၿပီး တပ္စုခြဲၿပီး စခန္းခ်ေန ထိုင္တာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ” (ေလးေတာင္ေဒသခံ)
အေမရိကန္မွာ ဒုတိယအဆိုး႐ြားဆုံး လူေတြအစုလိုက္ပစ္သတ္ခံမႈ ျဖစ္သြားခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေသနတ္ဝယ္လိုသူေတြရဲ႕ရာဇဝင္ကို တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ စစ္ေဆးမယ့္ ဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြမဲခြဲ ဆုံးျဖတ္ၾကဖို႔ရွိပါတယ္။ သိသာတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ ဥေပဒအတည္ျပဳမယ့္ အလားအလာကေတာ့ နည္းပါတယ္။ ကိုေဇာ္ဝင္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ Texas ျပည္နယ္က အေျခခံပညာ မူလတန္းေက်ာင္းတခုအတြင္း ေသနတ္သမား ဝင္ေရာက္ ပစ္ခတ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ကေလးငယ္ ၁၉ ေယာက္နဲ႔ လူႀကီး ၂ ေယာက္ ေသဆုံးသြားခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္အတြက္ သမၼတ Joe Biden ကလက္နက္ကိုင္ေဆာင္မႈ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ၾကဖို႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကို တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ ကိုေဇာ္ဝင္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္
ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂမဟာမင်းကြီး Filippo Grandi ဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို ရောက်ရှိနေပြီး အဲဒီမှာ အစိုးရတာဝန်ရှိသူတွေ အပါအဝင် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေနဲ့လည်း တွေ့ဆုံနေပါတယ်။
“ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ဖို႔ အေျခခံဥပေဒ အျမန္ဆုံးေရးဆြဲၿပီး အျမန္အဆန္အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ ေျပာၾကတယ္။ တန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္အျပည့္အဝရွိတဲ့ ျပည္နယ္ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကိုလည္း ဒါျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းဆိုင္ရာမွာလည္း အျမန္ဆုံးေရးဆြဲဖို႔ ေတာင္းဆိုတာေပါ့ေနာ္။” (ႏိုင္ေအာင္မေငး-မြန္ျပည္သစ္ပါတီ)
ဝါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕မွာ ေမလ (၁၂) ရက္ကေန (၁၃) ရက္ေန႔အထိ က်င္းပခဲ့တဲ့ အေမရိကန္-အာဆီယံထိပ္သီး စည္းေဝးပြဲအၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း၊ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ခ်က္ျခင္းရပ္ဆိုင္းၿပီး၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးဖို႔ အခ်က္ (၂၇) ခ်က္ပါ ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ကို ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ လက္ခံေတြ႕ဆုံၿပီးတဲ့ေနာက္ အေမရိကန္သမၼတ Joe Biden ဟာ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႔ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတို႔ကို စတင္ ထြက္ခြာပါမယ္။ သမၼတ Biden အစိုးရဟာ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသဟာ အေရးပါတဲ့ေဒသျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ဒီခရီးစဥ္က ျပသလိုက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုေဇာ္ဝင္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။
အေမရိကန္ စြမ္းအင္ကုမၸဏီ Chevron ဟာ ျမန္မာျပည္တြင္းပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ အစုရွယ္ယာေတြ ျပန္ေရာင္းဖို႔ရွိေနတာမို႔ ဒီပိုင္ဆိုင္မႈေတြ စစ္အုပ္စုဆီ ေရာက္မသြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားေပးဖို႔ ျပည္တြင္းက ႏိုင္ငံေရးတက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူေတြက ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
“မူဆယ္က အရင္ကတည္းက ေလာင္းကစားနယ္ေျမျဖစ္တယ္ေပါ့။ ေနာက္ပိုင္းမွာက်ေတာ့ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္တဲ့အခါ တ႐ုတ္ျပည္လည္း ထြက္လို႔မရတဲ့အခါက်ေတာ့ ေလာင္းကစား႐ုံမွာ ေလာင္းကစားေတြ လုပ္ၾကတယ္။ ရႈံးတဲ့အခါက်ေတာ့ အလြယ္လမ္းနည္းကို ပိုလိုက္လာၾကတယ္။ (မိုင္းအနိုင္- ေ႐ႊဖီေျမသတင္းဌာနအယ္ဒီတာ)
ၿပီးခဲ့တဲ့ၾသဂုတ္လ အာဖဂန္နစၥတန္ကို တာလီဘန္ေတြသိမ္းပိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ အေမရိကန္ကို ေရာက္လာတဲ့ အာဖဂန္ဒုကၡသည္ ၇၀,၀၀၀ ေက်ာ္ထဲက အမ်ားစု ရာမာဒန္ ဥပုဒ္လ ကုန္ဆုံးတဲ့ အထိမ္းအမွတ္ Eid ပြဲေတာ္ကို ဒီႏွစ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ပထမဆုံးက်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။ ကိုေဇာ္ဝင္းလႈိင္ေျပာျပေပးပါမယ္။
အခုႏွစ္ ကမာၻ႔စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဟာ ၃.၆% ဘဲရွိမယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးရံပုံေငြအဖြဲ႕ IMF ကအဂၤါေန႔မွာ ႀကိဳတင္ ခန႔္မွန္းခ်က္ ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ႐ုရွားရဲ႕ ယူကရိန္းက်ဴးေက်ာ္စစ္က ကမာၻ႔စီးပြားေရးအေပၚ ၿခိမ္းေခ်ာက္လာေနတဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုေဇာ္ဝင္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။
အာဏာသိမ္းကာလ ၂ ႀကိမ္ေျမာက္ႀကဳံရတဲ့ ဒီႏွစ္သႀကၤန္ ေတာ္ေတာ္ကို ေျခာက္ေျခာက္ကပ္ကပ္ျဖစ္၊ စစ္ေကာင္စီရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈ မီးရႈိ႔ခံရတဲ့ရြာေတြရဲ ႔ ၿဂဳိလ္တုမွတ္တမ္းရုပ္ပုံေတြ ထြက္လာ၊ ဒီလို ထိပ္တန္းေရာက္ တပတ္အတြင္း ျမန္မာသတင္းေတြကို နန္းေလာင္ဝ္နဲ႔ ကိုေဇာ္ဝင္းလႈိင္ တင္ဆက္ထားပါတယ္။
ကမာၻတဝန္း ကိုဗစ္မ်ိဳးဗီဇကြဲ omicron BA.2 ကူးစက္မႈႏႈန္း ျမင့္တက္ေနသလို အေမရိကားမွာလည္း ဒီပိုးသစ္ ကူးစက္မႈ အဓိကအမ်ားဆုံး ျဖစ္ေနပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အေမရိကန္မွာ အသက္ ၅၀ နဲ႔ အထက္ေတြကို ကိုဗစ္ကာကြယ္ေဆး စတုတၱတလုံး ထိုးခြင့္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ Laurel Bowman ေပးပို႔တဲ့ သတင္းကို ကိုေဇာ္၀င္းလိႈင္ တင္ျပထားပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ၾကည့္႐ႈရန္
